«شهر یزد، در کنار شوشتر و ماسوله از سوی نشریه بینالمللی 2A تخصصی بهعنوان شهر کامل انتخاب شد.»
با سیمای تاریخی همدان چه کردیم ؟ این روزها که هر دیاری در تکاپوست تا نام و نشان خود را در عرصه ملی و جهانی مطرح کند همدان با تیترهای منفی از تخریب خانههای تاریخی در رسانهها مطرح است.
این روزها که شهر یزد بهعنوان «شهر موزه تاریخی» در کنار شهرهایی چون رم، بارسلونا، سنپترزبورگ، ورشو، برلین، پاریس و... قرار گرفته است همدان با سریال تخریب خانههای تاریخی روی زبانها افتاده است.
علیصدر تعطیل، مراکز گردشگری نیمهفعال و رویدادهای فرهنگی مسکوت یکی پس از دیگری در همدان خبر از حال ناخوش گردشگری میدهد.
هیچ نشانی از همدان در مقالات و گزارشات مجلات خارجی نیست و هیچ گروهی از سوی مدیران استانی و شهری تا امروز برای این مهم مأمور نشدند تا نام همدان را در عرصه ملی و بینالمللی مطرح کنند.
مجله 2A هدف از معرفی شهر کامل - برجسته را رسیدن به چرخهای برای بهبود وضعیت شهرها میداند که شهرهای واجد شرایط بهعنوان شهرهای ایدهآل در سطح جهان مطرح و معرفی میشوند و این امر در برندینگ و توسعه آنها تأثیر بسزایی خواهد داشت و چنین موضوعی میتواند در درازمدت به ایجاد رقابت میان شهرها برای دستیابی بهعنوان پاراگون سیتی، از طریق بهبود شرایطشان در ابعاد مختلف شهری شده و آنها را در مسیر توسعه قرار دهد. از سوی دیگر با بررسی ویژگیهای شهرهای مطرحشده، میتوان به الگوهایی برای رفع مشکلات شهرهای مشابه آنها دست پیدا کرد.
یکی از مهمترین و پایدارترین مقاصد گردشگری شهر، موزههای تاریخی است که در کنار توسعهیافتگی در بخشها و محلات ماهیت تاریخی را حفظ میکنند و این موضوع بیشتر در معماری میگنجد. در یزد هم بهواسطه پیشینه تاریخی دورههای مختلف، المانهایی در مرکز شهر و بافت تاریخی ازجمله مدارس، تکایا، مقبره بزرگان، دیوانخانه حکما و... باقی مانده است.
در یزد میتوان در دورههای تاریخی قدم زد و ساختار سکونت و فعالیتهای اقتصادی در ادوار مختلف را بهویژه در بازار و صنایعدستی شهر دید و همین جریان تاریخی موجب شده تا یزد بهعنوان شهر کامل انتخاب شود و در لیست شهر موزههای تاریخی در کنار شهرهایی چون رم، بارسلونا، سنپترزبورگ، ورشو، برلین، پاریس و... قرار بگیرد.
در حالی که استانهای گردشگرپذیر برای مطرح شدن هر یک ایدهای ارائه میدهند و کاری میکنند، تخریب خانهها در بافتهای تاریخی همدان شکلی زنجیرهای به خود گرفته است، به گونهای که در کمتر از یک ماه، و بدتر از آن در کمتر از یک روز سومین و چهارمین خانه تاریخی که وضعیتی مشابه 2 خانه تاریخی دیگر در همدان داشتند با وجود قرارگرفتن در بافت تاریخی این شهر و با داشتن مجوز از مدیریت شهری، تخریب شدند.
با تخریب این 2 خانه تاریخی، یعنی خانه «خانجانی» و «خوشبخت» به نظر میرسد تخریب میراثفرهنگی در همدان، برای متولیان شهریاش، به اتفاقی طبیعی تبدیل شده است.
معماری برند شهرها، نیازمند تلاشهای هماهنگ و منسجم برای تثبیت منظر شهری منطبق با انتظارات مثبت دیدارکنندگان است که در عمل به گردشگران ارائه میشود و منظر ذهنی گردشگران را نسبت به شهر یا مکان موردنظر ترسیم میکند.
مؤلفهها و شاخصههای فرهنگی در ترسیم منظر مکانی و ذهنی جهت توسعه گردشگری شهری، از اهمیت زیادی برخوردار است. در عصر پسامدرن، ساختارهای فرهنگی، فضایی و اجتماعی نقش غیرقابل انکاری در توسعه گردشگری و شهرت مکانهای مختلف ایفا میکنند و بر این اساس ایجاد فضاها، دادن شخصیت خاص به شهرها، ترسیم منظر ذهنی برای افراد و شهرت شهرها از اهمیت خاصی برخوردار است.