مدیرکل ثبت و حریم آثار، حفظ و احیاء میراث معنوی و طبیعی : پیگیریهای لازم از سوی وزارت میراث فرهنگی انجام خواهد گرفت
مدیر کل روابط عمومی و امور بینالملل شورای عالی انقلاب فرهنگی: 30ام آذر به عنوان شب یلدا در تقویم، تغییری نداشته
روز گذشته خبری با مضمون تغییر نام شب یلدا در تقویم و افزودن عنوان «روز تکریم همسایگان» در روز سهشنبه آخر سال در فضای مجازی منتشر شد که واکنشهای مختلفی را در برداشته است. اصل خبر بر این اساس است که طبق تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی نام "شب یلدا" و "چهارشنبهسوری" در تقویم تغییر کرد. در تقویمی که از سوی این شورا منتشر شده، 30ام آذرماه عنوانِ «شب یلدا ـ روز ترویج میهمانی و پیوند با خویشان» گرفته و سهشنبۀ آخر سال نیز به نام «روز تکریم همسایگان» ثبت شده است. برداشتها این بوده که با این اقدام عنوان چهارشنبهسوری و شب یلدا از تقویم ملی حذف شده است.
براساس تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی ، از سال۱۴۰۳ دو آیین ایرانی شب یلدا در آخرین شب آذرماه، به عنوان «روز ترویج فرهنگ میهمانی و پیوند با خویشان» و سهشنبه آخر سال که زمان برگزاری آیین باستانی چهارشنبهسوری است به عنوان «روز تکریم همسایگان» در تقویم رسمی کشور ثبت میشود. نام شب یلدا و چهارشنبهسوری حذف شد یا نه ؟!
گزارش همدان پیام ؛ بسیاری از کاربران فضای مجازی با انتقاد شدید از این تغییر نام در تقویم صحبت کرده و از مسئولان پرسیدهاند که چرا آنها سعی دارند نام و عنوانی که مردم با آن خو گرفتهاند را در تقویم تغییر دهند؟
یکی از کاربران در اینباره نوشته است: دوست دارم از مسئولان بپرسم چه دلیلی برای این تغییر نام دارند؟ مگر «شب یلدا» و «چهارشنبه سوری» که از قدیم در تاریخ ما وجود داشته چه ایرادی دارد؟
یکی دیگر از کاربران نیز با اشاره به عنوان «روز ترویج فرهنگ میهمانی و پیوند با خویشان» که قرار است در تقویم ۱۴۰۳ ثبت شود، نوشته است: به هیچ عنوان نمیتوانید رسوم ایرانی را از بین ببرید، تلاش نکنید.
کاربر دیگری نوشته است: شب چله یا یلدا سنتی دیرینه است و تغییر نام آن نابخردی است.
در ساعات نخستین روز گذشته و تا زمان تنظیم این گزارش ، اما شورای عالی انقلاب فرهنگی به این انتقادات واکنش نشان داده است: «شب یلدا» از تقویم حذف نشده و چهارشنبه آخرسال هم برای اولین بار است که به تقویم اضافه میشود.
در ادامه شورای عالی انقلاب فرهنگی اعلام کرده که از سال ۱۴۰۳ روز ۳۰ آذر بهعنوان «روز ترویج فرهنگ میهمانی و پیوند با خویشان» و سهشنبه آخر سال هم بهعنوان «روز تکریم همسایگان» در تقویم رسمی کشور ثبت میشود.
تقویت مؤلفههای هویت ملی ایرانیان و بزرگداشت شخصیتها
در این زمینه همچنین مدیر کل روابط عمومی و امور بینالملل شورای عالی انقلاب فرهنگی به رسانه ها با اشاره به تعیین مناسبتهای جدید برای درج در متن و ضمیمه تقویم رسمی کشور در ۱۴۰۳ از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی اظهار کرد: هدف از نامگذاری روزها و مناسبتهای خاص، تقویت مولفههای هویت ملی ایرانیان و بزرگداشت شخصیتها، ارزشها و تحکیم پیوندهای دینی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و علمی در جامعه است.
عباس میرزاحسینی افزود: پیشنهاد نامگذاری روزها و مناسبتها از سوی اشخاص (اعم از حقیقی و حقوقی) به شورای فرهنگ عمومی شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه میشود، کارگروه نامگذاری روزها و مناسبتهای خاص پیشنهادها را بررسی و پس از بررسی و تصویب در شورای فرهنگ عمومی برای تأیید نهایی به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی میرساند و به عنوان روز و مناسبت خاص، حسب مورد در متن یا ضمیمه تقویم درج میشود.
رئیس مرکز رسانه و روابط عمومی شورای عالی انقلاب فرهنگی اعلام کرد: بنا به پیشنهاد شورای فرهنگ عمومی؛ در جلسه ۸۸۹ مورخ هجدهم مهر ۱۴۰۲ شورای عالی انقلاب فرهنگی ۸ روز جدید به مناسبتهای تقویم اضافه یا اصلاح شدند.
میرزاحسینی با اشاره به مناسبت « شب یلدا » در تقویم ادامه داد: سیام آذرماه که به عنوان شب یلدا در تقویم است تغییری نداشته است. متناسب با فرهنگ و سنتهای ایرانی اسلامی که در شب یلدا مرسوم بوده، «روز ترویج میهمانی و پیوند با خویشان» نیز به نام این روز اضافه شده که نه تنها تفاوت ماهوی با آداب و رسوم این شب ندارد بلکه بر هویت ملی و فرهنگ تمدن ایرانی اسلامی تأکید دارد.
وی همچنین درباره مناسبت « چهارشنبهسوری » نیز گفت: سهشنبه آخر سال نیز برای نخستین بار به تقویم رسمی کشور اضافه شد چرا که این روز همواره به صورت غیررسمی و بر مبنای آداب و رسوم ایرانی مورد توجه بود، اما با نظر کارشناسان و صاحبنظران کارگروههای تخصصی در شورای فرهنگ عمومی برای توجه به هویت ایرانی برای نخستین بار این روز با نام «روز تکریم همسایگان» به تقویم رسمی جمهوری اسلامی ایران اضافه شده است که این نامگذاری مقوم فرهنگهای ایرانی اسلامی است.
با این وجود، رئیس مرکز رسانه و روابط عمومی شورای عالی انقلاب فرهنگی در توضیحاتی به رسانه ها تاکید کرده است که «شب یلدا» از تقویم حذف نشده و عنوان «روز ترویج میهمانی و پیوند با خویشان» به نام این روز اضافه شده است. چهارشنبه آخر سال هم برای اولین بار با نام «روز تکریم همسایگان» به تقویم رسمی جمهوری اسلامی ایران اضافه شده است.
یلدا شب چله با قدمت در فرهنگ ایران
مدیرکل ثبت و حریم آثار، حفظ و احیاء میراث معنوی و طبیعی در وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ـ در واکنش به تغییراتی که در تقویم رسمی کشور رخ داده است، یادآور شد: آذرماه سال گذشته، هفدهمین نشست کمیته بینالدولی پاسداری از میراثفرهنگی ناملموس در شهر رباط مراکش برگزار و آیین «یلدا/ چله» در پروندهای مشترک میان ایران و افغانستان ثبت جهانی شد.
علیرضا ایزدی در اهمیت این میراث معنوی ایرانیها، اظهار کرد: میترا بزرگترین ایزد پیش از پیدایش زرتشت است که طبق برخی روایتها، در ۳۰ آذر به دنیا آمده که کوتاهترین روز و بلندترین شب را داراست. ایرانیان از دیرباز، پایان این شب طولانی و تولد دوباره خورشید و تابش نور ایزدی را گرامی میداشتند و از آن به یلدا یاد میکنند. چنانچه شیخ اجل سعدی میفرماید «برآی ای صبح مشتاقان اگر نزدیک روز آمد / که بگرفت این شب یلدا ملال از ماه و پروینم».
ایزدی ادامه داد: به مناسبت شب اول دیماه خانوادهها دور هم جمع میشوند. این گردهمایی خانوادگی، اغلب در خانه بزرگترها و دور سفرهای به نام «سفره شب یلدا/ چله» صورت میگیرد که میوههای قرمزرنگ مانند انار، هندوانه و چغندر، جزء ثابت آن است. رنگ سرخ به سرخی پیش از طلوع و پس از غروب خورشید اشاره میکند که با میترا (مهر) به عنوان ریشه اسطورهای این جشن ارتباط دارد.
مدیرکل ثبت و حریم آثار، حفظ و احیاء میراث معنوی و طبیعی افزود: از رسوم معمول آیین شب یلدا میتوان به شعرخوانی، قصهگویی، تفأل به دیوان حافظ و خواندن اشعار آن، شاهنامهخوانی، شنیدن یا نواختن موسیقی، آوازخواندن و هدیه دادن به نوعروسان و کودکان اشاره کرد.
ایزدی تاکید کرد: یلدا/ چله همچون نوروز، به دلیل مبتنی بودن بر تجربه زیسته در طبیعت اقلیم زیستی، تناقضی با ادیان و اعتقادات مذهبی ندارد و این موضوع، راز ماندگاری آن از هزارههای پیشین تا کنون است و باید در حفظ این میراث فرهنگی، نهایت کوشش را به کار ببریم.
مدیرکل ثبت و حریم آثار، حفظ و احیاء میراث معنوی و طبیعی همچنین گفت: در صورت صحت شایعههای مطرحشده، پیگیریهای لازم از سوی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی انجام خواهد گرفت.
با وجود پاسخ شورای عالی انقلاب فرهنگی مبنی بر حذف نشدن نام شب یلدا از تقویم، نمیتوان این تغییر نام را کتمان کرد. شاید بهتر بود شورای عالی انقلاب فرهنگی این توضیح را هم اضافه کند که این تغییر بر اساس کدام معیار یا نظرسنجی صورت گرفته است ؟شاید در این صورت واکنش ها منطقی تر میشد.
