شاعر كه باشي اهل دل ميشوي، اهل دل كه شدي آن وقت ميتواني چشم ببندي بر سكههاي طلايي كه كم وسوسه نمياندازد در وجود آدمي و چشم دل باز كني و سرزده راهي جادههايي شوي كه مبدأشان سنگفرشها و خيابانهاي چراغاني شهر است و مقصدشان ويرانهنشينهاي كوهستاني است از جنس درد، رنج، فقر و نداري، غرق شده در خاك و گلي كه هوايش نفست را سنگين ميكند و سنگينياش حجمي ميشود در صدايي كه چه خوب اين حس عجيب را به دل مينشاند.
از "سيفالدوله" تا "آن سوي كوهستان" 14 سال مسيري كه از مقبرهاي در زادگاهي كوچك آغاز شده از خيابانهاي اوكراين گذر كرده و سرانجام از كوهستاننشينان دورترين نقطه ايران خبرساز شده است.
2 سالي ميشود مستندها و گزارشهايي از اخبار شبانگاهي 20:30 و گاه شبكههاي مختلف سيما پخش ميشود كه گذشته از صداي خاص گويندهاش، سوژه گزارشها و روايتي و قصه بودن آنهاست كه بيشتر از هر چيز مخاطب را جذب ميكند، سبك تازه اين گزارشها، رويكرد چالشي و انتقادكننده آنها از مسئولان كه گاه سرزده غافلگير ميشوند و بايد در لحظه پاسخگوي عملكرد خود باشند و از همه مهمتر اجتماعي بودن گزارشها و مردمي بودن آنها، آن هم از دل مردماني رنج كشيده و فراموش شده، نكات قابل تأملي است كه باعث شده در همان سال اول عنوان گزارشگر برگزيده اخبار سيما به گزارشگرش تعلق گيرد.
اگر دنبالكننده اين صدا و گزارشهايش باشيد حتماً نام احسان معراجيفر را در زيرنويس آنها ديدهايد. شاعر و نويسنده ملايري كه حالا بيش از كتابهايش تهيهكنندگي، كارگرداني، خبرنگاري و گزارشگري او را معروف كرده است و ايمان و توكلي كه او را در بدترين شرايط نگه داشته است و انرژي داده است تا حتي در برابر تهديدها نيز چشم ببندد و هدفش را دنبال كند.
اما از جمله مستند ساخته شده معراجيفر "آن سوي كوهستان" است، مستندي حدود 10 دقیقه که از منطقهای دور افتاده، حد فاصل ارتفاعات چهارمحالوبختیاری، لرستان و خوزستان گرفته شده و بازگوکننده مشکلات و فقر اهالی چندین روستاست و او را مجبور كرده است 14 ساعت با ماشین دنده کمکیدار بیابانگرد، ارتفاعات کوهستانی را به سختی طی و سختيهاي زيادي را تحمل كند. و سرانجام همين مستند توانست از ميان هزار اثر ارسالي به برنامه مناسبتي "ماه عسل" بر اساس آرای مردم و نظر كارشناسان جزو 7 اثر برتر انتخاب شود و معراجيفر آنجا نيز سنگ تمام بگذارد و سكههاي تقديم شده به خود را با عشق به مردم مناطق محروم هديه كند.
همه اينها بهانههايي بود تا گفتوگويي را با وي انجام بدهيم:
رويكردي كه شما در سوژهها و گزارشها داريد بويژه در سرزده، به چالش كشاندن مسئولان و جلب توجه آنها به مسائلي است كه مردم مستقيم با آن در ارتباط هستند، چگونه به اين سمت رفتهايد؟
سرزده يكي از اين برندهاست. سبك جديدي كه در كار خبر ايجاد شده و توجه ويژه به اصول زيباييشناسي در بستر يك گزارش خبري است. در واقع گزارشهاي ما مستندهاي كوتاهي هستند كه مورد اقبال شبكههاي مختلف نيز قرار گرفتهاند.
بيشك بايد تجربه پر فراز و نشيبي را داشته باشي تا بتواني اينگونه پخته عمل كني و گزارشهاي خاص داشته باشي، اين ايده از كجا ميآيد؟
من از سال 79 تاكنون 20 هزار دقيقه برنامه و مستند در داخل و خارج از كشور ضبط و توليد كردهام، تحصيلات كارگرداني دارم و علم آن را آموختهام فيلمساز هستم، 12 سال فيلمسازي كردهام و بعد وارد كار خبر شدهام، در واقع علم كارگرداني، فيلمسازي، دانش تصويرشناسي و ميزانسن و دكوپاژ را تمامقد در گزارشها به كار ميبرم و سعي ميكنم گزارشهايم روايت و قصه داشته باشد چرا كه در اين سبك خيلي ميتواند موفق و مؤثر باشد.
انتقادي و چالشي بودن گزارشها، عواقبي هم براي شما داشته است؟
در تهيه گزارشهاي چالشي تهديد هميشه وجود دارد چه از طرف افراد خاص چه از طرف برخي كه صاحب مسندي هستند و زير سؤال ميروند. اما نگاه ما به مردم است و توكلمان به خدا، تلاشمان اين است كه باري از دوش مردم برداشته شود و به همين دليل به مسيرمان ادامه ميدهيم، بارها در فضاي مجازي تهديد شدهام اما چيزي كه باعث شده ادامه دهم اين است كه به دنبال رفع مشكل مردم هستيم.
اين تهديدها تأثيري در كارتان ايجاد كرده است؟
شايد برخي مواقع كمي سستي ايجاد كرده باشد اما توكل به خدا كردهايم و باز هم ادامه دادهايم.
نگاه و بازتاب مسئولان به گزارشهاي شما چيست؟
بيشتر مسئولان واقعاً دلسوزانه پيگيري ميكنند و انرژي ميدهند. مثلاً در مستند همين نزديكي، كه در خصوص مناطق محروم نزديك پايتخت بود، حدود يك ميليارد و ششصد ميليون تومان به گفته دهيار آن منطقه پول به حساب آنجا واريز شد و مثلاً دغدغه نبود مسجد در آنجا که با همت مسولان در 3 ماه ساخته شد.
پيش آمده مسئولي از شما خواسته باشد از انتقادها بكاهيد؟
بله هر زمان كه براي گزارشهاي سرزده ميروم چون چالشي است همه حواس مسئولاني كه كنارم هستند اين است كه من چالش را رها كنم اما ما هدف خود را دنبال ميكنيم و سعي ميكنیم به مشکلات برسیم، گاهي نيز اذيت ميشويم چون سختگيريهايي نيز ميشود چون برخي علاقمند به اين روش نيستند.
دوست داريد چه سوژهاي را دنبال كنيد كه تاكنون به آن نپرداختهايد؟
به طور قطع سوژههايي در ذهن و سينه من حبس شدهاند كه به دليل وجود موانعي امكان پرداختن به آنها نيست، ( نپرسيد چون نميگويم) و اي كاش ميتوانستم به آنها بپردازم.
شما شاعر و نويسنده نيز هستيد به كتابهايتان اشاره ميكنيد؟
يك مجموعه كتاب شعر از چند شاعر دارم و مجموعه شعرهاي خودم نيز بزودی چاپ میشود. ضمن اينكه کتاب مجموعه آرا و انديشه بزرگان را نيز به چاپ رساندهام كه به دليل علاقه به اين موضوع آن را در 6 تا 8 ماه گردآوري كردم و با عنوان دانش زندگی در کتابخانهها دیده میشود.
محتوا و سبك شعرهايتان چيست؟
همه چيز مضامين كارهايم بيشتر عرفاني و عاشقانه و سبكشان نيز كلاسيك و شعر نو است كه البته در شعر نو نيز به شدت به حفظ وزن دروني پايبندم و به همين دليل مقطع کارشناسی ارشد را در ادبيات فارسي گذراندهام.
جنس اثرگذار صداي شما بر روي گزارشها از نكات قابل توجه است، بازتابشان از سوي مردم چيست؟
بله اين را بسيار ميشنوم و ميگويند. اوايل كه در كار خبر كار ميكردم چون صداي محكمي ندارم و مثلاً چندان مناسب گزارشهای سياسي نيست برخيها ميگفتند صدايت در خبر جواب نميدهد اما آرام آرام به خاطر سبک اجتماعی و حسی کارهایم مردم خيلي نسبت به آن ابراز محبت ميكنند و ميگويند اين حس را منتقل ميكند.
كدام مستندها را بيشتر دوست داريد؟
همه سوژههای اجتماعی را كار ميكنم اما پيگيري مشکلات و دغدغههاي مردم محروم سرزمينم را بیشتر دوست دارم.
مستندهای كربلا؟
در 6 روز، 10 مستند توليد كرديم كه از نظر حجم كاري بيسابقه بود، دنبال سوژههايي خاص بودم كه بیانگر عشق و ارادت به امام حسين(ع) و اهل بيت(ع) باشد، از شيخ عباس کشوان كلیددار حرم ابوالفضل(ع) تا جاسم دستفروشي كه همه درآمد زندگياش را خرج زائران امام حسين(ع) ميكرد.
تا كجا ميخواهيد ادامه دهيد؟
تكرار را دوست ندارم، با اينكه اين 2 سال فعاليت، بسيار انرژيگير بوده است و كمي خسته شدهام حجم سختی كارها بسيار زياد بوده است شايد زمان مستندها كوتاه است اما تهيه آن بسيار زمانبر بوده است البته هنوز تصميم به رفتن ندارم.
برنامهتان چيست؟
نميدانم. مسیر زندگیام را به خدا سپردهام و فقط عاقبت بخیری را آرزو میکنم.
در پايان، علاوه بر مستندهاي توليد شده در خصوص ملاير آيا موضوعي است كه بخواهيد دوباره به آن بپردازيد؟
كارهاي زيادي در خصوص شهرم ساختهام از جمله مستندهاي سيفالدوله، شیخ شهابالدین، مسافر عاشق، منبتكاري ملاير و.... دوست دارم مستندي را در خصوص زحمت مردم شهرم در خصوص انگور و فرايند تبديل آن به شيره بسازم از كاشت نهال تا تبديل شدن به شيره و كشمش و....
