هفته گذشته در جریان سفر وزیر میراث فرهنگی صنایعدستی و گردشگری کشور به نهاوند و بازدید از اماکن مهم گردشگری و البته گرههای چندین ساله حوزه گردشگری، خبرها و راهکارهای خوبی برای مطرح شدن نهاوند این بار در حوزه جهانی و البته رفع موانعی که سالهاست گریبان میراث جهانی این منطقه را گرفته، مطرح شد.
نخستین موضوع مهم ، بحث ثبت سلسله سرابهای کرمانشاه، همدان و لرستان به مرکزیت نهاوند به لحاظ وجود ۱۲سراب به تنهایی در این شهرستان و البته پیشنهاد موضوع هم از جانب شهرستان اتفاق افتاده است.
حالا این اتفاق برای حوزه گردشگری استان و به تبع شهرستان یک تیر و دو نشان هدفمند است.
ثبت جهانی مقدمه ساماندهی جدی سرابها
نخست اینکه مشکلات متعدد سرابهای نهاوند که سالهاست دامن گردشگری شهرستان را گرفته و هر بار به نحوی وسیعتر و چالشزاتر میشود و نشستها و بازدیدهای متعدد هم با مصوبات محتمل باری از دوش آنها برنداشته، میتواند به بهانه ثبت جهانی ساماندهی و با رویکردی مثبت رفع شود.
سازهها در سرابها مانع آغاز فرایند ثبت
اما آنچه این میان مهمتر است اینکه در همه مراحل و اقدامات، کار غیرکارشناسی انجام نشود و دقت نظر و عمل در موضوع ساماندهی سرابها و ایجاد مقدمات برای آغاز فرآیند ثبت جهانی برای انجام مطالعات و... بسیار ضروری است، زیرا که اقدام غیرکارشناسی، به خودی خود مانع ثبت جهانی و هدر رفتن این امتیاز و موقعیت مهم جهانی محسوب میشود.
حالا با توجه به اینکه موضوع وجود سازهها در اغلب سرابهای نهاوند از جمله گیان بهعنوان مانعی برای ثبت جهانی مطرح شده و باید این سازهها با وجود هزینهها و اعتبارات قابل توجه که بلاتکلیف و نیمه کاره هم رها شده، تخریب شود و از طرفی هم سازمان همیاری در حال اجرای اقدامات دیگر در این سراب است.
ثبت جهانی سرابهای نهاوند مطالبه مهم مردم بود
رئیس بنیاد ایران شناسی در استان همدان در این باره میگوید: بحث ثبت جهانی سلسله سرابهای 3 استان به مرکزیت نهاوند، اتفاق مهمی برای این شهرستان و البته 3 استان مطرح است.
به گفته محسن جانجان، اتفاق مشابه این ثبت جهانی مثل ثبت سلسله کاروانسراهای ایران در فهرست آثار جهانی یا ثبت سلسه مساجد ایران است که در حال انجام است، نهاوند هم بهدلیل دارا بودن ۱۲سراب میتواند پایلوت این ثبت جهانی در بحث سرابها باشد، اما باید مقدمات این فرآیند هم محقق شود تا مطالعات آن آغاز و تعارض و مشکلات موجود هم رفع شود.
جانجان رفع مشکلات چندین ساله سرابهای نهاوند و مطرح شدن نهاوند در حوزه جهانی را مطالبه مهم مردم این شهرستان عنوان کرد و گفت: برای محقق شدن موضوع باید در نظر داشت زمانی که برای ساماندهی سرابها اقدامی میشود باید نظر کارشناسی باشد که هزینهای بیهوده هدر نرود و مانعی هم برای ثبت جهانی تراشیده نشود که بعدها مجبور به تخریب آن شویم و هزینه بیتالمال و شهرستان هم هدر رود.
ضرورت راهاندازی موزه تاریخ و باستانشناسی
موضوع دیگر که در این سفر مطرح شد، ضرورت ایجاد موزه تاریخ یا باستان شناسی در نهاوند است.
با توجه به تاریخ و پیشینه تاریخی و اصالت این شهرستان از دورههای چندین هزار ساله وجود موزه تاریخ و باستانشناسی برای این شهرستان خواستهای مهم است.
اگرچه پیش از این هم موزه تاریخ و فرهنگ این شهرستان به دلایل مختلف تعطیل و آثار آن به همدان منتقل شد و با وجود همه وعدهها و سفرهای مختلف وزیران میراث سابق و اسبق و همچنین مدیران این حوزه، کاری پیش نرفت و خانه به دوشی آثاری که در دورههای مختلف کاوش در این شهرستان کشف و هرکدام زبان گویای تاریخ این کهن دیار است، ادامه دارد و موزه همچنان تعطیل است.
آثار مکشوفه از کاوشها نیاز به موزه دارد
جانجان که خود سابقه سرپرستی اغلب کاوشهای این شهرستان را در لائودیسه، نقارهچی، تپه یزدان و... را دارد در این باره معتقد است، با توجه به سفر وزیر و مصوبه حمایت و اقدام در ساخت یا راهاندازی موزه تاریخ یا باستان شناسی نهاوند، ضرورت دارد باقیمانده خانه صمصام تملک و به موزه تاریخ تبدیل و آثار نهاوند به دامن و خاستگاهشان بازگردد.
به گفته وی، در جریان کاوشهای متعدد در نهاوند و همچنین کشف و ضبط حفاریهای غیرمجاز، آثار تاریخی بسیاری کشف شده که نیاز است در موزهای متناسب با این یافتهها در شهرستان در معرض دید علاقمندان به تاریخ شهرستان قرار گیرد.
جانجان همچنین از قول مساعد وزیر برای تملک باقیمانده خانه صمصام و تبدیل آن به موزه تاریخ خبر داد.
رویکرد افزایش ارتفاع با حفظ شرایط بافت تاریخی برای ساخت وساز در 2خواهران
اما بحث دیگری که در این سفر مطرح و مصوب هم شد، ساخت وساز در بافت تاریخی 2خواهران به دلیل همپوشانی بافت تاریخی با فرسوده بود که پروندهای مستقل و چندین ساله دارد.
به گفته جانجان پیش از این مجوز ساخت وساز به صورت در جاسازی برای اهالی صادر شد که استقبالی هم نشد، اما به لحاظ ادامه کاوشها در لائودیسه برای یافتن معبد، بحث خروج اهالی برای ایمنسازی منطقه از بافت فرسوده هم مهم است که قرار شد نتیجه کاوشها در کمیته فنی وزارتخانه بررسی و بازنگری و تدقیق در ساختوسازهای منطقه دو خواهران با رویکرد افزایش ارتفاع برای رفع مشکلات ساخت وساز با حفظ شرایط بافت تاریخی لحاظ شود.
نتیجه
و در نهایت اینکه اگر 3مصوبه و موضوع مهم این سفر در زمان خود اجرایی شود، نه تنها حوزه میراث و گردشگری شهرستان نهاوند در بحث جهانی خوش خواهد درخشید و خروجی و نتایج بسیار عالی در توسعه شهرستان به بار خواهد آورد، بلکه در کنار آن پلهای برای دستیابی به اهداف 3 استان همدان، لرستان و کرمانشاه در حوزه جهانی به اهداف مد نظر خود خواهد بود که لازمه تحقق این موضوع پیگیر بودن و جدیت مسئولین حوزه در شهرستان و استان و همچنین حمایت مرد است.
