هزاران سال است که انسانها کوشیدهاند روش زندگی خود را بشناسند و مدیریت کنند و حتی دولتها تلاش میکنند بر روی روش زندگی مردمان خود تأثیر بگذارند؛ اما تعریف سبک زندگی و مفهومسازی در مورد آن نسبتاً جدید است.
در واقع سبکهای زندگی الگوهایی برای کنش هستند که مردم را از هم متمایز میکنند. سبکهای زندگی کمک میکنند تا آنچه را مردم انجام میدهند و چرایی آن و معنایی که برای آنها و دیگران دارند را درک کنیم؛ بهعبارت دیگر اصطلاح شیوه زندگی به روش زندگی مردم اشاره داشته و بازتابی کامل از ارزشهای اجتماعی، طرز برخورد و فعالیتها میباشد.
بر همین اساس مسأله توجه به سبک زندگی از موضوعاتی است که مقام معظم رهبری طی سالیان اخیر آن را مطرح و بر ضرورت توجه به آن تأکید دارند و از آن زمان تاکنون موضوع سبک زندگی و بهویژه سبک زندگی اسلامی مورد توجه پژوهشگران و اساتید حوزه و دانشگاه قرار گرفته است و تحقیقات زیادی پیرامون این موضوع انجام شده است.
در سالهای اخیر موضوع برجستهسازی هویت دینی و فرهنگ ایرانی و اسلامی مورد تأکید صاحبنظران حوزه فرهنگ نیز قرار گرفته و در حقیقت اهمیت این مقوله به سبب اوج گرفتن تهاجم نرم و رسانهای دشمن برای هویتزدایی و ایجاد از خودبیگانگی فرهنگی دوچندان شده است.
بهطور کلی درحالحاضر، سبک زندگی در کشورهای اسلامی مختلط از آداب و رسوم اسلامی و غربی و این مسأله ناشی از نبود شناخت صحیح از سبک زندگی اسلامی است. حفظ سبک زندگی اسلامی و پایبندی به آن یکی از مهمترین عوامل در حفظ فرهنگ و ارزشها قلمداد میشود.
در طول تاریخ یکی از شیوههای استعمارگری، تهاجم به نگرش و سبک زندگی در جوامع اسلامی بوده تا از این طریق زمینه برای تسلط فرهنگی، اقتصای و سیاسی جامعه هدف فراهم گردد. پیش از تغییر سبک زندگی، نگرش و دیدگاه افراد نسبت به مسائل اجتماعی و فرهنگی دگرگون میشود و با تغییر رفتار و جهانبینی فرد، زمینه برای تغییرات دیگر نیز فراهم میگردد.
همین گستردگی حوزه سبک زندگی دلیلی بر اهمیت این موضوع است و اگر بررسی نسبت به وضعیت کنونی داشته باشیم، محرز است که غفلت از سبک زندگی اسلامی در جامعه آسیبهای بسیار را رقم زده است.
بیشک در شرایط امروز، هنر و رسانه 2 بازوی فرهنگی اثرگذار و کارآمد در ترویج سبک زندگی اسلامی هستند که میتوانند فرهنگ اسلامی و معنویت قرآنی را بهطور مؤثر در جامعه ترویج و اشاعه دهند.
امروز ترویح فرهنگ اسلامی در جامعه ما یک ضرورت و اولویت است و در این زمینه نشر آثار فاخر با محتوای معنوی و اشاعه آموزههای معنوی، دینی و قرآنی میتواند در کاهش آسیبهای اجتماعی نقش مؤثر داشته باشد.
بر همین اساس تبیین مفاهیم معنوی و دینی با روشهای اثرگذار خصوصاً برای نسل جوان که امروز بهشدت در معرض آسیبهای فضای مجازی و هجمههای فرهنگی دشمن هستند و در کنار آن گسترش فعالیتهای معنوی در سطح جامعه، نقش بسزایی در راستای تحقق هدف مذکور دارد. از آنجا که آشنا شدن جوانان با سبک زندگی دینی هدایتگر جامعه است و از انحطاط نهاد خانواده و جامعه جلوگیری میکند، در این رابطه نکتهای که بهطور جدی باید مدنظر قرار داده شود، چگونگی ارائه برنامههای این حوزه به جوانان و شیوه جذب جوانان درباره این مقوله یعنی ترویج سبک زندگی اسلامی است؛ بایستی روشهایی را بهکار گیریم که بیشترین جامعه هدف را به خود جذب کند و اثرگذار باشد وگرنه نتیجهای بهدنبال نخواهد داشت.
باتوجه به این چنانچه رویکرد صحیح و برنامههای اصولی و اثرگذار در رابطه با ترویج سبک زندگی اسلامی داشته باشیم، نهتنها از فرهنگ دینی جامعه صیانت کردهایم، بلکه بهدنبال آن شاهد کاهش چشمگیر بروز آسیبهای اجتماعی خواهیم بود.