روستایی کوهستانی که در جنوب غربی استان همدان و شمال غربی شهرستان تویسرکان در ارتفاع 2020 متری از سطح دریا، در دامنههای رشته کوه الوند قرار دارد.
طبق تقسیمات مرکز ملی آمار ایران بهعنوان یک آبادی جزو دهستان خرمرود، بخش مرکزی، شهرستان تویسرکان وابسته به استان همدان است.
فاصله روستای بکر و پرچشمه کهنوش با نزدیکترین شهرستان یعنی تویسرکان 32 کیلومتر و با نزدیکترین استان یعنی همدان 35 کیلومتر است. فاصله کهنوش با اسدآباد که بیشتر تردد اهالی در زمستان برای رفتن به همدان از آنجا صورت میگیرد، ۵۰ کیلومتر است.
روستا شکلی پلکانی دارد و بیشتر ساختمانهای قدیمی با مصالح بومی، مانند خشت و سنگ ساخته شدهاند، ستونها و سقف از چوب چنار و درهای منازل از چوب گردو یا چنار ساخته شده است. برای ساخت ساختمانهای جدید بیشتر از آهن و سیمان و آجر استفاده میکنند.
روستا مانند نقطهای در نعل اسبی کوهستانی قرار دارد که پایین آن را باغها گرفتهاند. روخانه کاسا از شمال کوهستان روستا میآید که از میان باغها عبور میکند و رودخانه الیس که از شرق کوهستانهای روستا میآید، از میان روستا عبور میکند.
جریان این رودخانهها روستا را به یک منطقه سرسبز و پرآب تبدیل کرده است که هر گردشگر داخلی و خارجی را مدهوش این طبیعت بکر خواهد کرد.
طبیعت صخرهای و کوهستانی کوهنوش موجب شده است در سالهای اخیر هرازگاهی روستا قربانی بهرهبرداریهای غیرکارشناسی شود.
در سالهای اخیر این تخریبها در سطح کوهستان موجب از بین رفتن طبیعت بکر صخرهای کوهستانی میشود که طبیعت در طول میلیونها سال گذر زمان آن را ساخته است، صخره از جمله داشتههای طبیعی است که درصورت آسیب دیدن میلیونها سال زمان میبرد تا دوباره متولد شود.
اثرات فاجعهآمیز زیست محیطی استخراج سنگ
پوریا گلمحمدی پژوهشگر و مردمشناس در اینباره در گفتوگو با همدانپیام درباره اثرات زیانبار و فاجعهآمیز زیست محیطی استخراج سنگ در منطقه کهنوش که در سالهای اخیر دامان طبیعت روستا را گرفته است، میگوید: انفجارها و استخراج سنگها که از گذشته و گاهی تا امروز حتی اتفاق افتاده است، باعث تغییر مسیر آبهای زیرزمینی و فرو ریختن کانال برخی قناتها و خشک شدن چشمههای آب شده است.
وی با بیان اینکه در کنار مخدوش شدن سیمای طبیعت روستا حیات جانوران و پرندگان در محیط طبیعی روستا نیز درصورت آسیب وارد شدن به خطر افتاده است، افزود: خاکه و پودر سنگ حاصل از برش سنگها بهصورت گرد و غبار بر روی گیاهان و درختان روستا اثر گذاشته و نه فقط سبب خشک شدن درختان باغات و مزارع مجاور، بلکه سبب ناباروری آنها نیز شده است.
این پژوهشگر میگوید: شکل استخراج سنگ نهتنها مناظر زیبای روستا را نابوده کرده، بلکه با ایجاد راههای موقت برای حمل سنگ با ماشینهای سنگین خاکهای طبیعی را به خاکهای مرده تبدیل کرده است. درحالیکه این معادن نهتنها در بهبود وضع معیشتی مردم کوچک ترین نقشی نداشته بلکه سبب ایجاد اختلاف بین مدیران روستایی و مردم و مهاجرت برخی از اهالی از روستا شده است.
وی تأکید میکند: فعالیت شرکتهای معدنی با تخریب مراتع و امکانات زیست محیطی منطقه، ظرفیتهای (دامداری، کشاورزی، گردشگری، منابع غنی و مثمرثمر طبیعی) را میتواند به ویرانه تبدیل کند و آلودگی این معادن بهتدریج سبب نابودی مشاغل بومی مانند دامداری و زنبورداری میشود.
مسئولان ملی و استانی باید بدانند که با ادامه این شرایط در تخریب مراتع و مزارع، مسموم شدن آبهای سطحی و زیرزمینی و از بین رفتن منابع آب و اکوسیستم طبیعی در شرایط زیست محیطی مناطق روستایی و مهاجرت شدید مردم اثر خواهد گذاشت.
کمپینگ گردشگری در کهنوش
اما در آخرین اتفاقات حوزه گردشگری که برای این روستا رقم خورده است، فرماندار شهرستان تویسرکان از ایجاد کمپینگ اقامتی در روستای هدف گردشگری کهنوش به رسانهها خبر داده است.
سیدرسول حسینی درباره اهمیت روستاهای هدف گردشگری عنوان کرده است، اجرای طرح روستای هدف گردشگری در استان زمینهساز ایجاد اشتغال، درآمدزایی، رضایت گردشگر و حفظ محیط زیست است.
فرماندار شهرستان تویسرکان معتقد است: با توجه به نیازسنجی انجام شده و با همکاری دستگاههای مربوطه، زمین مناسبی برای ایجاد کمپینگ گردشگری در روستای کهنوش برای خدمت بهتر به گردشگران اختصاص مییابد.
نداشتن اقامتگاه بومگردی
بزرگترین مشکل
از سوی دیگر دهیار روستای «کهنوش» شهرستان تویسرکان نیز نبود اقامتگاه بومگردی را بزرگترین مشکل این روستای هدف گردشگری دانست و عنوان کرد: به علت نداشتن خانه بومگردی جذب توریست نداریم.
حمیدرضا مرادقلیئی در یک گفتوگوی رسانهای، گفت: برخی از اهالی روستا حدود یک سال است که برای تأسیس اقامتگاه بومگردی اقدام کردهاند اما تاکنون به نتیجه نرسیدهاند.
وی با بیان اینکه کهنوش 3 سال است که روستای هدف گردشگری شناخته شده، افزود: کوهستانی بودن این روستا بههمراه باغات، چشمهسارها، قنات و رودخانهها، طبیعت بینظیری بهوجود آورده که برای گردشگران جذابیت خاصی دارد.
مرادقلیئی با اشاره به اینکه روزانه تعداد زیادی از هموطنان از روستا بازدید میکنند، اظهار کرد: توریستهای خارجی هم گهگاه به روستا میآیند که متأسفانه بهدلیل فراهم نبودن شرایط اسکان، در روستا نمیمانند.
دهیار روستای کهنوش افزود: کهنوش هزار و صد نفر جمعیت دارد و خوشبختانه قالیبافی هنوز در بیشتر خانههای آن رونق دارد همچنین گردو و آلو محصولات روستا هستند که اهالی به گردشگران ارائه میکنند.
وی با اشاره به اینکه در روستا بازارچه محلی وجود ندارد، گفت: محصولات نامبرده و داروهای گیاهی در خانه و مغازههای روستا به خریداران ارائه میشود و متأسفانه در طول این 3 سال میراث فرهنگی اقدام مفیدی در روستا انجام نداده است.
به هر ترتیب در کنار طبیعت بکر روستا و روستای هدف گردشگری بودن، کهنوش تنها روستای کشور است که نزدیک به 600 معلم دارد.
در کنار غنی فرهنگی، روستای کهنوش تنوع خوبی در زمینه پوشش گیاهی دارد. بسیاری از این گیاهان بهویژه انواع علف و بوتههایی که در کوهستان بهصورت خودرو دیده میشوند، محصول انواع بارش، جوشش چشمهها و جریان آبهای سطحی مانند رودخانه، ایسیل و آب و هوا، خاک مناسب و ارتفاع از سطح دریا هستند. امید آن میرود نگاه ویژه به ظرفیت چنین روستاهایی با حمایت از جامعه محلی شاهد حفظ محیط زیست و رونق گردشگری و ایجاد واحدهای مسافرپسند بومگردی باشیم.