همایش حکمرانی روستایی، دهیاری الکترونیک و تحول در خدمت به تازگی با حضور استاندار همدان و معاون امور سازمان شهرداری و دهیاریهای وزارت کشور در همدان برگزار شد.
به گفته حمید ملانوری استاندار، این همایش با هدف زمینه سازی برای آبادانی روستاها و پیشگیری از مهاجرت بیشتر و بیرویه روستانشینان و همچنین ترغیب روستائیانی که در شهرها ساکن شدهاند به مهاجرت معکوس برگزار شده است.
مهاجرت از روستاها و شهرهای کوچک و محروم به شهرهای بزرگ و کلانشهر یک پدیده اجتماعی است که از دیرباز جریان داشته و در مواردی اجتنابناپذیر میباشد.
مهاجرت چه از روستا وچه از شهرهای کوچک و کمتر برخوردار همیشه هم جنبههای منفی ندارد و چه بسا بسیاری از شهرهای بزرگ در جهان در بسترهای کار و تولید و گردش چرخهای صنعتی خود نیازمند نیروهای کارگری هستند وگاهی دولت ها به همین منظور نیروهای کار روستایی را به مهاجرت تشویق میکنند. اما چنانچه مهاجرتها فقط ناشی از محرومیت روستانشینی و سیر ویرانی روستاها و بیکاری و بحران معیشتی باشد منجر به معضلات شدید اجتماعی و گره افتادن بر کلاف توسعه شهرها و روستاها خواهد شد که عوارض منفی آن هم دامان خود روستائیان مهاجر را خواهد گرفت و هم دامنگیر جوامع شهری میشود.
پدیده مهاجرت در جامعه ایرانی که از نیم قرن پیش شدت گرفته است بیشتر ناشی از بسیاری محرومیتها در روستا و نبودن امکانات لازم در دسترس روستانشینان برای توسعه کشاورزی و دامداری و خرد شدن اراضی کشاورزی به علت قانون وراثت و در ادامه آن غلبه خشکسالیها و کم آبی برای مصارف کشاورزی و حتی آب شرب در جامعه روستایی شمرده شده است، در همین حال شوق نوجوانها و جوانهای روستایی به ادامه تحصیل در شهرها و دانشگاهها و نجات از روزمرگی و بیکاری و گرفتار شدن در مسیر سرنوشتی نامعلوم را نمیتوان از انگیزه مهاجرت روستائیان به شهرها نادیده گرفت.
با این وجود از همان ابتدا راهکارها و سیاستگذاریهای فراوانی برای جلوگیری از تخلیه روستاها و تبدیل آن به ویرانه وجود داشته است که دولتها از آن غافل بودهاند و همگان وقتی به اهمیت حفظ جمعیت روستانشین به عنوان جامعهای مولد و آباد گر پیبردهاند که دیگر کار از کار گذشته و بسیاری ارزشهای فرهنگساز و قابل اعتنای زندگی روستانشینی که بهخودی خود سپری برای جلوگیری از مشکلات اقتصادی و گسترش بی در و پیکر حاشیه شهرها بوده است، رنگ باخته و جبرانناپذیر است.
اکنون و در این برهه از تاریخ اجتماعی کشور حتی اغلب مهاجران روستایی که آلوده به زرق و برقهای شهرنشینی شدهاند، به این واقعیت پی بردهاند که زندگی شهری هم آش دهانسوزی نبوده است و مشکلات شهرنشینی در برهه کنونی فراتر از بسیاری محرومیتها و نداریهای روستانشینیهای گذشته میباشد .
به طور قطع اگر از ابتدا برخی امکانات و زیرساختهای تحصیلی و بهداشت و درمان و حفظ توان تولید و اشتغال و جادههای ارتباطی راحت در روستاها ایجاد میشد، روستانشینان نیز کمتر راغب بودند موطن اصلی و املاک آبا و اجدادی خود را رها ساخته و به امید کم و بیش درآمد و تأمین معیشت آواره شهرها بشوند.
اگرچه بحران خشکسالی و بیآبی نیز از علتهای اصلی کوچ روستا نشینان به شهرها شمرده میشود، اما یکی از علتهای ویرانی بیشتر روستاهای تخلیه شده و زمینهای زراعی و باغهای آن، غیبت ساکنان روستاها از سر ملک و خانه و داشتههای غیرمنقول خود بوده است، زیرا که خانه و کاشانه در هر شرایطی با وجود ساکنان خود قابل زندگی باقی میماند.
در شرایط کنونی نیز که اخبار جسته و گریخته حاکی از میل بسیاری از مهاجران روستایی به بازگشت و احیای املاک آبا و اجدادی است، دولت باید پیشقدم شود و هر هزینه و سرمایهای که در شهرها برای سامان دادن به حاشیهنشینیها و ارتقا زندگی مهاجران در شهرها لازم است و تمامی هم ندارد، به خود روستاها منتقل کند و به هر طریق ممکن دست مهاجران را بگیرد و از زمین بلند کند تا چراغ زندگی دوباره در روستا ها کمکم جان بگیرد.
تشویق به انتقال بسیاری از کارگاههای تولیدی در بافتهای فرسوده و پرخطر شهرها به نقاط روستایی و ایجاد صنایع تبدیلی کشاورزی و دامی در کنار ایجاد گلخانههای تولیدی در مناطق روستایی از راهکارهایی است که میتواند به رونق روستاها و جلوگیری از مهاجرتهای بیشتر و همچنین تشویق بر مهاجرت معکوس کمک نماید .