صنعت چرم در ایران حداقل 60 سال قدمت دارد اما تا یک دهه پیش، رشد و پیشرفتی در ساخت ابزارآلات و ماشینآلات این صنعت به وجود نیامده بود به طوریکه نخستین کارخانه چرمسازی ایران در سال 1312 در همدان و دومین کارخانه در سال 1314 در تبریز تأسیس شد و از آنجاکه کارخانههای جدید چرمسازی به ماده اولیه موجود در کشور یعنی پوست گوسفند و بز توجه زیادی نداشتند این پوستها در 70سال اخیر به صورت نمکسود و سالامبور به خارج صادر میشد و حتی امروز نیز کماکان صادرات به این شکل ادامه دارد.
نگاهی به وضعیت صادرات چرم در استان همدان بیانگر این واقعیت است که استان همدان به عنوان یکی از قطبهای تولید چرم در کشور مطرح است و سالانه با تولید چندین هزارتن، سالامبور و مصنوعات چرمی یکی از مهمترین استانهای کشور به لحاظ تولید این نوع از محصولات غیر نفتی به شمار میرود.
چرم همدان به عنوان یکی از صنایع دستی همدان برخلاف کیفیت مطلوبی که دارد، نتوانسته در بازارهای خارجی حضور داشته باشد.
بر این اساس تولیدکنندگان محصولات چرمی معتقدند که مصرفکننده داخلی، قدرت لازم را برای خرید محصولات چرمی ندارد و تأکید دارند که تنها با حمایت از فعالان این صنعت میتوان چرخ صنعت چرم همدان را به گردش درآورد و زمینه را برای افزایش تولید و صادرات فراهم کرد.
با پریناز شعبانی فارغالتحصیل دانشکده هنر و معماری دانشگاه بوعلیسینا و همسرش فردین میرزایی فارغ التحصیل کامپیوتر که بهطور مشترک طراحی و اداره کسب و کارهای هنری مربوط به تولیدات چرم و دستسازههای نمدی را بر عهده دارد، گفتوگو کردهایم.
لطفاً در مورد تنوع محصولات چرم همدان توضیح دهید
قدیمیترین چرم کشور مربوط به استان همدان است اما متأسفانه مردم ایران شناخت کافی نسبت به چرم ایران ندارد و چون از زمانهای قدیم مردم همدان به این کار مشغول بودهاند میتوان گفت در کل دنیا چرم همدان در بین جوامع شناخته شده است.
من نزدیک به ده سال است در این حرفه مشغول به کار هستم.نکته دیگر اینکه هیچ محدودیتی برای چرم همدان وجود ندارد و بستگی به آن شخصی که کار میکند، دارد و تنوع آن بسیار زیاد است. به طور مثال؛ ما خودمان بیشتر در زمینه کیف دوزی فعالیت داریم اما کسانی دیگر هم هستند که در زمینههای دیگری نیز تولیدات دارند.اما قدمت آن به همان سالهای پیش برمیگردد که به صورت سنتی بوده است.
پیرامون برنامههای آتی چرم همدان در حوزههای توسعه شعب، برندینگ، مارکتینگ و مدلینگ توضیح دهید.
اگر تا ده سال آینده از صنعت چرم همدان حمایت نشود هیچ نشانی از چرم همدان باقی نخواهد ماند با توجه به اینکه در همدان بیش از صد تا کارخانه چرم بوده است که به مرور و به دلیل حمایت نشدن این کارخانهها تعطیل شدند و تبدیل به کارگاههای کوچک با تعدا کارکنان کمتر شده است.
یکی دیگر از دلایل نبود تبلیغات کافی است. آنطور که باید و شاید اسمی از چرم همدان در نمایشگاههای بین المللی نیست و همین عامل سبب کاهش تعداد مشتریها شده است.
من نزدیک به 2 سال است که برای وامهای صنایع دستی نامنویسی کردم اما تا به الان هیچگونه وامی به من تعلق نگرفته است و از طرفی دیگر پس از گذشت ده سال فعالیت هنوز موفق نشدهایم بیمه شویم و تمام این موارد از بزرگترین چالشهای ما تولیدکنندگان به شمار میآید.
توان رقابتی صنعت چرم ایران را در بازارهای جهانی چطور ارزیابی میکنید؟
متأسفانه میزان رقابت در بین تولیدکنندگان بسیار ضعیف است، از همین رو بسیاری از کشورهای خارجی هنوز شناخت کافی ندارند که صنعت چرمی هم در ایران وجود دارد درحالی که از نظر کیفیت محصولات قابل رقابت است اما مشکل اصلی ما همان موردی که در پرسشهای بالا به آن اشاره کردم، حمایت نشدن از سوی مسئولان است که توجه کافی به ما تولیدکنندگان ندارند.همچنین میتوان تعداد نمایشگاهها را با هزینههای کمتر در استانهای مختلف افزایش دهند و از شرکتهای خارجی دعوت کنند که از محصولات ما دیدن کنند.
آیا به خارج از کشور هم صادراتی دارید؟
نه صادراتی نداشتهام اما خوشبختانه مشتریهای زیادی از سایر کشورهای خارجی از محصولات ما خریداری کردهاند.
با توجه به حضور برندهای خارجی در کشور فکر میکنید برندهای ایرانی چقدر موفق
عمل کردهاند؟
در صنعت چرم برندهای ایرانی بسیار موفق عمل کردند و ضمن رقابت سالم با یکدیگر نگذاشتند که کشور ترکیه که در بیشتر صنایع ضربات جبرانناپذیری به اقتصاد ایران وارد کرده است.
انتظارات شما برای توسعه صنعت و صادرات چرم از دولت چیست؟
یکی از بزرگترین انتظارات ما تولید کنندگان این است که مسئولان مربوطه از لحاظ مالی ما را حمایت کنند که بتوانیم محصولات خود را ارتقا دهیم و در این صورت است که میتوانیم صادرات به سایر کشورهای دیگر را آغاز کنیم.