آثار ملی هر کشور، آثاری است که به صورت تاریخی و ملیتی از اهمیت بالایی برخوردار است و قانون آن را به طور رسمی ثبت می‌کند چه اموال در دسته اموال منقول باشند و چه اموال غیرمنقول. از این رو آثار ملی تحت حفاظت دولت است که حفظ آنها بسیار مهم است.
بانک ملی در میدان مرکزی شهر همدان از آن دست بناهایی است که نخست به دلیل وارد شدن به فهرست آثار ملی کشور و از سوی دیگر به دلیل قرار گرفتن در پرونده همدان جهانی از جایگاه ویژه‌ای در حوزه میراث فرهنگی برخوردار است.
اما با این حساسیت در روزهای اخیر نصب کرکره بر پنجره‌های ساختمان بانک ملی واقع در میدان مرکزی شهر مورد انتقاد قرار گرفت. بنای تاریخی بانک ملی همدان ۵۹ سال قدمت دارد و نمای آن به ثبت میراث ملی ایران رسیده است این به آن معنا است ورود هر اثر به فهرست آثار ملی به مثابه محدودیت‌هایی جدی است که هرگونه تغییر و ساخت‌وساز در آن بنا را ممنوع می‌دارد و هرگونه دخالت در تغییر فیزیکی بنا را منتفی می‌کند.
یک جلسه فوری با 2 مصوبه
مدیرکل میراث فرهنگی همدان در پاسخ به پیگیری همدان پیام در این زمینه گفت : نصب کرکره بر پنجره‌های بانک ملی بر اساس مصوبه‌ای بوده است که بانک از شورای تأمین برای حفاظت از بنا گرفته است .
محسن معصوم علیزاده گفت : این کار از سوی بانک در حال انجام بود که با پیگیری میراث فرهنگی و ورود مستقیم دادستان متوقف و جلسه فوری پنجشنبه گذشته با کارشناسان بانک و میراث فرهنگی تشکیل شد.
معصوم علیزاده عنوان کرد : در این جلسه 2 مصوبه گرفته شد مبنی بر اینکه نخست کرکره‌ها از پشت پنجره‌ها نصب شود و دیگر اینکه استحکام شیشه‌ها مضاعف و فعلاً کار متوقف شود .
وی تأکید کرد : بنای بانک ملی یک اثر ملی است و در پرونده ثبت جهانی هم قرار دارد، بنابراین اقدام به نصب کرکره بر جداره این بنا مستلزم قوانین میراثی خواهد بود.
باید از میراث فرهنگی و شهرداری مجوز می‌گرفتند.
رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری، مالی و گردشگری شورای اسلامی شهر همدان نیز در این زمینه گفت : نصب کرکره بر جداره بانک ملی به عنوان یک اثر میراثی کار بسیار اشتباهی بود .
حمید بادامی نجات عنوان کرد : آنها برای انجام هر تغییری با توجه به حساسیت این بنا باید از میراث فرهنگی و شهرداری مجوزهای لازم را می‌گرفتند که این کار انجام نشده بود و موجب شد اقدامات لازم را شهرداری برای توقف کار انجام دهد.
وی تأکید کرد : بانک ملی جزو بناهای ثبت ملی کشور به شمار می‌رود و این بناها نیز قواعد و قوانین خاصی برای مرمت و تعمیر دارند.
با ساخته شدن بانک ملي سبک معماري مدرن در همدان شکل گرفت
در یک روايت محمدرضا عراقچيان از اساتید برتر حوزه شهرسازی به همدان پیام عنوان کرده است: از معماري و شهرسازي صد سال گذشته همدان اما در دوره پهلوي دوم اقتصاد حرف نخست را مي‌زند و در اين دوره تصميم افراد اقتصادي بر معماران و شهرسازان اولويت داشته است.
چنانچه در اين دوره در يک شب ساختماني در ميدان حسن‌آباد تهران و يکي از اضلاع ميدان مرکزي همدان دچار آتش‌سوزي مي‌شود و پس از آتش‌سوزي، به‌جاي هر 2 ساختمان که معماري خاصي داشته‌اند، ساختمان بانک ملي ساخته مي‌شود.
اين دليلي است تا بگوييم در آن دوره فعالان اقتصادي تصميم مي‌گرفته‌اند جايي که خودشان دوست دارند ساختمان‌هايي مربوط به فعاليت‌هاي اقتصادي را بنا کنند. پس از ساخته شدن بانک ملي همدان سبک ديگري از معماري در همدان شکل گرفت؛ به‌نام معماري مدرن.
هويدا براي افتتاح بانک ملي به همدان آمد اما از بناي اين بانک ناراضي بود و گفت: «چرا از نمادهاي قديمي در آن استفاده نشده است؟» به همين دليل از يکسري نقش‌ونگارها روي نما و طاق‌ها در لابه‌لاي پنجره‌هاي آن کار کردند که به ساختار پست‌مدرن نزديک شد.
این مهم بیانگر آن است که این ساختمان با همین شکل و شمایل موجود بازمانده‌ای از تاریخ معماری در همدان است که باید حفظ شود.
لازم به ذکر است: پرونده ثبت جهانی همدان در حال آماده‌سازی و ارسال به یونسکو است و قرار است مردادماه سال آینده ارزیابان برای بررسی این پرونده به همدان سفر کنند.
این در حالی است که باید همدان قبل از حضور ارزیابان منظر شهری از جمله نقاطی که زیرمجموعه این پرونده است را برای تأیید ارزیابان آماده کند نه آنکه سیمای موجود را هم خدشه‌دارکند.
با این وجود ساختمان بانک ملی واقع در میدان امام(ره) که خود در فهرست آثار ملی جای دارد، در روزهای اخیر در حال تغییر در نمای بنای خود بوده که جلوی آن گرفته شد و اما لازم است یکبار برای همیشه اما و اگرهای حساس در پرونده ثبت جهانی واکاوی و برای متولیان شهری، لازمه هماهنگ بودن مشخص شود .
در محدوده‌ای که پرونده ثبت جهانی همدان در آن شکل می‌گیرد و قرار است تا چند روز دیگر به یونسکو ارسال شود، بناهای متعدد دیگری هم وجود دارد. اهمیت و جایگاه جهانی شدن هگمتانه از یک سو و موضوعی که به مطالبه‌ای جدی در همدان تبدیل شده از سوی دیگر، باعث شده حساسیت‌هایی در شهر ایجاد شود که اگرچه جای خرسندی دارد اما دقت نظر بیشتر مسئولان را نیز می‌طلبد.
اگرچه هنوز هم قدیمی‌ترین پایتخت مادها جهانی نشده و جایگاه خود را در این حوزه پیدا نکرده اما پرونده‌ای که در مراحل پایانی آماده‌سازی است، به گفته مسئولان نمونه بی‌نظیری از اینگونه پرونده‌هاست و بیش از 109اثر واجد ارزش در محدوده پرونده وجود دارد.
همدان با داشتن سبقه طولانی در تاریخ، همچنان از داشتن یک اثر ثبت جهانی محروم است و با وجود جاذبه‌های فراوان تاریخی و گردشگری مسئولان شهر و استان در سال‌های متمادی هنوز موفق نشده‌اند اثری را در فهرست جهانی ثبت کنند.
وزیر میراث فرهنگی در سفر مردادماه خود به همدان اعلام کرد: پرونده ثبت جهانی همدان تا پاییز سالجاری به یونسکو ارسال می‌شود. بعد از آن خبر رسید پرونده تا پایان دی‌ماه به یونسکو می‌رود و حالا تنها چند روز تا پایان دی باقی مانده و باید منتظر باشیم، ببینیم پرونده در بازه زمانی وعده داده شده به یونسکو ارسال خواهد شد یا خیر؟
مطالعات نشان مي‌دهد در دوران پهلوی به معماري و شهرسازي بسيار اهمیت داده می‌شد، اسناد وزارت کشور هم اين را ثابت مي‌کند. در شهرسازي و معماري نمود پیدا کرده و معماري اقتدارگرا بوده و همانند معماري بانک سپه حکايت از صلابت و استواري دارد.
