«حالِ آب، خاک و هوایمان خوب نیست.» این کلام، تنها جمله‌ای است که می‌توان از میان دغدغه‌های سخنرانان مراسم افتتاحیه 5/3 ساعته زیست‌محیطی مطرح کرد.
صبح روز گذشته ششمین نشست فصلی سازمان‌های غیردولتی محیط زیست و منابع طبیعی کشور با عنوان «نگاهی به آینده ظرفیت‌سازی و توان‌افزایی در حوزه محیطزیست و منابع‌طبیعی» با حضور 100 تشکل مردم‌نهاد زیست‌محیطی در استان همدان به مدت 3 روز آغاز به کار کرد.
از آنجا که این گردهمایی برای نخستین‌بار و پس از گذشت 12 سال در استان همدان برگزاری می‌شود، این‌بار در این استان گرد هم جمع شده‌اند تا هم‌نوایی تشکل‌های زیست‌محیطی کشور را این‌بار در استان همدان شاهد باشیم؛ تأکید بر شبکه‌سازی و توانمندسازی تشکل‌ها، به اشتراک گذاشتن تجربیات موفق زیست‌محیطی و ایجاد ظرفیت، آموزش تخصصی فعالان مدنی، هم‌نوایی و هم‌افزایی در بین فعالان این عرصه، محورهای اصلی برگزاری این نشست اعلام شد.
هر یک از سخنرانان این گردهمایی بر اهمیت فعالیت‌های مؤثر و مدنی تشکل‌های مردمی تأکید داشتند و به نوعی دست یاری به سوی آنها دراز می‌کردند؛ هرچند این مراسم، رکورد استان را در بالا بودن تعدد سخنرانان شکست.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان هم به همدان پیام گفت: ششمین نشست فصلی سازمان‌های غیردولتی محیط زیست و منابع طبیعی کشور بنا به مصوبه شورای هماهنگی‌های سازمان مردم‌نهاد به میزبانی استان در حال برگزاری است.
به گفته محمدرضا محمدی، حدود100 تشکل محیطزیستی به نمایندگی از استان‌ها در این گردهمایی حضور دارند که با دستور کار اصلی ظرفیت‌سازی و توان‌افزایی برای افزایش مشارکت مردمی در حوزه محیطزیست و منابع طبیعی عمل می‌کنند.
تحویل نیمه‌جان منابع‌طبیعی و محیطزیست به دولت تدبیر
استاندار همدان در این گردهمایی بر اهمیت تشکل‌های مردمی و برگزاری این نشست تأکید کرد و گفت: منابع طبیعی و محیطزیست نیمه‌جان به دولت تدبیروامید تحویل داده شد؛ اما دولت سعی کرد آن را احیا کند.
محمدناصر نیکبخت با تأکید بر اینکه استان همدان سرآمد بشردوستی در کشور است، در واکنش به اعتراض یکی از فعالان زیست‌محیطی درباره سگ‌کشی در همدان اظهار کرد: در این از من و شهرداری خواستید تا از سگ‌کشی جلوگیری کنیم؛ به قول معروف ما را چه به شهرداری! هرچند گزارشی هم مبنی به سگ‌کشی توسط شهرداری به ما نرسیده است.
وی ادامه داد: پس من باید از شهرداری عذرخواهی کنم؟ حالا می‌گویند نسبت به این رفتارها کوتاهی شده و ما هم چیزی نگفتیم. اگر هست، نباید باشد که راهکار دارد و باید پیگیری شود. البته بعید می‌دانم تخلف فراگیری در این باره داشته باشیم.
نیکبخت در ادامه از اهمیت تشکل‌های زیست‌محیطی و منابع طبیعی گفت و اینکه تشکل‌های مردمی برای من، دولت و رئیس‌جمهوری، ارجمند و ارزشمند هستند و بدانید که ما به عنوان فرصت به آنها نگاه می‌کنیم؛ زیرا کجا برویم تا از این همه نیرو با قدرت فکر و توان مناسب برای بهتر زیستن و آبادی استان استفاده کنیم.
وی با اشاره به فعالیت 397 تشکل مردم‌نهاد، ابراز امیدواری کرد که بزودی به 400 تشکل برسد.
نیکبخت ادامه داد: شهریورماه سال گذشته رئیس‌جمهوری در همدان اعلام کرد تا در صورت امکان، امور را باید به تشکل‌های مردمی واگذار کنیم تا وظایفمان را روان‌تر انجام دهیم.
وی با تأکید بر اینکه تشکل‌های مردمی استان همدان از لحاظ فکر و اندیشه و دغدغه در کشور از سطح بالاتری برخوردارند، گفت: این تشکل‌ها عموماً کمک‌کننده هستند و در 2، 3 سال اخیر زمانی که شهرداری، راه‌وشهرسازی و... در محدوده منابع طبیعی و آسیب به محیط زیست ورود پیدا کرده‌اند، این تشکل‌های مردمی به مانند عقاب، بالای سرشان حضور دارند.
می‌گویند برجام غلط است؛ منصفانه نیست
نیکبخت همچنین در ادامه با اشاره به پشت سر گذاشتن یکسالگی برجام بیان کرد: شاید بگویید که برجام به خوبی اجرا نشده و هنوز زوایایی از آن مانده که کاملاً درست است؛ زیرا با دشمن سختی مواجه بودیم و هستیم که راهی جز مذاکره نداشت.
به گفته وی، از طرفی گفته می‌شود برجام از بیخ و بن غلط بود و تنها آورده نداشت؛ بلکه محدودیت و مشکل هم آورد و این، شاید منصفانه نباشد. استاندار همدان همچنین با بیان اینکه امیدواریم راه‌آهن تا پایان سال به همدان برسد، ادامه داد: راه آهن همدان به دلیل نبود ریل 12 سال معطل مانده بود؛ اما پس از برجام از هند و کشورهای دیگر، ریل خریداری شد و در حال حاضر، عملیات آن به‌سرعت در حال انجام است. از طرفی سرمایه‌گذاری‌های خارجی در استان در حال انجام و 2 نیروگاه خورشیدی هم در حال تکمیل است.
پیگیری اقتصاد سبز با همراهی سازمان‌های مردم‌نهاد
پس از پخش کلیپ آیت‌ا... هاشمی‌رفسنجانی و سخنانش در خصوص محیطزیست، سید محمدحسین شریعتمدار، رئیس کمیسیون آب، محیطزیست و اقتصاد سبز و همچنین رئیس مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق بازرگانی ایران سخنران بعدی مراسم بود.
وی با اشاره به مسئولیت کمیسیون جدیدالحداث آب، محیط زیست در اتاق بازرگانی، ایراز امیدواری کرد تا بتوانند بهبود فضای محیط زیست کشور را در حوزه بخش خصوصی دنبال کنند.
رئیس مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق بازرگانی ایران در ادامه از عقد تفاهمنامهای بین اتاق بازرگانی و سازمان حفاظت محیط زیست و منابع‌طبیعی خبر داد و گفت: سازمان‌های مردم‌نهاد با به کارگیری تکنولوژی‌ها و تفاهم‌نامه‌هایی که صورت گرفته، مسائلی چون اقتصاد سبز، ایجاد مشاغل توجیه‌پذیر و قابل سرمایه‌گذاری را پیگیری کنند.
وی از نتایج فعالیت‌های تشکل‌های مردمی ابرازامیدواری کرد و در ادامه با اشاره به مخاطرات محیط زیست کشور، اظهار کرد: برخی مخاطرات از سوی انسانی و بخشی به صورت تحمیلی و یا به دلیل تغییر شرایط اقلیمی کشور به وجود می‌آید.
رئیس کمیسیون آب، محیطزیست و اقتصاد سبز اتاق بازرگانی ایران با تأکید بر چالش کمبود آب و آغاز روند نزولی منابع آب، به ارائه آماری از وضعیت منابع زیرزمینی آبی، چاه‌های غیرمجاز، دشتهای ممنوعه و... پرداخت.
شریعتمدار، آب و اشتغال را دو مشکل اساسی کشور اعلا کرد و با تأکید بر اینکه ادامه فعالیت‌های بنگاه‌های اقتصادی کشاورزان با سختی فراوان همراه است، گفت: کشاورزان با اصلاح الگوی کشت، تغییر سیستم آبیاری و به هر نحو در تلاشند تا فعالیت خود را ادامه دهند؛ زیرا با کوچک‌ترین اهمالی بنگاه‌های اقتصادی آنها تعطیل خواهد شد.
وضعیت قرمز محیط زیست
سید محمد مجابی، معاون توسعه مدیریت، حقوقی و امور مجلس سازمان حفاظت محیط زیست هم دیگر سخنران این مراسم بود که به واگویی مبحث محیط زیست در برنامه ششم توسعه پرداخت.
وی با تأکید بر اینکه آمارها گویای این است که محیط زیست جهان و کشور در وضعیت بحرانی قرار دارند و نمی توان با تعارف این موضوع را انکار کرد، گفت: در پایان برنامه پنجم توسعه قرار گرفته‌ایم؛ در حالی که بیشتر شهرها با مشکل آلودگی هوا مواجه‌اند.
وی با توجه به اینکه مسأله محیط زیست یک شب ایجاد نشده و یک شب هم حل نمی‌شود، عنوان کرد: باید به مسائل محیط زیست از مرحله سیاستگذاری تا اجرا به صورت مستمر توجه داشت که در این زمینه عملکرد دولت تدبیر خوب بوده است. البته نهادینه کردن این موضوع باید در اولویت قرار گرفته و با تغییر در نمایندگان مجلس، نباید بحث‌های ریشه‌ای محیط زیست دچار خلل شود.
مجابی معتقد است: برای دستیابی به تعادل درست در حکومت باید بین دولت، بخش خصوصی و آحاد مردم جامعه یک ارتباط مناسب برقرار شود. از طرفی هر دستور و برنامه‌ای بدون کارایی، نتیجه مطلوب ندارد.
مجابی افزود: در حوزه محیط زیست علاوه بر مطالبه‌گری، طبق اصل 50 قانون اساسی خود افراد نیز باید در زمینه حفظ محیط زیست تلاش کنند.
کاهش 38 درصدی تخریب جنگل‌ها
خداکرم جلالی، معاون وزیر جهادکشاورزی و رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور هم آخرین سخنران نبود.
وی با تأکید بر حفظ جنگل اظهار کرد: در یکسال گذشته بر اساس فعالیت‌های انجام شده، فرهنگ حفظ منابع طبیعی و جنگل افزایش‌یافته است و به دنبال آن تخریب و تصرف جنگل‌ها در سال‌جاری در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته 38 درصد کاهش‌یافته است.
جلالی هم با تأکید بر وضعیت بحرانی محیط زیست کشور، گفت: برای داشتن توسعه پایدار در کشور باید به همه موضوعات بویژه مسائل بیکاری و نیازهای مالی افراد بیشتر توجه کنیم و برای توانمندسازی آنها قدم برداشته شود.
شورای هماهنگی تشکل‌های غیردولتی محیط زیست کشور طبق قوانین فعالیت مدنی در بین‌الملل و وزارت کشور، در این گردهمایی مؤسسان این تشکل را انتخاب می‌کنند. از طرفی با توجه به ضرورت آموزش، آموزش تخصصی را پیش خواهند گرفت که کارگاه ها و پنل‌های تخصصی پس از افتتاحیه آغاز شد.
همچنین دبیرخانه طرح کشوری «ظرفیت‌سازی و توان‌افزایی در حوزه محیطزیست و منابع‌طبیعی» هم در استان همدان خواهد بود.
