منبتکاری با چوب یکی از ظریفترین صنایع دستی است که تلفیقی از هنر و حوصله هنرمندانی است که با مواد اولیه ارزان و ساده، محصولاتی با ارزش خلق میکنند، هنرمندانی که با چند قلم و اسکنهای فلزی ذهنیات خود را با خطوط کوفی، نقوش اسلیمی، ختایی و گل، مرغ، شیر، فیل و طرحهای هخامنشی روی چوب کندهکاری میکنند.
این هنر دستی نماد احساس، ادراک، اندیشه و خلاقیت هنرمندانی است که با ذوق و سلیقه سرشار، اثری هنری ابداع میکنند.
با توجه به اسناد و مدارک موجود منبتکاری در ایران، سابقه این صنعت به هزار و500 سال میرسد و قدیمیترین اثر منبتکاری موجود یک لنگه در چوبی است و روی آن با خلالهایی از چوب گردو و نقوش زیبایی تزئین شده است.
در بين شهرستانهاي استان همدان، ملاير از مراكزي است كه در آن منبتكاري رواج بسيار دارد.
ايجاد شهرك مبل و منبت
مطالبه مردم ملاير
نماينده مردم ملاير در مجلس شورای اسلامی به ایسنا گفت: يكي از مطالبات مردم ايجاد شهرك مبل و منبت است.
"علينعمت چهاردولي" با بیان اینکه روستاي دهنوي آورزمان ملاير، مَهد توليد مبل و منبت كشور به شمار ميرود، گفت: كلاف و اسكلت مبلهاي گرانقيمت بازارهاي یافتآباد تهران از اين روستا تأمين ميشود اما متأسفانه زحمات جوانان هنرمند اين خطه مهجور واقع شده است.
وی تشكيل و ثبت شهرك مبل و منبت ملاير را يكي از مطالبات مردم اين شهرستان عنوان كرد و تحقق آن را مايه رونق اقتصادي و اشتغالزایی دانست.
نماینده مردم ملایر در خانه ملت تأكيد كرد: اگر امكانات زندگي، مسكن و زمين كشاورزي در روستاها نباشد، مهاجرت رخ ميدهد.
مبل و منبت ملاير بايد برند مخصوص داشته باشد
نماينده دیگر مردم ملاير در مجلس شوراي اسلامي نيز با بيان اينكه دهنوي آورزمان ملاير ميتواند يك روستاي الگو باشد، گفت: روستایيان 30 درصد جمعيت كشور را تشكيل ميدهند.
"احمد آريائينژاد" افزود: دهنوي آورزمان، روستاي پايلوت توليد مبل و منبت در سطح شهرستان محسوب ميشود و اكثر جوانان و خانوادههای ساكن اين روستا از اين طريق ارتزاق ميكنند.
وي تأكيد كرد: بايد فعالان اين عرصه برند مخصوص داشته باشند كه تحقق اين مهم همت مسئولان كشوري را ميطلبد.
آريائينژاد گفت: روستاها در توليد محصولات استراتژيك كشور نقش مهم و اساسي ايفا ميكنند، بنابراين جلوگيري از مهاجرت روستایيان از اهميت فراواني برخوردار است و در اين راستا بايد توانمنديهاي روستاها را شناسايي و تقويت کرد.
توليد سالانه 60 هزار سرويس مبلمان در ملاير
رئيس اداره ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري ملاير نیز گفت: با توجه به توليد سالانه 60 هزار سرويس مبلمان در مدلهاي مختلف با ارزش 150 ميليارد تومان اين شهرستان به عنوان پايتخت مبل و منبت ايران شناخته شده است.
"محمد بهاری" افزود: در حال حاضر پنج هزار كارگاه و 15 هزار كارگر در زمينه توليد كلاف خام مبلمان در ملاير به فعاليت مشغولند.
وی اظهار كرد: اين توليدات به تمام نقاط كشور به ویژه شهرهاي تهران، تبريز، مشهد، چابهار، سنندج، شيراز، اصفهان و كرمان و از طريق صادرکنندگان به كشورهاي آسياي ميانه و كردستان عراق صادر ميشود.
بهاري با اشاره به کیفیت بالای مبل و منبت ملایر، گفت: کیفیت مبل ملایر در کشور حرف نخست را میزند و در سبکهای مختلف ساخته میشود و مشتریان با سلایق مختلف خود را دارد.
رئيس اداره ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري ملاير به فعالیت دو شهرک صنعتی مبل و منبت در اين شهر اشاره و اظهار كرد: شهرک مبل و منبت حاجیآباد به عنوان یکی از بزرگترین شهرکهای صنعتی در استان است و شهرک خصوصی چوب کار زاگرس نیز در ملایر زیر نظر فنیوحرفهای فعالیت دارد.
بهاري افزود: خیابان مطهری یا 32 متری ملایر را میتوان به عنوان نمایشگاه بزرگ فروش مبل این شهر محسوب كرد، زیرا بيش از 100 نمایشگاه و مغازه فروش مبل در این خیابان وجود دارد.
تولیدکننده ملایری سختی میکشد، سود را دلالان میبرند
یک پژوهشگر اجتماعی در ملایر نیز گفت: هنرمندان ملاير در عرصه تولید مبل و منبت، تمام زحمات ساخت و تولید مبل را تحمل میکنند اما سود فراوان این کالا به جیب دلالان و یافتآبادنشینان پایتخت میرود.
حمید هنرجو افزود: شهرستان ملایر با تمام توابع خود به ویژه بخشهایی نظیر جوکار، با تمام توان در امر تولید با کیفیتترین و متنوعترین مبلمان منزل و اداری فعال است.
وي با اشاره به جايگاه نخست ملایر در توليد مبل و منبت در كشور، اظهار كرد: متأسفانه به جای اینکه سود این تولید ارزشمند و هنری متوجه تولیدکنندگان زحمتکش شهرستان شود و مشوق بازار کار باشد، در زنجیره دلالان و فروشندگان پایتختنشین دست به دست میشود.
این مدرس دانشگاه افزود: به عبارتی سادهتر میتوان گفت که سختیها را تولیدکنندگان ملایری تحمل میکنند و سود را واسطهها میبرند که این اتفاق، نه عادلانه است و نه دوام و قوام و توسعه این صنعت رو به اقبال را تضمین میکند. وي بیان کرد: تأکید مداوم مقام معظم رهبری و دولت تدبیر و امید بر تقویت تولید، با ارزشافزوده چشمگیر برای اقتصاد کشور بوده و هست و امیدواریم مسئولان کشور، استان و شهرستان ما نیز بیش از پیش برای تحقق این امر بزرگ تلاش کنند. هنرجو گفت: این یک موضوع مهم است که فوریت رسیدگی دارد و در شرایط فعلی که به نظر میرسد با تصویب و اجرای توافق هستهای برجام و رفع تحریمهای ظالمانه، بازارهای جهانی به صادرکنندگان سالم اقتصادی کشور ما اقبال نشان دهند، بتوانیم با ایجاد تعاونیهای نظاممند و با برنامه در این بازار بزرگ جهانی سهم قابل قبولی داشته باشیم.
لزوم داير شدن يك نمايشگاه دائمي
یکی از توليدكنندگان مبل و منبت ملاير نیز در رابطه با مشكلات موجود در اين صنعت، ایجاد یک نمایشگاه دائمی و عرضه محصولات را به صورت مستقیم، ضرورتی برای مبل و منبت ملایر برشمرد و بر ایجاد این نمایشگاه تأکید کرد.
اسماعيل اميني گفت: اگر نمایشگاه مبل و منبت در ملایر ایجاد شود علاوه بر حمایت مالی از هنرمندان این رشته دست واسطهها نیز کوتاه شده و سودی که در این زمینه عاید واسطه ميشود، عايد هنرمندان این رشته در شهرستان خواهد شد.
وي با اشاره به اينكه یکی از مشکلاتی که سالهاست مبل ملایر با آن مواجه است کپیبرداری از مبلمان ملایر است، افزود: مبل ملایر بیش از 70 درصد از بازار مبل داخلی کشور را تأمین میکند و در این راستا نيازمند حمایت دولت و مسئولان امر هستيم.
در پايان بايد گفت هنر اصيل "مبل و منبت" ميتواند ضمن ايجاد اشتغالزايي و رونق اقتصادي، نماد فرهنگ و تاريخ كهن اين مرز و بوم باشد و در حوزه صادرات، نقش مهمي ايفا کند، بنابراین ميطلبد تا مسئولان و نمايندگان مردم در مجلس شوراي اسلامي با همتي جهادي در راستاي رفع مشكلات منبتكاران و حفظ اصالت اين "هنر- صنعت" در شهرستان ملاير و برپايي نمايشگاه دائمي و صادرات مستقيم آن به اقصا نقاط ايران و كشورهاي ديگر، گامهاي محكمي بردارند.