دستیارانی که به خودکشی میپردازند بهطور معمول از سال پایینیها هستند.
اگرچه سلسله مراتب مزایای زیادی دارد، اما بر دوش سال پایینیها بار و حجم کار را افزایش میدهد و ممکن است برخی از آنها قادر به تحمل این حجم کار نباشند.
حتی در آغاز دوره رزیدنتی، برخی افراد با توجه به حجم کار، تصمیم به ترک دوره میگیرند و از آن استعفا میدهند. در برخی دورهها، تعداد رزیدنتها کاهش یافته و وظیفه آنهایی که از دوره خارج شدهاند، به عهده کسانی افتاده که به ادامه دوره اقدام کردهاند.
در چند سال اخیر حداقل 2 موج خودکشی در ایران رخ داده است. نخستین افزایش در دوران کرونا اتفاق افتاد و افزایش دیگری با شدت کمتر در سال جاری رخ داد. به طور تقریبی هر یک یا دو ماه یک بار، یک حادثه خودکشی در میان کادر درمان رخ میدهد. البته این آمارها به عنوان آمار رسمی ثبت نشدهاند، زیرا هیچ سازمانی به صورت رسمی این اطلاعات را اعلام نکرده است.
چه عواملی با افکار خودکشی دستیاران در ارتباط است؟
شیوع افکار خودکشی در میان دستیاران پزشکی نسبت به جمعیت کل کشور ایران بیشتر است. مقایسه وضعیت این موضوع در ایران با کشورهای دیگر مانند ژاپن، ایالات متحده و برزیل نشان میدهد که شیوع افکار خودکشی در میان دستیاران تخصصی پزشکی در ایران بیشتر است. سوابق اختلال روانپزشکی، مصرف الکل و مواد مخدر، سوابق خانوادگی اقدام به خودکشی، سوابق شخصی اقدام به خودکشی و خودزنی، تعداد شیفتهای کاری در یک ماه، سطح درآمد و سطح مواجهه با کووید۱۹ با افکار خودکشی مرتبط هستند. هرچه سطح درآمد پایینتر باشد، شدت افکار خودکشی بیشتر خواهد بود.
میزان افسردگی در بین رزیدنتهای پزشکی
میزان افسردگی و افکار خودکشی ممکن است در بین دانشجویان پزشکی بیشتر از گروههای دیگر باشد. دانشجویان پزشکی به طور مستمر سطح بالاتری از پریشانی روانشناختی (از جمله؛ افسردگی، اضطراب و فرسودگی شغلی) را نسبت به همسالان و عموم مردم تجربه میکنند. در نتیجه، ممکن است به دلیل فرسودگی شغلی، مشکلات مالی، انزوای اجتماعی و احساس مسئولیت بیش از حد در قبال سلامتی بیماران، بیشتر مستعد افکار خودکشی باشند. با این حال متأسفانه دانشجویان پزشکی تمایل کمتری به درخواست کمک برای علائم افسردگی و فرسودگی شغلی دارند.
علاوه بر افسردگی، اضطراب و استرس نیز به طور چشمگیری با افکار خودکشی در ارتباط است. همچنین، سطوح بالاتر افسردگی، استرس و اضطراب در افرادی که در معرض خطر خودکشی بودند، شایعتر بود. در مطالعهای نشان داده شد (1400)، شیوع افسردگی در میان دستیاران پزشکی 69 درصد است، که حدود 25 درصد از آنها افسردگی شدید یا بسیار شدید داشتند. همچنین، شیوع اضطراب در این گروه به 63 درصد ارتقا یافته بود، که 16 درصد از آنها نوع شدید یا بسیار شدید آن را تجربه میکردند. بنابراین تأثیرگذارترین پیشبینیکننده در این زمینه ابتدا افسردگی و پس از آن، سابقه خودزنی و میزان مواجهه کاری با کووید۱۹- نیز نقش مهمی در این ارتباط داشتهاند.
متأسفانه، جوّ ناامیدی در میان دستیاران پزشکی به دلیل آیندهای که چندان نویدبخش نیست، بسیار زیاد شده است. شرایط کاری در این گروه مناسب نیست و حجم کاری آنها از دوران کرونا به شدت افزایش یافته است. همچنین، ما با ورود کمتر دستیاران جدید به رشتههای تخصصی و مهاجرت زیاد در میان کادر درمان روبهرو هستیم، که این مسئله منجر به افزایش فشار کاری دستیاران پزشکی در بیمارستانهای دولتی میشود. بنابراین عوامل زیر در خودکشی رزیدنتهای پزشکی تأثیرگذار است:
فشار شغلی: رزیدنتها در مواجهه فشار شغلی زیاد، شیفتهای طولانی و مسئولیتهای بالا، ممکن است احساس کنند که ناتوان در مدیریت و تعامل با این فشارها هستند.
اختلالات روانی: برخی از رزیدنتها ممکن است با اختلالات روانی مثل افسردگی یا اضطراب مواجه شوند که تأثیر زیادی بر روانشان دارد.
کمبود حمایت اجتماعی: حمایت اجتماعی محیط کار برای رزیدنتها بسیار حائز اهمیت است. احساس تنهایی و عدم حمایت ممکن است عواقب جدی بر روحیه و روانی فرد داشته باشد.
دوری از خانواده: رزیدنتها ممکن است به علت فشار شغلی، فاصله طولانی از خانواده و ارتباطات ناپایدار با عزیزان، احساس تنهایی و افترا به خود داشته باشند.
