این خبر در حالی مطرح شد که برخی در ایران نیز طی روزهای اخیر دوباره مذاکرهطلب شدهاند و حتی با مثال زدن پذیرش قطعنامه 598، ایران را به آنچه خود تصمیم سخت میخوانند، فراخواندهاند.
«دیپلماسی ترامپی» که بهدنبال تهدید و فشار همراه با در باغ سبز نشان دادن برای گفتوگو است در شرایطی رخ میدهد که
ایران و شش کشور موسوم به 1+5 پس از سالها مذاکره سرانجام به توافقی در خصوص موضوع هستهای دست یافتند که ترامپ زیر آن زد. وی در 18 اردیبهشت از این توافق خارج شد و اعلام کرد که تحریمهای ضدایرانی آمریکا بازاعمال خواهند شد
سیاست چماق و هویچ ترامپ
یک شبکه خبری آلمانی در پی سخنان شب گذشته «دونالد ترامپ» رئیسجمهور آمریکا مبنی بر آمادگی وی برای ملاقات با «حسن روحانی» همتای ایرانی وی نوشت که ترامپ نخست شلاق (چماق) و بعد هویج را نشان داد.
شبکه خبری ARD نوشت که پس از اینکه ترامپ چندی پیش ایران را به سنگینترین پیامدها تهدید کرد حالا از آمادگی برای دیدار با روحانی صحبت میکند.
این موضع ترامپ در شرایطی ابراز شد که پیش از آن روحانی هم خطاب به ترامپ هشدار داده بود که با دم شیر بازی نکند و جنگ با ایران به معنای مادر تمامی جنگها خواهد بود.
بازتاب پیشنهاد ترامپ در رسانههای عربی
پیشنهاد «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا در مورد مذاکره بدون پیششرط با ایران در رسانههای عربی زبان انعکاس گسترده داشت.
رسانههای عربی زبان به صورت وسیع، تمرکز خود را معطوف به جمله دیدار "بدون پیش شرط" ترامپ با روحانی کردند. تارنمای روزنامه "الشرق الاوسط" چاپ لندن بامداد سه شنبه نوشت: رئیس جمهوری آمریکا با اعلام این که وی آماده است بدون پیش شرط و هر زمانی که مسئولان ایرانی بخواهند، با آنان دیدار کند، روحانی را غافلگیر کرد.
این روزنامه افزود: ترامپ در کنفرانس مطبوعاتی با " جوزپه کونته" نخست وزیر ایتالیا گفت: ایرانی ها اگر بخواهند با آنان دیدار می کنم. اما نمی دانم که آیا آنان آمادگی این کار را دارند.
این روزنامه که دیدگاه مسئولان سعودی را بازنشر می دهد، آورده است: اگر مسئولان ایرانی مایل باشند، بدون پیش شرط در هر زمانی که بخواهند، با آنان دیدار می کنم.
ترامپ پیام بازدارنده جدیدی برای ایران فرستاد
شبکه خبری اسکای نیوز امارات که معمولا موضع مقام های ابوظبی را بازنشر می دهد، در واکنش به پیشنهاد رئیس جمهوری آمریکا برای دیدار با مقام های ایرانی گزارش داد: ترامپ پیام بازدارنده جدیدی برای ایران فرستاد.
اسکای نیوز به نقل از خبرنگاران خود مدعی شد، ترامپ در گفت و گو با جوزپه کونته گفت: من با جناب نخست وزیر بر این مساله توافق کردیم که ایران نباید به سلاح هسته ای دست یابد.
تهران خواستار بازگشت واشنگتن به توافق هستهای است
شبکه تلویزیونی لبنانی المیادین گزارش داد: ترامپ آماده است بدون پیش شرط با روحانی دیدار کند، اما تهران خواستار بازگشت واشنگتن به توافق هسته ای است.
المیادین سخنان مشاور سیاسی رئیس جمهوری را نیز بازنشر داد و نوشت: «حمید ابوطالبی» مشاور رئیس جمهوری ایران در واکنش به سخنان ترامپ از وی خواسته است به توافق هسته ای بازگردد، به ملت ایران احترام بگذارد و از خصومت با تهران دست بردارد.
تناقض اظهارات ترامپ و پمپئو
روزنامه بریتانیایی «گاردین» اما در گزارش خود می نویسد که حرفهای پمپئو و ترامپ با یکدیگر تناقض دارند.
این روزنامه اشاره می کند که بلافاصله پس از پیشنهاد ترامپ به مذاکره بدون پیششرط با ایران، «مایک پمپئو» وزیر امور خارجه او به شبکه خبری «سی ان بی سی» گفت که اگر ایران تعهد خود به تغییرات اساسی در چگونگی رفتار با شهرونداناش، کاهش رفتارهای تهاجمی در منطقه و موافقت با وارد شدن به توافق هستهای تازهای را بپذیرد، آن زمان رئيس جمهوری امریکا آماده نشستن پای میز مذاکره و بحث با آنان خواهد بود. سخنگوی شورای امنیت ملی امریکا نیز گفته است تا زمانی که تغییر سیاست آشکار و جدی از سوی تهران دیده نشود امریکا حاضر به لغو تحریمها نخواهد بود.
«گاردین» مینویسد: در این میان مشاور روحانی پیششرط قرار داده است. این روزنامه میافزاید: «حمید ابوطالبی گفته که پیششرط ایران برای مذاکره احترام به ملت بزرگ ایران و کاهش سطح خصومت امریکا است. او همچنین گفته امریکا باید به برجام احترام بگذارد. به نظر میرسد در شرایط کنونی ترامپ میخواهد خود را به عنوان مذاکرهکننده موثر و مهم نشان دهد و این موضوع را در دیدارش با کیم و پوتین نشان داد و این بار میخواهد این مسئله را در مورد ایران تکرار کند.
این روزنامه مینویسد موضع اخیر ترامپ در میان نمایندگان امریکایی بازتاب گوناگونی داشته است. «دایان فین اشتاین» سناتور امریکایی گفته که فکر میکند گفتوگو ایده خوبی است. سناتور باب کورکر از حزب جمهوریخواه و رئيس کمیته روابط خارجی سنا هم گفته که این ایده خوبی است با این حال، تنها مادامی که ایران حاضر باشد که در اینده نزدیک به گفته او تبدیل به کشوری عادی و نرمال شود. باب منندز نماینده دموکرات اما گفته که این نسخهای است که نتیجهای بد خواهد؛ داشت مانند کره شمالی. او گفته است: «بدون پیش شرط؟ بدون آمادگی؟ ما داریم چه میکنیم؟ ما با این کار با کره شمالی کردیم که سبب شد به یک دولت مشروع از دید بین المللی تبدیل شود».
آیا روحانی پیشنهاد مذاکره را می پذیرد؟
سایت امریکایی «ووکس» در گزارشی می نویسد: اکنون پرسشهای مهمی پس از پیشنهاد ترامپ برای مذاکره با ایران شکل گرفتهاند. این سایت می نویسد: «در این میان دو پرسش بزرگ وجود دارد؛ نخست این که آیا روحانی پیشنهاد مذاکره را میپذیرد؟ روحانی حمایت مردمی را برای امضای برجام به دست آورد. او گفته بود که پس از برجام اقتصاد ایران شکوفا خواهد شد. دوم آن که آیا ترامپ میتواند حمایت محافظهکاران امریکایی را برای مذاکره با ایران را بدست آورد؟ اگر مورد اخیر تاریخی را به یاد آوریم (در مورد کره شمالی) او می تواند در داخل حمایت کافی را برای گشایش دیپلماتیک با ایران به دست آورد».
فرصتهایی که از دست رفت
در تحلیلی دیگر، «تریتا پارسی» از بنیانگذاران شورای ایرانی - امریکایی (نایاک) طی یادداشتی در سایت شبکه خبری «انبیسی» مینویسد: پیشنهاد مذاکره ترامپ با ایران به احتمال زیاد باعث توافقی بهتر نخواهد شد. ما فرصتهای خود را از دست دادهایم. پیشنهاد مذاکره با ایران برای پایان دادن به برنامه هستهای، پیشتر نیز ارائه شده بود اما ما خصومت را به دیپلماسی ترجیح دادیم».
او می نویسد: «ترامپ فکر میکند که با تحریم ایران میتواند مذاکره با این کشور را از سر گیرد. اما اگر تاریخ را نگاه کنیم ایرانیان سرزنش خود را متوجه حکومت ایران نخواهند کرد. ترامپ پس از مجموعهای از توهینها علیه ایران، پیشنهاد مذاکره میدهد. از نظر فرهنگی و سیاسی این برای ایرانیان قابل پذیرش نیست.
ایران چه خواهد کرد؟
«لورا روزن» خبرنگار «المانیتور» نیز در گزارشی در این باره ضمن اشاره به تناقض در گفته های ترامپ و پمپئو در این باره که رئيس جمهوری امریکا گفته که بدون پیش شرط حاضر به مذاکره با ایران است در حالی که پمپئو از ۱۲ پیش شرط خود دفاع می کند با «علی واعظ» کارشناس گروه بین المللی بحران صحبت کرده است.
آیا ترامپ با مقامات ایران ملاقات خواهد داشت؟
نشریه «نیوزویک» در گزارشی با عنوان «آیا ترامپ با ایران ملاقات خواهد داشت»؟ به نقل از یک کارشناس کارنگی مینویسد: مخالف اصلی با مذاکره با امریکا به احتمال زیاد ترامپ نخواهد بود بلکه ایران احتمالا با این موضوع موافقت نخواهد کرد. ترامپ کسی است که به کیم جونگ اون رهبر کره شمالی پای میز مذاکره نشست اما مقام رهبری ایران از سال ۱۹۸۹ میلادی به این سو حاضر به مذاکره با امریکاییها نشدهاند».
راهحل چیست؟
«معصومه طرفه» تحلیلگر شبکه خبری «الجزیره» در گزارشی تازه مینویسد: توافقی تازه میان آمریکا و ایران، تنها راهی است که میتواند سبب حرکت رو به جلوی تهران و واشنگتن در مسیر پیش رو شود.
او می نویسد: «اگر ترامپ به سختگیریها علیه ایران ادامه دهد در نهایت این موضوع سبب میشود تا شهروندان عادی ایرانی از او ناراضیتر شده و حکومت ایران نیز خود را در فضایی ببیند که جایی برای مذاکره وجود ندارد. به نظر میرسد ترامپ آن قدرها هم که گفته میشود فی البداهه عمل نمی کند. او مدتها منتظر چنین لحظهای بود، از مدتها پیش. او پیشتر گفته بود که اقتصاد ایران در حال سقوط است و قطعا ایران از او خواهد خواست تا مذاکره کنند. پمپئو وزیر خارجه امریکا نیز در سخنرانی اخیر خود در جمع ایرانیان گفت که آماده انجام توافق با ایران است؛ فقط توافقی به غیر از توافق دولت قبلی امریکا. از ابتدا مشخص بود که رئيس جمهوری امریکا خواستار توافقی تازه با ایران به سبب موفقیت خود در مقابله با کره شمالی است. اکنون فشار اقتصادی امریکا علیه ایران سبب نارضایتی ایرانیها شده است. بسیاری از سرمایه گذاران بین المللی قادر به کار در ایران نیستند.
علیرغم شکایت ایران به دیوان بین المللی لاهه، ترامپ به فشار خود علیه ایران ادامه داده است. امریکا بیت المقدس را به عنوان پایتخت اسرائیل برسمیت شناخته است و روابطاش با اسرائیل و عربستان سعودی را تقویت کرده است. کنگره امریکا نیز به دنبال راه هایی برای تبلیغات علیه ایران از طریق رادیو فردا و صدای امریکا در راستای حرکت در جهت سیاست مواجهه با ایران است که توسط ترامپ دنبال میشود. اگر مثبتاندیش باشیم، میتوان فرض کرد که این اقدامات برای متقاعد کردن ایران به نشستن پای میز مذاکره مستقیم است. با این حال، کار ترامپ در این مسیر راحت نیست.
