پرستاران در حالی به استقبال روز پرستار میروند که همچنان اجرای قانون تعرفهگذاری خدمات پرستاری در هالهای از ابهام است مشکلات شغلی پرستاران مانند سختی کار و... به قوت خود باقی است و از سوی دیگر کمبود پرستاران در بیمارستانها در سطح رسیدگی به بیماران نیز تأثیرگذار خواهد بود.
از آنجا که پرستاران پیشقدم در سیستم درمان هستند و پس از پزشکان که کار اصلی درمان را انجام میدهند وظایف مهم و سنگینی بر عهده دارند، نمیتوان این نکته را نادیده گرفت که پرستاران از مهمترین قشرهای معترض به اجرای طرح تحول سلامت در سطح کشور هستند.
البته این قشر مشکلاتی دارند که حل نشده باقی مانده است. یکی از این مشکلات کمبود پرستار است به طوری که تعداد پرستار به ازای هر تخت براساس استانداردها باید حداقل به 2 نفر برسد و در حال حاضر به ازای هر تخت در ۲۴ ساعت در مناطق محروم 4/0 و در مناطق برخوردار 1/1 پرستار فعالیت دارد. در حال حاضر ۱۴۰ هزار پرستار در ۸۵۰ بیمارستان فعالیت دارند که با توجه به جمعیت، تعداد پزشکان و تختهای بستری کافی نبوده و حداقل باید به 2 برابر ظرفیت فعلی افزایش یابد.
با کمبود شدید پرستار در کشور روبهرو هستیم
وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی چند روز گذشته با بیان اینکه وضع همه کشورها به جز افغانستان از نظر تعداد پرستار، از ایران بهتر است، گفت: به ازای هر هزار نفر در کشور، 2/1 پرستار و برای بخش روان، 4 صدم پرستار وجود دارد. سید حسن هاشمی اظهار کرد: در ترکیه به ازای هر تخت 8/2، در کشورهای اروپایی 8 و در ژاپن 13 پرستار وجود دارد، درحالی که در ایران به دلیل کمبود پرستار، یک پرستار اورژانس 15 ساعت در روز کار میکند.
وی تأکید کرد: وزارت بهداشت برای 7 هزار نیرویی که لازم داشته، فقط مجوز استخدام 27 نفر را دریافت کرده است.
وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: وزارت بهداشت حقوق 95 هزار پرستار را از جیب مردم پرداخت میکند؛ زیرا این پرستاران ردیف بودجهای ندارند و لازم است دولت و مجلس در این زمینه تدبیری بیندیشند.
پرستار بیکار نداریم!
در حالی که وزیر بهداشت از کمبود شدید پرستار در کشور خبر میدهد، معاون پرستاری وزارت بهداشت با اشاره به کمبود پرستار در کشور گفت: سال 83 حدود 4 هزار فارغالتحصیل بیکار در پرستاری داشتیم این درحالی است که اکنون نه نیروی بیکار بلکه با کمبود پرستار روبهرو هستیم.
درخواست رئیس سازمان نظام پرستاری از دولت
در همین رابطه اجرای قانون تعرفهگذاری خدمات پرستاری و اجرای کامل طرح ارتقای بهرهوری از درخواستهای رئیس سازمان نظام پرستاری همدان از دولت است.
خدايار عشوندی افزود: نظر جامعه پرستاری در خصوص پرداختها، قانون تعرفهگذاری خدمات پرستاری بوده است که وزیر بهداشت نیز گفته بود که این قانون عملیاتی میشود اما تاکنون این اتفاق نیفتاده است.
همدان با مشکل کمبود پرستار مواجه است
به گفته رئیس سازمان نظام پرستاری در استان همدان نزدیک به 3 هزار نفر پرستار شاغل هستند و نسبت پرستار به تخت حدود 1/1 است اما برنامه کشوری بر این است که در 5 سال آینده 2 پرستار به ازای یک تخت در نظر گرفته شود؛ زیرا حداقل استاندار جهانی 2 پرستار به ازای یک تخت است پس با این تفاسیر میتوان گفت ما از استاندارد جهانی خیلی عقب هستیم و این امر بر افزایش حجم کار پرستاران تأثیر گذاشته است.
عشوندی با بیان اینکه نهتنها در استان همدان بلکه در کل کشور با کمبود پرستار مواجه هستیم از برنامهریزی برای جذب 300 پرستار در اسفندماه امسال یا اوایل سال آینده در استان خبر داد.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا پرستار بیکار داریم؟ بیان کرد: پرستار بیکار داریم اما پرستارانی را شامل میشود که به دلیل حجم کار رغبتی به این کار ندارند.
عشوندی در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه آیا پرستاران به حقوق واقعی خود میرسند هم گفت: حقوق و مزایا نسبت به حجم و سختی کار چندان مناسب نیست و این موضوع انگیزه لازم را در بین پرستاران ایجاد نمیکند؛ البته اقداماتی در راستای بهتر شدن شرایط انجام شده است.
افزایش مراجعه به بیمارستانهای دولتی با اجرای طرح تحول سلامت
وی به ابلاغ سیاستهای سلامت از سوی رهبر معظم انقلاب، همچنین در اولویت قرار گرفتن موضوع سلامت از سوی دولت و اجرای طرح تحول نظام سلامت اشاره و در مورد تأثیر آن بر شغل پرستاران اظهار کرد: این طرح از ابتدای اردیبهشتماه امسال آغاز شد و موجب افزایش حجم ورودی بیماران به بیمارستانهای دولتی شد؛ زیرا پیش از اجرای این طرح بیمارانی بودند که نیاز به جراحی داشتند اما اورژانسی نبودند آنها به دلیل نداشتن شرایط مالی مناسب و بالا بودن هزینههای درمان به بیمارستان مراجعه نمیکردند و به نوعی شرایط را تحمل میکردند اما خوشبختانه یکی از خوبیهای طرح تحول سلامت این است که پرداختی بیماران در بیمارستانها بین 5 تا 10 درصد لحاظ شده است و این امر زمینه مراجعه چنین بیمارانی به بیمارستانها را فراهم کرده است. با اجرای این طرح، حداقل مردم متوجه شدند که دولت به سلامت آنها توجه دارد البته ورودی بیماران به بیمارستان هم افزایش یافت اما استخدام جدیدی انجام نشد و این روند بر سختی کار پرستاران تأثیر گذاشته است که با این تفاسیر پرستاران انتظار دارند نیرو به بیمارستانها تزریق شود.
عشوندی ادامه داد: قانون تعرفهگذاری خدمات پرستاری در 6 تیرماه ۱۳۸۶ با رأی قاطع نمایندگان مجلس به تصویب رسید و امروز پس از گذشت 7 سال و 8 ماه، پرستاران همچنان چشمانتظار اجرایی شدن این قانون هستند. این قانون میتواند تا حدود زیادی، حقوق از دست رفته پرستاران را به آنها بازگرداند؛ زیرا در اين رابطه بيش از 526 اقدام پرستاري طبق استاندارد تعريف و توسط مراجع ذيصلاح تأييد شده است.
البته محمد شریفیمقدم، عضو شورای عالی نظام پرستاری در گفتوگو با مهر گفته بود که چون ردیف اعتباری لازم برای اجرای این قانون در بودجه سال ۹۴ دیده نشده است، عملاً اجرای قانون تعرفهگذاری خدمات پرستاری در سال آینده نیز منتفی است و عشوندی در این باره افزود: به هر حال اجرای این قانون به رایزنیهایی نیاز دارد؛ کمیسیون بهداشت و درمان مجلس و همچنین وزارت بهداست پیگیر موضوع هستند تا آنچه که حق پرستاران است، تحقق یابد؛ ما هم از همکاران و نمایندگان استانی و کشوری درخواست داریم از این قانون دفاع کنند.
رئیس سازمان نظام پرستاری در استان همدان با بیان اینکه متأسفانه جایگاه پرستاران هنوز در جامعه ما تثبیت نشده است و پرستاران بهرغم خدماتی که ارائه میدهند، نتوانستهاند از مزایا و حقوقی که حق واقعی آنان است برخوردار شوند، افزود: برای رفع این موضوع باید به دنبال دلیل باشیم؛ زیرا 2 مسأله وجود دارد، نخست اینکه ما در سیستم بهداشت و درمان ردههای مختلف پرستاری داریم دیپلم بهیاری تا کاردان، لیسانس و فوقلیسانس و دکترای تخصصی پرستاری، این طیف به عنوان پرستار قلمداد میشوند اما شرح وظیفه آنان آن طور که باید در سیستم بهداشت و درمان و در بیمارستانها تفکیک نشده است، این موضوع از ایرادهایی است که به پرستاران وارد است و در نظام پرستاری هم پیرامون آن صحبت شده است که امیدواریم شرح وظایف دقیقی برای پرستاران تعریف شود تا ناخودآگاه در جایگاه اصلی خود دیده شوند.
وی با بیان اینکه ما با تداخل کار در ردههای مختلف مواجه هستیم، ادامه: متأسفانه در حرفه پرستاری وظایف به درستی تفکیک و تعریف نشده است و این موضوع نقصی است که بر سیستم وارد است یعنی تقسیم بودجه باید براساس شرح وظایف و کدهایی باشد که میخورد، زمانی که کارانه پرستار کد نمیخورد همین موضوع موجب میشود اختلاف درآمد زیاد شود.
عشوندی افزود: در 3 دانشکده پرستاری واقع در شهرستانهای ملایر، اسدآباد و همدان حدود520 نفر دانشجو در حال تحصیل در مقطع کارشناسی هستند؛در دانشکده پرستاری همدان در مقطع کارشناسیارشد پرستاری در 5 رشته 101 دانشجو تحصیل میکنند، همچنین 3 دانشجو در رشته دکترای تخصصی (phd) پرستاری در حال تحصیل هستند و در منطقه غرب کشور نخستین دانشگاهی هستیم که دانشجو در مقطع phD پذیرش کردهایم.
