در روزهای اخیر، گسترش مراودات همدان و بخارا به یک موضوع مشترک در جلسات رسمی و غیر رسمی در استان تبدیل شده است. نگاه متمایز به روابط 2 استان از سفر 3 روزه استاندار همدان که با دعوت رسمی استاندار بخارا در صدر هیأتی از مدیران اقتصادی استان و فعالان اقتصادی بخش خصوصی به ازبکستان آغاز شد.
نقطه قوت این سفر هموارتر شدن مسیر مراودات فرهنگی، گردشگری و تجاری بین 2 استان همدان و بخارا از ایران و ازبکستان بود. استقبال سفیر و رایزن اقتصادی در ازبکستان از بدو ورود هیأت تجاری و سیاسی از همدان نشان دهنده متمایزبودن این سفر با خروجی های قابل تأمل خواهد بود.
این سفر پس از حضور رئیسجمهوری ازبکستان در ایران و دیدار با رئیسجمهوری ایران در آبان ماه 1402 و تبادل تفاهمنامههای مشترک در زمینه ارتقا سطح مبادلات اقتصادی و تجاری و دستور رئیسجمهوری مبنی بر توسعه تعاملات سیاسی و اقتصادی با کشورهای اسلامی، همسایه و همسو که از اولویتهای اصلی سیاست خارجی جمهوری اسلامی و دولت مردمی و انقلابی ایران قوی است، انجام شد.
به نقل از وزیر ارشاد در آبان ماه 1402سفر رئیسجمهوری به کشورهای همسایه دستاوردهای خوبی را برای ما در بر داشت. بین شهرهای تاریخی ایران و ازبکستان، سمرقند و اصفهان، بخارا و همدان و همچنین در مورد در تاجیکستان، بین خجند و یزد، تفاهمنامه خواهرخواندگی امضا شد. گسترش تعاملات فرهنگی، حضور گسترده ایرانیها، لغو روادید با تاجیکستان از جمله اتفاقات مهمی بود که در این سفر رخ داد.
آنچه حائز اهمیت است، بخارا را از قدیمیترین شهرهای ماوراءالنهر که دارای بیش از 2500سال قدمت است و همدان از جمله شهرهایی است که تاریخ تمدن و مدنیت در آن به بیش از 3500سال در تاریخ میرسد، تعدادی از علمای بزرگ اسلامی از جمله بوعلی سینا، ابوریحان بیرونی، امام بخاری، خوارزمی و الترمذی در قرون گذشته دراین سرزمین پا به عرصه ظهور نهادند که هر کدام از آنها در رشد و شکوفایی فرهنگ و علوم بشریت نقش مؤثری داشته اند.
ثبت شهر بخارا در زمره شهرهای تاریخی و باستانی کشورهای جهان و همچنین اختصاص جایزه بین المللی علمی، فرهنگی بوعلی سینا از سوی یونسکو نشان از پیشینه تاریخی و جایگاه علمی وفرهنگی بخارا و شخصیت ممتاز دانشمندی مانند ابن سینا دارد.
به نقل از مسئولان ارشد هر دو کشور ایران و ازبکستان، همبستگی تاریخی و فرهنگی دو ملت ایران و ازبکستان را در طول تاریخ انکارناپذیر است، و آنها بر این باورند بوعلی سینا یکی از نخبگان فکری نه فقط ایران و ازبکستان بلکه جهان است.
ویژگی های تاریخی، فرهنگی و نمادهای مشترک قدیمی ایران و ازبکستان، از سوی جمهوری اسلامی ایران نقاط قوتی است ، برای استفاده بهینه از ظرفیتهای علمی، فرهنگی، گردشگری و تبادل تجربیات اندیشمندان، اساتید و محققان و بهره مندی از افکار و عقاید بلند دانشمندان بزرگی همچون بوعلی سینا و ابوریحان بیرونی و همچنین توسعه روابط دوستی، علمی و فرهنگی دو کشور در آن سالها پیشنهاد شد بین شهرهای همدان و بخارا "پیمان خواهر خواندگی" امضا شود و حال این مهم محقق و راه ارتباط بین دوشهر هموارتر شده است.
مسیر هموار تقویت فعالیتهای اقتصادی همدان و ازبکستان
استاندار همدان در جلسه گردشگری از برگزاری جلسات مختلف قبل از سفر به ازبکستان و اقدامات متفاوت استان همدان در سفر به این کشور خبر داد و گفت: با توجه به رویکرد دیپلماسی اقتصادی در دولت سیزدهم ، همکاریهای صنعتی،فرهنگی، گردشگری، علمی و به ویژه اقتصادی میان استان همدان و تعدادی از شهرهای کشور ازبکستان از جمله بخارا و تاشکند برنامه ریزی و گسترش خواهد یافت.
علیرضا قاسمیفرزاد از اشتیاق برای میزبانی هیأتهای تجاری مختلف از کشورهای همسایه به ویژه ازبکستان سخن گفت و افزود: در خلال این سفر تلاش کردیم ظرفیتهای همدان را در حوزههای مختلف معرفی کنیم و امیدواریم زمینه برای ارتباطات بعدی فراهم شود.
قاسمی فرزاد گفت: همدان ظرفیتهای صنعتی، کشاورزی، گردشگر و فرهنگی از زمینههای مهم استان در همکاریهای بینالمللی است. کشور ازبکستان در آغاز مسیر توسعه است و به محصولات تولیدی استان همدان نیاز دارد. در سفر به کشور ازبکستان توافقات قابل توجهی در حوزههای اقتصادی، تجاری و بازرگانی انجام شد که منجر به اتفاقات خوبی برای استان شود.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار همدان نیز در این مورد گفت: برای فراهم کردن زمینه همکاری فعالان اقتصادی استان در کشور ازبکستان هیچ مشکلی وجود ندارد و در جریان سفر اخیر مقامات دولتی و بخشخصوصی استان همدان به این کشور شرایط برای ایجاد تبادلات تجاری و اقتصادی در حوزههای مختلف به ویژه گردشگری فراهم شده است.
سید مجتبی حسینی اظهارداشت: در ازبکستان حدود 400 شرکت با سرمایه ایرانی فعالیت میکنند و امروز ازبکستان در آسیای مرکزی به کشور باز اقتصادی تبدیل شده است.
وی در ادامه با اشاره به اینکه در کشور ازبکستان هم فرصتها و توانمندیهای بسیاری وجود دارد که هنوز شناسایی نشده، تأکید کرد: در سفر اخیر به ازبکستان مزیتهای مشترک میان طرفین شناسایی و بههمدیگر متصل شد تا هم استان همدان به عنوان نمایندهای از ایران و هم کشور ازبکستان از منافع این مزیتها بهرهمند شوند.
وی با اشاره به اینکه در اقصا نقاط همدان جذابیت برای فعالیت اقتصادی و تجاری با ازبکستان وجود دارد، اظهار داشت: ما در همدان محصولات کشاورزی منحصر به فردی مانند گردو و سیر داریم که جهانی شده، پتانسیلهای ویژه گردشگری داخلی وخارجی از جمله غارعلیصدر و هگمتانه جهانی، مزیتهای مهم کشاورزی را داریم که فرصتی بی مانند برای مراودات تجاری با ازبکستان را فراهم کرده است.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار همدان تأکید کرد: در دو سال گذشته تغییرات دیپلماسی اقتصادی را در همدان شاهد بودیم به طوریکه تاکنون استان میزبان 8 سفیر در کشورهای مختلف بوده تا بتواند مراودات تجاری و اقتصادی خود را تقویت کند و توسعه دهد. به جهت نقطه اشتراک زیادی که بین همدان و ازبکستان وجود دارد خواهر خواندگی با بخارا نیز در خلال این سفر عقد قرار داد شد.
حسینی تأکید کرد: حضور در جلسات مختلف اقتصادی بین هیأت تجاری همدان و ازبکستان این انتظار را ایجاد کرده است که باوجود ظرفیت های مشابهی که بین ازبکستان و همدان وجود دارد در تجارت خارجی شاهد تعاملات بیشتر و مراودات گستردهتری باشیم.
آنچه در سفر عاید همدان شد
در سفر هیأت تجاری همدان به ازبکستان که با حضور سفیر ایران در ازبکستان و همکاران وی همراه بود جلسات مختلفی به صورت فشرده میان استانداران و فعالان اقتصادی بخارا و تاشکند انجام و تفاهمنامههایی در زمینه توسعه همکاری میان بخشهای صنعت، گردشگری، کشاورزی و صدور و تبادل خدمات فنی و مهندسی میان دوطرف منعقد شده است.
همچنین انعقاد قراردادهایی به منظور صادرات برخی کالاهای تولیدی به بخارا و ایجاد خط تولید واحدهای صنعتی همدان در این استان و صادرات محصولات از این نقطه به دیگر مناطق جهان از دیگر نکات مثبت سفر بود.
روابط میان ایران و ازبکستان پس از به قدرت رسیدن شوکت میرضیایف، رئیس جمهوری این کشور، به تدریج تقویت یافت و با آغاز فعالیت دولت سیزدهم و نگاه پررنگ تر به دیپلماسی با همسایگان وارد فضای جدیدی شد.
از همین رو به تازگی با توجه به مشترکات فرهنگی، ظرفیتهای سرمایهگذاری و پتانسیل برای فعالیتهای ترانزیتی، گردشگری و... استان همدان با ازبکستان، تیمی تجاری متشکل از استاندار، معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری، جمعی از مدیران دستگاههای اجرایی و اعضای اتاق بازرگانی همدان به این کشور سفر داشتهاند که دستاوردهای مختلفی از جمله انعقاد تفاهمنامه خواهرخواندگی همدان با بخارا، تفاهمنامههای مختلف همکاری بین اتاق بازرگانی همدان و بخارا و... را حاصل کرده است.
رئیس جمهوری ازبکستان، خردادماه امسال در اولین سفر رسمی خود به تهران سفر کرد. در این سفر که به دعوت رسمی رئیس جمهوری کشورمان، انجام شد، دو طرف برای چهارمین بار در دو سال گذشته با یکدیگر دیدار داشتند. از آخرین سفر رئیس جمهوری ازبکستان به ایران بیش از 20 سال گذشته است. تا پیش از این، آخرین سفر رئیس جمهوری ازبکستان به تهران در سال 1992 توسط اسلام کریماف انجام گرفته بود. شهریور گذشته نیز رئیس جمهوری اسلامی ایران پس از 18 سال سفری به این کشور آسیای مرکزی داشت.
توافقنامه تجارت ترجیحی، حمل و نقل و ترانزیت، همکاری دارویی، برنامه همکاری در زمینههای استاندارد و بیمه، بررسی امکان ایجاد مناطق آزاد مشترک، برنامه اجرایی همکاری در حوزه فناوری و نوآوری و برنامه اجرایی همکاری در بخش کشاورزی از جمله محورهای اسناد امضا شده میان مقامات ایران و ازبکستان در حضور رؤسای جمهوری دو کشور بود.بر همین اساس میتوان دیدار رؤسای جمهوری هر دو کشور چه به میزبانی ایران و چه ازبکستان در سال گذشته، را گام مهمی در برای تعمیق روابط جمهوری اسلامی ایران و ازبکستان عنوان کرد.
ارتباط همدان و بخارا از کجا آغاز شد
با مروری بر سوابق مراودات و اشتراکات فرهنگی بین همدان و بخارا به ششمین همایش بینالمللی "میراث گرانبهای ابوعلی سینا، پزشکی سنتی و مدرن درشهر بخارا - ازبکستان" که با حضور اندیشمندان، اساتید دانشگاهها، محققان و دانشجویان رشته پزشکی استانهای مختلف ازبکستان و نمایندگانی از کشورهای خارجی(روزهای 25 و 26 آذر 1390 برابر با 16 و 17 دسامبر2011) در شهر بخارا برگزار شد میرسیم .
در حاشیه این همایش نمایشگاهی با عنوان "ابن سینای بزرگ از منظر جهانیان" از سوی بنیاد بوعلی سینا، با همکاری رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در ازبکستان برپا شده بود. در این نمایشگاه 40 تابلو از تمبرهای منتشرشده درکشورهای مختلف جهان مربوط به تصاویر خیالی از ابن سینا از 60 سال پیش تا آن سال برخی از تصاویر شیخالرئیس منتشر شده در کتب فلسفی وطبی ازقرون وسطی تاکنون؛ برگزاری جشنوارههای مختلف ابنسیناپژوهی در ایران توسط بنیاد بوعلیسینا، عکسهایی از آرامگاه بوعلیسینا و... که نشان از جایگاه جهانی این شخصیت بزرگ دارد به نمایش درآمد.
امید آنکه در قالب همایشهای علمی و فرهنگی و تاریخی و گردشگری در سالهای اخیر بیش از پیش شاهد توسعه مراودات بین دو شهر همدان و بخارا با هدف معرفی چایگاه علمی و ادبی بوعلی سینا در عرصه جهانی باشیم.
