تب مالت يكي از بيماري‌هاي واگير قابل انتقال بين انسان و حيوان است. عامل بيماري ميكروبي به نام بروسلا است كه اين ميكروب با يخ زدن از بين نمي‌رود و در خاك خشك و آلوده توسط ادرار، مدفوع و ترشحات پس از زايمان حيوان آلوده بيش از 40 روز زنده مي‌ماند. اين ميكروب با جوشاندن و پاستوريزه كردن به راحتي از بين مي‌رود. بيماري بيشتر در بين حيوانات اهلي چون بز، گوسفند، گاو و خوك ديده مي‌شود.
اهميت بيماري
بيماري تب مالت در دام‌ها مشكلاتي از قبيل كاهش وزن، كاهش شير، سقط جنين و تلفات زياد ايجاد مي‌كند و در انسان موجب بروز شكل‌هاي مختلف بيماري مي‌شود كه درمان بيماري نيازمند صرف هزينه‌هاي بالا براي بيمار و جامعه است.
علائم بيماري در انسان
علائم بيماري معمولاً پس از يك تا سه هفته و گاهي اوقات 17-6 هفته بعد از ورود ميكروب بروسلا به بدن آشكار مي‌شود. اين بيماري ممكن است به صورت تدريجي يا ناگهاني آغاز شود و معمولاً با يك يا چند نوع از علائمي چون تب، لرز، ضعف، دردهاي استخواني و مفصلي، كاهش وزن و افسردگي همراه است.
علائم شايع بيماري در دام
سقط جنين، كاهش وزن، كاهش شير
درمان بيماري در انسان
اين بيماري پس از تشخيص توسط پزشك، حداقل نياز به هشت هفته درمان دارويي دارد و مصرف مرتب دارو تحت نظر پزشك موجب درمان كامل بيماري مي‌شود. مصرف نامنظم يا قطع مصرف دارو و بدون مشورت با پزشك موجب شكست درمان بيماري مي‌شود.
راه‌هاي انتقال بيماري به انسان
1. مصرف پنير تازه و خامه محلي تهيه شده از شير غيرپاستوريزه يا نجوشيده
2. مصرف شير خام غيرپاستوريزه و آلوده
3. مصرف بستني سنتي تهيه شده از شير غيرپاستوريزه
4. تماس مستقيم با بافت‌هاي آلوده دام مانند خون، ترشحات پس از زايمان، ترشحات جنين سقط شده و جفت آلوده دام
5. انتقال تنفسي از طريق تنفس گردوغبار حاوي ميكروب در هواي آغل
6. دستكاري گوشت و لاشه دام بدون استفاده از دستكش مناسب
راه‌هاي پيشگيري و كنترل بيماري
1. خودداري از مصرف لبني مشكوك مثل شير خام، آغوز، پنير تازه، خامه و سرشير غيرپاستوريزه
2. جوشاندن شير (به مدت 2 تا 5 دقيقه) و تهيه فراورده‌هاي لبني از شير جوشيده در صورت عدم دسترسي به فراورده‌هاي لبني پاستوريزه
3. عدم مصرف بستني سنتي تهيه شده از شير غيرپاستوريزه
4. استفاده از ماسك و دستكش هنگام ورود به محل نگهداري دام، بخصوص هنگام نظافت اصطبل
5. بهينه‌سازي محل نگهداري دام
6. استفاده از دستكش هنگام دستكاري گوشت و لاشه دام
7. دفن بهداشتي جنين سقط شده و ترشحات جفت دام
8. واكسيناسيون دام در برابر بيماري و مشورت با دامپزشك در صورت وجود علائم بيماري در دام
منابع: اپيدميولوژي و كنترل بيماري‌هاي شايع در ايران، تأليف دكتر فريدون عزيزي
تنظيم: فريده قياسوند
