مدیر اسناد و کتابخانه ملی منطقه غرب کشور برگزاری کنگره بینالمللی ربعرشیدی در محورهای موضوعی مختلف را از ضروریات فرهنگی استان همدان دانست.
مدیر اسناد و کتابخانه ملی منطقه غرب کشور در هشتمین همایش استانی «یاوران وقف» که در هفته نخست مهرماه با حضور واقفان، خیران، متولیان و اصحاب وقف استان همدان در مجتمع فرهنگی هنری شهید آوینی همدان برگزار شد، گفت: ربع رشیدی ممتازترین مؤسسه موقوفه و بزرگترین مرکز علمی، فرهنگی و مدنی در عصر ایلخانیان در قرن هشتم هجری قمری است که با همت و اندیشه والای برگرفته از تعالیم اسلامی توسط رشیدالدین فضل ا... همدانی وزیر فرزانه در تبریز ایجاد شد.
عاطفه زارعی با تقدیر از مقام واقفان و اشاره به اهمیت وقف در سطوح و موضوعات مختلف و همچنین با اشاره به اینکه طولانیترین وقفنامه در قرن هفتم هجری وقفنامه ربع رشیدی و کوتاهترین وقفنامه مربوط به مسجد پیغمبر در بازار همدان مربوط به سال 1302 قمری متعلق به همدان، پایتخت تاریخ و تمدن است، افزود: همه ما میدانیم این عظمت و شکوه ربع رشیدی در دورههای بعد با خاک یکسان شد و جز مخروبهای چیزی باقی نمانده است اما آنچه ربع رشیدی و اقدامات آن را برای عصرها و نسلهای بعدی ماندگار کرده است، میراث مکتوب یا همان سندموقوفهای است که اهداف واقف و موقوفه با استناد به 35 آیه از آیات قرآن کریم و 18حدیث در آن ذکر شده است و همچنین معرفی موقوفه و روش مدیریت آن توضیح داده شده است.
وی تأکید کرد: افتخار ما به آن بزرگ مرد همدانی است که پیشینه تاریخی، فرهنگی، علمی و اسلامی خود را از همدانی که به موجب آثار باقیمانده از تمدنهای باستانی که بیانگر مرکز اسناد هگمتانه، فرهنگستان علوم ایران در عهد باستان، مکتب سده اکباتان یا فرهنگستان سینای همدان، مدرسه طب سینایی همدان، کتابخانهها و مراکز فرهنگی بود که فرّ و شکوه همدان را تا تازش مغولان به سال 618 ه.ق نشان میداد و اما در حافظه تکامل فرهنگی این شهر دوباره شهری دیگر به نام همدان از نو برخاست و در عهد ایلخانان همدان تا حدی اهمیت سابق را یافت بویژه در عهد غازان خان در زمان وزارت خواجه رشیدالدین فضل ا... همدانی.
وی اضافه کرد: این شهر از توجهات وزیر همدانی، بهسازگر، دانشمند و وطندوست برخوردار شد اما تمامی تجارب و پیشینه را به تبریز میبرد و در آنجا با ساختن ربع رشیدی بازنمایان میکند.
زارعی تصریح کرد: با توجه به موارد ذکر شده، وقفنامه ربع رشیدی اثری ارزشمند به خط خواجه رشیدالدین فضلا... همدانی است که فهرست جامعي از موقوفات، هزينهها و برنامههاي اداري و مالي شهرک دانشگاهی ربع رشیدی را تبيين کرده است و به دليل همین گستره وسيع موقوفات و ارزش والاي آنها از اهميت جهاني برخوردار است و در سال 1386 از طرف یونسکو در فهرست برنامه حافظه جهانی ثبت جهانی شد این وقفنامه به عنوان سندی ارزشمند در کتابخانه مرکزی تبریز نگهداری میشود.
وی اضافه کرد: هدف از این هماندیشی و یادآوری پیشینه وقفنامه چیست؟ آیا به گذشتگان افتخار کنیم و همواره خرسند به پیشینیان باشیم ؟ نقش ما در این عمر محدود با نگاهی به گذشته و اندیشهای درباره آینده چیست؟ آیا گذشته ما، سرمایه اجتماعی ما به عنوان پیشرانهای پیشبینیکننده و برنامهریزی کننده برای آینده نیست؟ بدیهی است با بازاندیشی و تأملی بر سیر تاریخی وقفنامه مذکور به پیشنهادهای زیر جهت اقدامات علمی – فرهنگی و اجرایی با همکاری و هم فکری دو استان همدان و آذربایجان شرقی میرسیم و امیدواریم گردآوری اسناد و مدارک موقوفات مهم و با ارزش و نگهداری، سازماندهی و اشاعه آن در مراکز اسناد و کتابخانه ملی و مراکز اسناد اداره اوقاف برای مطالعات و پژوهشهای پژوهشگران، بررسی شیوه تدوین سند وقفنامه و مدیریت آن، برگزاری کنگره بینالمللی ربع رشیدی در محورهای موضوعی مختلف و ساختن شهرک یا شهری با نام ربع رشیدی با در نظر گرفتن زیرساختهای ذکر شده در وقفنامه در دستور کار قرار گیرد.
حمیدرضا حاجی بابایی نایب رئیس و نماینده مردم همدان و فامنین در مجلس شورای اسلامی و حجت الاسلام زینالعابدینی مدیرکل اداره اوقاف و امور خیریه استان همدان از دیگر سخنرانان این مراسم بودند.
لازم به ذکر است در این همایش از کتاب تاریخ وقف در همدان با عنوان نخستین تاریخ وقف در کشور تألیف خسرو محمدی رونمایی شد.
ارتقاء سطح علمی آثار همدانپژوهی با همکاری مرکز اسناد همدان و مرکز نشر دانشگاهی کشور
به منظور توسعه پژوهشهای کاربردی، پاسخگویی به مهمترین ضرورتهای جامعه علمی کشور، معرفی مشاهیر و مفاخر منطقه غرب کشور و اجرای طرحهای همدانپژوهی، تفاهمنامه همکاری بین مدیریت اسناد و کتابخانه ملی منطقه غرب کشور و مرکز نشر دانشگاهی به عنوان کانون نشر علمی کشور و مبدأ تحولات انتشار منابع علمی ارتباطی فیمابین دانشگاهها، اساتید علمی کشور، مراکز علمی و پژوهشی به امضاء رسید.
مدیر اسناد و کتابخانه ملی منطقه غرب کشور با اعلام این خبر افزود: اسناد قابل توجه فرهنگی، سیاسی، هنری و اجتماعی مربوط به منطقه غرب کشور به خصوص همدان در آرشیو ملی ایران گردآوری شده که لازم است در چهارچوب علمی و قالبهای استاندارد پژوهشی تبیین و تشریح شوند.
عاطفه زارعی افزود: تألیف و تدوین کتب و آثار مورد نیاز در راستای تحقق اولویتها و سیاستهای وزارت علوم تحقیقات و فناوری از جمله ایفای مسئولیت اجتماعی و تکریم و معرفی عالمان، اندیشمندان، اساتید و شخصیتهای تأثیرگذار ملی و محلی، ترویج و نهادینهسازی سیاستهای صحیح چاپ و نشر منابع اطلاعات علمی از طریق ارائه مشاوره و برگزاری کارگاههای آموزشی، پایش اصالت و کیفیت تألیفها و ترجمههای دانشگاهی به منظور ارتقاء و بهبود روزافزون آنها، برگزاری همایشهای علمی و کارگاههای آموزشی و پژوهشی و دورههای تخصصی ویراستاری و عرضه محصولات و کتب منتشر شده توسط مرکز نشر و مدیریت منطقه غرب، ارائه خدمات مشاورهای صدور فیپا، فاپا و تاریخ شفاهی و استفاده از امکانات مرکز نوآوری نشر دانش مرکز نشر برای مشارکت در حوزه تولید و عرضه محتوای الکترونیکی از جمله موارد مورد توافق این مدیریت با مرکز نشر دانشگاهی ایران است.
وی تصریح کرد: امیدواریم با اجرای این تفاهمنامه گام بزرگ و مؤثری در طرحهای همدان پژوهی و معرفی تاریخ، فرهنگ و تمدن منطقه غرب کشور به ویژه استان همدان برداشته شود.
