دانلود فایل PDF
رفت و آمدهای پرتردد هیأتهایی از مدیران، سرمایهگذاران و کارآفرینان داخل و خارج از کشور به همدان که در ماههای اخیر رونق بیشتری گرفته نویدبخش تحرکهای اقتصادی در بدن نیمه جان اقتصاد استان است تا با تکیه بر تجربه و توانمندی استاندار و تیم همراه بخش دولتی و خصوصی روزنههای امید برای تحرک بیشتر در چرخههای اقتصادی استان را مهیا نماید. برگزاری همایش بزرگ سرمایهگذاری، حضور روسای کانونهای کارآفرینی و هیأت تجاری اقلیم کردستان در همدان در یک ماه آتی و سفرآتی هیأت سیاسی اقتصادی از استان به روسیه از جمله مصداقهای عینی امیدواری به گشایش در گرههای اقتصادی استان است. اما هرآنچه برای این آمد و شدها تلاش شود توجه به این نکته نیز ضرورت خواهد داشت که از دو مقوله داشتههای نقد در حوزه سرمایهگذاری و کارآفرینی استان و تغییر نگاه مدیران دولتی به تسهیل در امور اداری و پرهیز از لایههای چندگانه بروکراسی اداری غافل نشویم که بیش از آنکه دنیای خارج و تحریمها موجب کند شدن حرکتهای توسعه استان و کشور شده باشند عملکرد و تصمیمگیری خودمان موثرتر بوده و اگر بخواهیم از این رفت و آمدها نتیجه مطلوب بگیریم باید اول مشکلات درونی به خصوص در حوزههای بانکی و بروکراسی اداری را حل کنیم و در گام بعدی با تقویت جایگاه بخش خصوصی استان به استقبال هیأتها و سرمایهگذاران خارج از استان برویم که معتقدیم در روند توسعه استان و تبری از رکود به همت همان مردان داخل استان است و لاغیر.
*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-
درپی فراخوان روسیه
ریل سوردلوفسک از همدان میگذرد؟
مهدی غلامی
بدون هیچ مقدمهای بهتر است که حرف وسط و آخر را اول بزنیم چرا که هر چقدر بر این اشعار تکیه کنیم که؛ این کشورهای خارجی هستند که از عدم رابطه با ما زیان خواهند دید، همانند همان مَثَلِ خود را به خواب زدن است.
نزدیک به هفتاد سال است که سیستم اقتصادی بین الملل دچار پیچیدگیهای فراوان شده است. بعد از جنگ جهانی دوم قدرت ملی دیگر منحصر به قدرت نظامی نبود. این اقتصاد بود که محوریتِ یک قدرت محسوب میشد زیرا بهرهگیری از حربههای اقتصادی بسیار کم هزینهتر و موثرتر از تاثیرات جنگی است. با وجود این وضعیت میبینیم که کشور ما در کمتر از یک دهه اخیر شاهد حضور نخبگان سیاسی بود که اندیشههای کاملا تخصصی و اعتقادیشان کشور را بسویی رهنمون کرده است که می بایست منتظر فراخون باشیم. در انتظار فرصتی باشیم که حوادث بین دوّل، توجه جامعه بینالمللی را به کشورهای محرومِ از روابط گسترده و تاثیر گذار خارجی جلب کند. توجهی که نه بواسطه ایجاد رابطه حسنه دائمی، که بدلیل عقب نماندن از برنامه توسعهای است که برای صنعت خود در آینده ریختهاند.
درک اینکه قدرت یک کل تجزیه ناپذیر از مجموعه عوامل اقتصادی ، نظامی، ایدئولوژیک و غیره است سبب میشود که در هر دوره از شکلگیری دولت جدید و با ورود افراد جدید منتظر رویدادهایی نو باشیم. زیرا بعد از پیروزی بر هر نحوی در رسیدن به بالاترین مقام اجرایی که مبنایش تسلط بر تفکر مردم است و نه تسلط بر تخصص نمیتوان شاهد یک روند با ثبات در رسیدن به برنامههای توسعهای بود. لذا همین امروز هم گام برداشتن بسوی این درک «کل تجزیه ناپذیر»میتواند ما را صد گام در آینده به جلو رهنمون سازد.
حال به موضوع اصلی یعنی کسب روسیه در شرایط حاضر بپردازیم و خصوصا جنبههای مثبتی که این شرایط برای استان همدان دارد. لذا عنوان همدان در زیر فصل روسیه بدان جهت است که مطمئنا صعود نمودار اقتصادی کشور به توسعه تک تک شهرهای کشور منوط است.
در ابتدا باید گفت و دانست که روسیه هر چقدر گذشته تاریخی منفی در افکار عمومی ایرانیان دارد امروز در کنار اینکه وارث زیرساختهای اصلی یک ابرقدرت مطلق اقتصادی در قرن بیستم است، بزرگترین منبع ذخیره انرژی هیدروکربنی دنیا را نیز داراست. روسیه شریک اقتصادی و سیاسی چین، از اقتصادهای برتر دنیاست. از سوی دیگر، تنیده شدن ارتباط اقتصادی شرکتهای اروپایی با شرکتهای روسیه منزلتی بسیار بالاتر از آنست که تلویزیون ملی میگوید. بالاخره در کنار ایران تقریباً تمام ذخیره گاز متعارف جهان را به خود اختصاص داده است. پس این تفکر که تحریم روسیه از سوی آمریکا و کشورهای غربی میتواند ضربهای به این تنه توانمند وارد کند صرفاً یک شوخیِ مضحک است زیرا این امر بیشترین هزینه را برای اروپاییها رقم خواهد زد تا روسیه.
ولیکن دلخوری سران روس از این اقدامات توانسته فرصتی برای سایر کشورها تلقی شود. زیرا طبق آنچه در بالا ذکر آن رفت، روسیه در راستای همان «کل تجدید ناپذیر» سالهاست به این درک رسیده است باقی ماندن در قدرت یعنی توسعه در همه ابعاد. به همین خاطر است که ولادیمیر پوتین ، رئیس جمهور روسیه در سخنرانی خود در همایشی تحت عنوان « روسیه فرا می خواند!» حرکت باصطلاح تحریمی را ، حماقت کامل کشورهای تحریم کننده میداند و این پیام را برای آنها صادر میکند که روسیه به بخش اقتصادی و آن شرکتهایی کمک خواهد رساند که کشورهای غربی بر علیه آنها تحریم برقرار کردهاند. این واکنش بالاترین مقام اجرایی روسیه تنها یک دلیل دارد و آن به گفته خود پوتین بدان جهت است که «روسیه باید در سالهای آینده جهش واقعی صنعتی به انجام برساند و شرکتهای نیرومند ملی در بخشهای تولیدی ایجاد کند.”
در همین راستا و در اقدامی که به نظر میرسد تلافی جویانه باشد، در هفتهای که گذشت، پروژه همکاری تجاری و اقتصادی موسوم به «پیروزی»به مبلغ 25 میلیارد دلار بین روسیه و کره شمالی به امضا میرسد. لذا میبینیم که تفکرات پوتین و اقدامات مسکو بر پایه قاعده واقعگرایی در جامعه بینالملل همچنان استوار است.
حال و با توجه به شرایط پیش آمده بنظر میرسد که باید به سه عامل در جهت این حربه اقتصادی برای کسب بیشترین منافع توجه کنیم:
1. دیپلماسی کشورمان پس از یک دوره رکود ، با روی کار آمدن دولت یازدهم؛ در یکسال اخیر عملکرد مثبتی را با توجه به شرایط پیش آمده در گذشته از خود بجا گذاشته است. در این راستا ویژگیهای حرفهای و اعتقادی در سیاست خارجی ایران، مرحله جدیدی از ایفای نقش عقلانی و واقعگرایانه را امروز در جامعه بینالملل شکل داده است که میتواند همان استفاده مناسب از شرایط پیش آمده باشد.
در این عرصه حسن روحانی در مبارزات انتخاباتی خود تاکید وافری بر تحول در روابط با جهان خارج میکرد. به همین دلیل قدرتهای بزرگ جهانی و اروپائیان با بهره گیری از فرصت پیروزی دولت تدبیر و امید در انتخابات ریاست جمهوری و با به علم و آگاهی از خردورزی دولت یازدهم ، چند اقدام مهم انجام داده که زمینه ساز جبران لج بازهای گذشته و ترمیم و نوسازی مجدد روابط چند جانبه و گسترده با ایران است.
لذا حضور فعال و به موقع رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان در محافل دیپلماتیک نیز نوید آینده مثبتی را برای کشورمان داده است و میتواند نشان از تغییر جایگاه کنونی ایران در جامعه بین المللی باشد و زمینه ساز کسب همان منافعی که مدتهاست در انتظارش میباشیم.
2. این تحرکات معقولانه دیپلماتیک فرصتی را نیز برای مدیران و سرمایهداران شهرهای گوناگون فراهم کرده است که با استقبال کشورهای مختلف جهان بدنبال جذب حداکثری فرصتها پیش روند. در این میان و با توجه به فضایی که روسیه برای سایر کشورها مهیا کرده است حضور اقتصادی در این حوزه میتواند همان فرصت و گامی باشد که در یک دهه اخیر کمتر نشانی از آن پیدا بود و همواره گله از این بود که با توجه به خصومت جامعه بینالملل با ایران فضا برای بروز و ظهور اندک است.
سفر هیأتهای تجاری به موقع مسئولین شهرهای زنجان، فارس، لرستان، مازندران و گیلان به روسیه نشان داد که گلایههایشان صحیح بوده و تنها مانعشان فترت دیپلماتیک بوده است.
3. میبینیم که فعالیت دیپلماتیک رئیس جمهور و وزارت امورخارجه برای همه شهرهای کشور این فرصت تبادلات و سفرهای اقتصادی را فراهم کرده است. ولیکن آنچه استان همدان را کمی از شهرهای دیگر متمایز میکند حضور سنایی بعنوان سفیر ایران در روسیه است. بدین معنا که این امتیاز برای مدیران، مسئولین ، تجار و بازرگانان وجود دارد که از حضور نماینده و هم شهریشان در کسوت سفیری روسیه میتوانند بهره بیشتری برای استان کسب کنند.
سفر هیاتی اقتصادی و تجاری به سرپرستی نیکبخت به استان زادگاه «بوریس یلتسین»( رئیس جمهوری دو دوره روسیه بعد از فروپاشی شوروی) در شرایط کنونی توسعهای استان خبر خوبی است که رقههای از امید را نه تنها به مردم استان که به نمودار اقتصادی کشور داد.
سفر این هیات به استان سوردلوفسک که در روسیه به قطب تولید راه آهن و آنچه مربوط به تولیدات ریلی میباشد، معروف است، میتواند راهی باشد پیش روی مدیران که با گام بر داشتن در این مسیر هرچه بیشتر کلید دولت یازدهم را به قفل توسعه نزدیکتر کند.
البته سه عامل نیز هستند که موانع جدی در این راه محسوب میشوند که ریشهای در همدان وجود داشته و دارد.لذا شاید بتوان حداقل در این فرصت بوجود آمده بینالمللی تا حدودی ریشه این موانع را سوزاند.
1. همانطور که بارها از زبان مسئولین، رسانهها و مردم شنیدهایم، همدان شرایط منحصر بفردی از لحاظ آب و هوایی، گردشگری و تاریخی و همچنین وجود مواد و منابع غنی معدنی و کشاورزی را داراست. لیکن این موارد تنها به گفتار ختم شده است و هیچکس خیری ازاین شرایط ندیده است. همانطور که سه گروه( مسئولین، رسانهها و مردم) متفقالقول به شرایط منحصر به فرد استان اذعان دارند، بر روی این تفکر نیز تکیه دارند که سستی و غفلت مدیران و مسئولین همدانی در ردیف اول اتهام شکلگیری این شرایط قرار دارند. با این تفاوت که مردم اکثر مدیران حاضر در دولتهای اخیر را مسبب وضعیت حاضر میدانندو مدیران مسئولین قبلی را متهم به این امر میکنند.
این غفلت هزینههای گزافی بر دوش استان و کشور نهاده است. فضای روابط اقتصادی با روسیه که شرایطش برای همدان همانند شرایط استانیش منحصر بفرد است را قدر بدانیم و اجازه ندهیم که این فرصت با مانعی بنام رخوت و سستی هدر رود.
2. از جمله مواردی که همواره دراستان فرصتها را یکی پس از دیگری سوزانده است، سهم خواهی است. نزدیکی استان به پایتخت و مرکز کشور و شهرهای صنعتی فرصتهایی را در گذشته برای استان فراهم کرده است که با میل و رغبت سرمایهگذاران داخل کشوری را به این سمت از کشور سوق داده است. ولیکن هموار نبودن این مسیر سبب شده است که سرمایهگذاران سرمایه خود را به شهر و مکانی دیگر انتقال دهند چرا که پاسخدهی و عبور از خواستههای سهمخواهان شرایطی را ایجاد میکند که هرکس هم که جای سرمایهگذار باشد، سرمایهگذاری در این شهر را به لقایش میبخشد.
این امر در خصوص موارد داخلی عنوان شد. تصور این شرایط برای فعال اقتصادی خارجی نه تنها خروج سرمایه از همدان، که از کل کشور است.
در شرایط امروزیِ روسیه که بدنبال بازارهای جایگزین است، یکی از مهمترین دلایلی که میتواند طرد سرمایهگذار خارجی را سبب شود همین سهم خواهی است که در کنار شرایط دست و پاگیر ارزی ، بانکی و ویزایی میتواند تعریفی جامع از شرایط غیر قابل قبول امروز باشد.
3. مفهوم سفر اقتصادی ،تجاری و یا فرهنگی به سایر کشورها سالهاست که نه تنها در استان همدان که در کشور نیز تعریف اقتصادی، تجاری و فرهنگی خود را از دست داده است. امروز دعوای نمایندگی مجلس برسر حضور در کمیسیون های مجلس بدلیل سفرهای خارجی وجود دارد و به همین خاطر است که بهترین کمیسیون را امنیت ملی بدلیل سفرهای خارجی میدانند!
بدتر ازآن؛ مگر غیر از این است که پورمختار، رییس کمیسیون اصل۹۰ از احمدینژاد شکایت کرده است بدلیل سفر رییس دولت بههمراه صدنفر به روسیه و تحمیل هزینه سنگین به کشور( چون سفر برخی خانوادههای مسوولان بههمراه آنها غیرضروری بوده)، یا شکایت احمد توکلی به ۹۶ سفر مشایی به اینسو و آنسوی جهان.
لذا این نوع الگوگیری از سفرهای ماموریتی بسیار به زیان استان تمام میشود. لذا اگر مقصودمان از خواهرخواندگی با سایر کشورها تنها بر سر قبور و مزار حاضر شدن باشد باید بدنبال نفع اقتصادی در جایی دیگر بود.
در آخر باید گفت که یکی از تکنیکهای امروزی در سیاست خارجی دنیا استفاده از حربه اقتصادی برای کسب بیشترین منافع است. لذا مجموعه اقدامات یک کشور میزان موفقیت دولت استفاده کننده از حربه اقتصادی را در تحقق اهداف و تامین منافعش تعیین میکند. حال باید منتظر ماند و دید ریل سوردلوفسک از همدان میگذرد یا باید از فراخوان روسیه نیز دست خالی بازگردیم.
*-*-*-*-*-*/*/*/*/*/*
ماموريتي كه سنايي بر عهده دارد
راهبردی کردن روابط تهران- مسکو
رضا وليان تابش
جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه دارای روابط دیرینه سیاسی و اقتصادی هستند وحسن همجواری باعث شده این دو کشور طی سال های گذشته مکمل یکدیگر در رفع نیازمندی های ضروری بخصوص در ابعاد تجاری باشند.
با استقرار دولت جدید در جمهوری اسلامی ایران برخلاف تصوري كه برخي داشتند، دولت تدبير و اميد اقدام به گسترش رابط با روسيه در قالب اولويت منطقي گسترش ارتباطات بين المللي با همسايگان كرد.
در اين زمينه دولت با ماموريت به دكتر مهدي سنايي كه در ارتباط با مسائل اوراسيا فرد شناخته شده اي در جهان است از وي خواست با راهبري سفارت ايران در روسيه، روابط نه چندان مناسب دو كشور به لحاظ تعاملات تجاري و مراودات اقتصادي را سامان بخشد.
مهدي سنايي با ماموريتي كه شاخص هاي آن راهبردی کردن روابط به عنوان اصلي اساسی و هدف غایی جمهوری اسلامی ایران با حمایت سیاسی از همکاری های اقتصادی ، رفع تمامي موانع غیراقتصادی و فراهم کردن زمینه حضور هرچه بیشتر فعالان اقتصادی، کارآفرینان و سرمایه گذاران در عرصه های مختلف صنعت، و تجارت میان دو کشور بود، به مسكو رفت .
وي بسيار زود در انجام ماموريت خود با توفيق مواجه شد، امضای اسناد مختلف اقتصادی و تبادل هیات های تجاری و صنعتی را مي توان در چارچوب رعایت اصل راهبردي كردن روابط، ارزیابی كرد.
سنايي در اين مدت سعي كرده با شناخت دقیق وضع موجود، شناسایی ظرفیت های اقتصادی دو کشور و شناساندن آن به تجار و کارفرمایان اقتصادی و ارائه راهکارهای مناسب برای رفع مشکلات و فعال سازی واحدهای صنعتی و تجاری و تعریف پروژه های مشترک، حجم تبادلات تجاری دو کشور را به جایگاه واقعی خود برساند و در این راستا از توان بخش های مختلف دولتی و خصوصی دو کشور بخصوص اتاق های بازرگانی بهره برده است.
جذب و حمایت از سرمایه گذاری متقابل و افزایش گردش مالی میان دو کشور، استفاده از ارزهای ملی بجای ارزهای بین المللی، تسهیل نقل و انتقالات مالی و بانکی ، برگزاری منظم کارگروه های بانکی ، گشایش حساب های کارگزاری برای بانک های مرکزی دو کشور و استفاده از ظرفیت های بانکی در استان های روسیه از دیگر اقداماتي است كه سفير فوق العاده و تام الاختيار ايران در روسيه انجام داده و شرايط پايداري آن را فراهم آورده است.
در انجام اين ماموريت سنايي توجه ويژه اي به گسترش همكاري هاي بين استاني داشته است زيرا تجار و صنعتگران روسی و مقام های محلی استانی می توانند نقش غیر قابل انکاری در راهبردي كردن روابط داشته باشند.
نگاه سفارت ايران در مسكو به توسعه همکاری های استانی دو کشور نگاه به يك ضرورت لازم بوده است زيرا برغم شراكت نزديك و ديرينه اقتصادي دو كشور در دو سال آخر دولت قبل ميزان تبادلات تجاری دو کشور به شدت کاهش یافته كه همکاری های استانی می تواند ميزان اين تبادلات را افزایش داده و به رقمی بسیار بالاتر از وضعیت فعلی برساند.
در كنار اين مناطق مختلف فدراسیون روسیه و استان هاي ايران، علاقه مند به رشد اقتصادی بوده و از همکاری های تجاری و بازرگانی و همچنین سرمایه گذاری خارجی حمایت می كنند.
بر اين اساس سفارت ايران در روسيه بر اساس برنامه اقدام به معرفی و ایجاد ارتباط و همکاری بین استانهایی که در نیازها و تولیدات همپوشانی دارند، اقدام كرد كه نتيجه آن اعزام هيات هاي استاني از دو طرف براي بازديد از توانمندي ها و آشنايي با امكانات يكديگر بود.
در اين زمينه استان همدان، لرستان و زنجان پيشتاز همكاري هاي بين استاني هستند كه در بين اين سه استان همدان وضعيت بهتري دارد، زيرا آقاي سفير از افتخارات استان همدان است و به همين دليل شناختي كه از استان دارد، در گسترش همكاري ها به كمك همدان خواهد آمد.
به هر حال با تلاش هاي دكتر سنايي به ويژه در بهره مند ساختن استان هاي كشور از همكاري بين المللي با استان هاي روسيه، آينده روابط جمهوري اسلامي ايران با فدراسيون روسيه با چشم اندازي بسيار اميدواركننده و موفقيت آقاي سفير در انجام ماموريت براي ميهن اسلامي، به نظر مي رسد.
سفر به روسیه
هیات اقتصادی و فرهنگی استان همدان قرار است از تاریخ26 تا 30 اکتبر 2014 (4 تا 8 آبان) به ریاست محمدناصر نیکبخت، استاندار همدان روسیه سفر كند.
این هیات علاوه بر شرکت در یک همایش تجاری در مسکو، از استان سوردلوفسک روسیه (شهر یکاترینبورگ) بازدید بعمل آورده و با استاندار، مقامات اقتصادی، تجار و بازرگانان و شرکت های روسی ملاقات خواهد كرد.
همچنین شرکت در یک همایش تجاری در یکاترینبورگ با حضور شرکت های ایرانی و روسی و بازدید از کارخانجات و موسسات مطالعاتی شاخص این استان، پیش بینی شده است.
به منظور گسترش همکاری های فرهنگی و علمی در نظر است بازدید از دانشگاه دولتی اورال نیز انجام شود.
شایان ذکر است که استانهای همدان و سوردلوفسک روسیه، همکاری خود را از مدتی قبل آغاز نموده و معاون نخست وزیر سوردلوفسک همراه با یک هیات تجاری از همدان بازدید داشته است.
ردیف نام نام خانوادگی سمت
1 محمدناصر نیکبخت استاندار همدان
2 محمودرضا عراقی معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار
3 خسرو سامری معاون برنامه ریزی استاندار
4 مرتضی جعفری کارشناس استانداری
5 ضرغام احمدوند کارشناس استانداری
6 حمیدرضا متین رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت
7 علیرضا رنجبر ضرابی رئیس سازمان جهاد کشاورزی
8 علی اکبر نظری رئیس شورای شهر همدان
9 سید مصطفی رسولی شهردار همدان
10 کیوان گردان مدیرعامل شرکت شهرکهای صنعتی
11 سیدناصر محمودی مدیر کل اقتصاد و دارائی استان همدان
12 خسرو پیری رئیس پارک فناوری اطلاعات همدان
13 سید مجیدموسوی رئیس اتاق بازرگانی و صنایع همدان
14 حسین ميرابیان رئیس خانه صنعت و معدن همدان
15 حیدر خاوری دهقان مدیرعامل شرکت ماشین زراعت
16 نصرت اله طاقتی احسن رئیس کانون کارآفرینان استان و مدیرمسئول روزنامه همدان پیام
17 مسعود توتونچیان مدیرعامل شرکت صنایع غذائی سحر
18 علیرضا میثمی فرد رئیس هیات مدیره کارخانه آرد سینا
19 سعید تفضلی مدیرعامل شرکت تامین مواد اولیه فولاد صبانور
20 سیروس سیف بازرگان
21 محمد هاشم نژاد عضو اتاق بازرگانی و صنایع همدان
22 محمود حیدری مدیرعامل اتحادیه شرکتهای شهری ملایر
23 سید وحید برقعی عضو اتاق بازرگانی و صنایع همدان
24 سید علی حسینی کارشناس استانداری همدان
25 داوود یونسی مدیرعامل شرکت تجاری و بازرگانی
*/*/*/*/*/*/*/**
5 ماه پس از حضور روسها در نهاوند
هیأت سرمایهگذار نهاوندی برای آشنایی با قابلیتها به روسیه میروند
معصومه کمالوند
اوایل خردادماه امسال (93)، شهرستان نهاوند میزبان هیأتی از استان سوردلوفسک پنجمین استان روسیه بود تا با معرفی ظرفیتها و داشتههای قابل سرمایهگذاری این شهرستان با این استان، آمادگی خود را برای عقد قراردادها و همکاری در حوزه سرمایهگذاری اعلام کند.
در این نشست در حوزههایی از قبیل کشاورزی، صنعت، معدن، صنایع تبدیلی، صنايعدستی و گیاهان دارویی آماده همکاری و گسترش مناسبات با استان سوردلوفسک روسیه اعلام شد.
وجود 62 میلیون تن ذخائر دولومیت در معادن شهرستان نهاوند که معادل 45 درصد ذخایر کشور است، فرصت مناسبی بود تا برای سرمایهگذاری برای استحصال منیزیم از دولومیت به حساب آید.
وجود ارزش افزوده بالای تولید منیزیم و تمایل بازارهای جهانی بویژه کشورهای حوزه خلیج فارس برای خرید این محصول میتواند صنعت و تجارت پویا و سودآوری برای هر دو طرف باشد.
با توجه به اینکه ایران تنها تولیدکننده فروسیلیس در خاورمیانه است و با آگاهی از این موضوع که تنها سه واحد فعال فروسیلیس در کشور وجود دارد، سرمایهگذاری در این بخش میتواند صنعت استان همدان را متحول کند.
36 کارخانه و واحد تولید فرآوردههای لبنیات در استان همدان مستقر است که از این مجموع، 9 کارخانه که معادل 25 درصد کل ظرفیت استان است، در شهرستان نهاوند واقع شده است.
نهاوند در حوزه کشاورزی برای گسترش روابط تجاری و همکاری سرمایهگذاری با طرف روسی خود توانمندیهای زیادی دارد و تولید 48 هزار تن سیب، 31 هزار و 425 تن هلو، 5 هزار و 670 تن شلیل، 12 هزار و 407 تن گردو، چهار هزار و 80 تن زردآلو و سه هزار و 807 تن گوجه سبز میتواند بخش اعظمی از نیاز روسیه به محصولات باغی را تأمین کند.
سرمایهگذاری فراوری در گیاهان دارویی در نهاوند
شهرستان نهاوند با بیش از۴۰ هکتار سطح زیر کشت گیاه دارویی گل همیشه بهار موسوم به کالاندولا، رتبه نخست تولید این محصول دارویی را در استان دارد و این شهرستان با استعداد تولید ۶۷ درصد گیاه دارویی گشنیز کشور و 98 درصد استان همدان نیازمند سرمایهگذاری فراوری در این بخش است.
اینها موضوعاتی بود که در این نشست مطرح شد. البته از طرفی سوردلوفسک هم به عنوان یک استان صنعتی، مهمترین قطب صنعتی و اقتصادی روسیه است و انتخاب این استان برای همکاری و توسعه تجارت بین دو کشور روسیه و ایران از طریق استان همدان، اتفاقی نبوده است.
استان سوردلوفسک در حوزه صنعت و معدن، استخراج و فناوری سنگهای قیمتی و بهرهبرداری از انواع فلزات، منابع طبیعی و غنی دارد که میتواند تکنولوزی روز به همراه تجهیزات و وسایل استخراج از معادن طبیعی را در اختیار استان همدان بويژه شهر نهاوند قرار دهد.
سوردلوفسک در متالوژی و ماشینسازی دارای پیشرفتهترین تکنولوژی روز دنیا است و در این دو حوزه میتوانند با ارائه پیشنهاد عملی و با استفاده از فناوری و تجهیزات روسیه، محصولاتی تولید کرد که دارای ارزش افزوده بالایی باشند. 85 درصد مردم استان سوردلوفسک در شهرها و تنها 15 درصد جمعیت در روستا زندگی میکنند.
معاون نخست وزیر استان سوردلوفسک و سرپرست وزارت صنعت و علوم استان روسیه و رئیس هیأت تجاری روسیه در این نشست اعلام آمادگی کرد و گفت: حاضریم در حوزه صادرات راهآهن و زیرساختهای آن مانند تولید ریل، احداث پل و ستون، تولید لوکوموتیو باقدرت 10 هزار تن، زیرساختهای ریلی و قطعات مختلف آن و صادرات انواع ماشینآلات ریلی به ایران همکاری مناسبی داشته باشیم.
استان سوردلوفسک در احداث نیروگاه اتمی بوشهر و صنعت فولاد اصفهان نقش اصلی و مهمی بر عهده داشته است.
حالا از آن روز و نشست، حدود 5 ماه میگذرد و فرصتی ایدهال برای رهایی نهاوند از این موقعیت که بحث اشتغال و اهمیت آن حرف اول را میزند، به شمار میآید.
فرماندار نهاوند از سفری قریبالوقوع به روسیه خبر میدهد که قرار است یک هيأت از استان آبانماه امسال به روسیه سفر کنند تا در جریان این سفر، سرمایهگذاران نهاوندی هم با ظرفیتها و پتانسیلهای استان سوردلوفسک از نزدیک آشنا شوند.
امامعلی عبدالملکی میگوید: در سفری که هیأت روسی به سرپرستی نخست وزیر و تعدادی از مسئولان دولتی و اتاق بازرگانی روسیه در ایران به نهاوند داشتند، با توجه بهظرفیتهای قابل توجه در نهاوند در زمینه گردشگری، صنایعتبدیلی، کشاورزی و صنعتومعدن و سیمان این شهرستان مذاکراتی انجام شد.
با توجه به ابراز علاقه روسها برای همکاریهای دو جانبه، مقرر شد که این هیأت و اتاق بازرگانی روسیه تواناییهای این شهرستان را به بخش خصوصی روسیه بویژه استان مورد نظر انتقال دهند.
بر اساس همین نیز مقرر شد که هیأتی از استان همدان و شهرستان نهاوند و متقابلاً از روسیه و ظرفیتهای آن دیدن کنند که این سفر، آبانماه رخ خواهد داد.
به گفته فرماندار نهاوند، اتاق بازرگانی روسیه بسیار تمایل دارد که در زمینه صادرات سیمان نهاوند به این کشور وارد سرمایهگذاری شود.
سالیانه 6 هزار تن سیمان از نهاوند خارج و صادر میشود
عبدالملکی وجود سفیر کبیر ایران در روسیه را علاوه بر اینکه از افتخارات نهاوند محسوب میشود، زمینهساز و عامل اصلی توسعه روابط دوجانبه میان روسیه و استان همدان و در نهایت شهرستان نهاوند میداند.
*/*/*/*/*/*/*/*/*/
سفر هيأت تجاري همدان
به يكاترينبورگ،
سرآغاز تجارت روسيه با ايران
مهدي ناصرنژاد
از شواهد و تكاپوي تجار و بازرگانان منتسب به استان همدان كه تقريباً از اوايل سال جاري جريان دارد، چنين برميآيد كه قرار است اتفاق خوبي در حوزه اقتصادي استان بيفتد.
فروردينماه امسال بود كه يك هيأت تجاري از كشور روسيه به همدان سفر كرد و در آن سفر 2 روزه بود كه ظرفيتهاي بالقوه استان براي سرمايهگذاري و فعاليتهاي اقتصادي سرمايهگذاران و بازرگانان روسي بررسي شد. اشتياق فعالان اقتصادي كشور روسيه براي سرمايهگذاري و طرحهاي توليدي و تجاري كه در سالهاي بعد از انقلاب اگر نگوييم بيسابقه، بلكه كمسابقه ميباشد، در دولت يازدهم و با زمينهسازيهاي مهدي سنايي سفير جمهوري اسلامي در روسيه كه اتفاقاً خود او از هماستانيهاي اهل سياست و اقتصاد ميباشد، بروز كرده است.
دولت روسيه براي مبادلات تجاري و سرمايهگذاري در ايران به چند استان كشورمان نظر داشته است كه اقبال استان همدان تا اين برهه بيشتر از ديگر استانها به نظر ميآيد.
در اين ارتباط بدون شك تلاش و پيگيري شخص آقاي محمدناصر نيكبخت، استاندار همدان و عرق و آشنايي كامل آقاي مهدي سنايي نماينده سابق مردم نهاوند در مجلس شوراي اسلامي با توانمندي يا ظرفيتهاي اقتصادي استان، باعث چربش تمايل هيأت روسي به همدان ميباشد. در همين راستا و در ادامه رايزنيهاي مسئولان ارشد، اتاق بازرگاني و فعالان اقتصادي استان همدان است كه پاسخ اوليه هيأت اقتصادي روسيه با دعوت از همتايان همداني خود براي سفر به اين كشور رسيده، و قرار است اين سفر مهم از چهارم آبانماه امسال به مدت يك هفته به مقصد شهر يكاترينبورگ در استان سوردلوفسك انجام شود. حال اين گوي و اين ميدان و اين فرصت بزرگ براي جامعه اقتصادي استان همدان تا خشت اول را محكم و استوارو راست بر پايه بگذارد.
به نظر ميآيد در شرايط كنوني و با تركيبي از نمايندگان دولت در سطوح مختلف كه در مصدر كارهاي اجرايي استان قرار دارند، بسترهاي لازم براي ايجاد تحول اثرگذار در حوزه اقتصادي فراهم است. اهل تجارت و سرمايه هم در استان بايد از اين فرصت استفاده لازم را ببرد.
امروزه ديگر با توجه به علم آمار و برنامه تجارت بينالمللي، ورود به عرصههاي اقتصادي از حالت ريسكي خارج شده و جنبه انتخاب دارد. آن طرف موضوع يعني هيأت روسي به طور حتم شرايط ما را خوب ميداند و به اين نتيجه رسيده است كه براي توسعه دامنه فعاليتهاي خود چه جايي بهتر از ايران و بهتر از آن استان همدان كه براي سرمايهگذاري و اجراي طرحهاي مربوطه منطقه بكري است و از نظر اقليمي نيز با مناطقي از كشور وسيع روسيه مشابهتهاي فراواني دارد.
اگر به دلايل گوناگون تاكنون دست بسياري از سرمايهگذاران كشورمان براي كار و توليد از استان همدان كوتاه شده است، باز هم جاي اميدواري وجود دارد كه با فراهم شدن زمينهها و فرو ريختن ديوارهاي بازدارنده، شرايط ايدهآل براي اين منظور ايجاد شود، اما در خصوص خارجيها اينگونه نيست. آنها به همان اندازه كه ريسك نميكنند، در انتخاب خود نيز اشتباهات كمتري دارند و اگر هيأت ايراني را براي دستيابي به راهكارهاي ممكن دعوت ميكنند، حتماً حرفهايي براي گفتن و پيشنهادهايي براي ارائه دارند. از سويي ديگر با توجه به تجربههاي راهگشايي كه مديران تصميمگير و اجرايي استان همدان از آن برخوردار هستند و داشتهها و نداشتههاي خود را ميدانند. اين اميدواري وجود دارد كه هيأت تجاري استان همدان در سفر به استان سوردلوفسك روسيه به نكته عطفي براي گفتگو و توافق در معاملات و طرحهاي تجاري و اقتصادي بين خود دست يابند.
*/*/*/*/*/*/*/
معاون برنامهریزی استاندار همدان:
امیدواریم سفر به روسیه زمینه مراودات جدید را فراهم کند
اکرم چهاردولی
تجربه روابط تجاری بین تجار و تولیدکنندگان استان همدان با کشور روسیه بیانگر آن است که این روابط از سابقه خوبی در زمینه صادرات برخوردار بوده است و با توجه به شرایط جدیدی مانند تحریم که بر روسیه حاکم است و این کشور از شرایطی مانند ایران برخوردار است زمینه تعاملات این دو کشور را بیش از گذشته فراهم کرده است. به طوری که در سفر هیأت تجاری روس به استان همدان در چند ماه گذشته زمینه مراودات فراهم شد و سفر هیأت تجاری استان با این کشور در هفته آینده نوید تعاملات بیشتر اقتصادی و گردشگری بین استان همدان با روسها را میدهد.
بهرهمندی از تکنولوژی مناسب استفاده از ظرفيتهای طرفین در حوزهایی مانند دارو، مواد غذایی و کشاورزی از جمله بازارهای هدفی است که در این مراودات مدنظر قرار گرفته شده است.
با خسرو سامری، معاون برنامهریزی استاندار همدان پیرامون تأثیر این سفر برای استان گفتوگویی انجام دادیم که در ادامه میخوانید.
سفر هیأت تجاری استان به روسیه چه دستاوردهایی به همراه دارد؟
با توجه به سابقهای که بین تجار و تولیدکنندگان استان همدان با کشور روسیه وجود داشته است خصوصاً در زمینه صادرات مواد غذایی و برخی از صنایع کشاورزی و از سوی دیگر پیگیریهای مطلوب دکتر مهدی سنایی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در فدراسیون روسیه این موارد باعث شد تا سفیر فدراسیون روسیه در تهران سفری به استان همدان داشته باشد، خوشبختانه در سفر این هیأت به استان زمینههای همکاری و علاقهمندی بین دو طرف ایجاد و قرار بر این شد که پیرو آن هیأت تجاری استان نیز سفری به روسیه داشته باشند.
بنابراین با توجه به شرایط جدیدی مانند تحریم که بر روسیه در زمینه ارتباط با کشورهای اروپایی و غربی پیش آمده است، نیاز به مواد غذایی و مواد کشاورزی مخصوصاً تره بار و میوه بسیار زیاد است و استان همدان هم با تولید 5 میلیون تن محصولات مختلف کشاورزی و باغی میتواند از این فضا استفاده کند و قطبی برای تولید برخی از محصولات کشاورزی این کشور باشد. به همین دلیل هیأتی مشخص شده است تا مباحث صنعتی، گردشگری، صنایع تبدیلی و کشاورزی استان را معرفی كند.
امیدواریم در این سفر که با سرپرستی استاندار همدان همراه است بتوانیم مراودات جدیدی را علاوه بر این مراوداتی که در حال حاضر با فدارسیون روسیه داریم فراهم کنیم؛ زيرا استان یکاترینیورگ مرکز استان سوردلوفسک پنجمین استان صنعتی و نخستين استان معدنی فدراسیون روسیه است.
چه تمهیداتی اندیشیده شده تا حضور ایران پررنگتر شود آیا تمهیدات دربردانده سیاست تشویقی است یا فقط تسهیلی؟
خیر. سیاست تشویقی برای طرفین در نظر گرفته شده است در این تفاهمنامه موضوعات پیگیری میشود. خوشبختانه در سفری که رئيسجمهور به روسیه داشتند مباحثی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه انجام شد تا تمهیدات تشویقی بین تجار و تولیدکنندگان طرفین در نظر گرفته شود و موضوع ایجاد مبادله ریالی و روپل انجام شود؛ چراکه این روند باعث میشود تجار به راحتی با هم مراوده مالی داشته باشند و انتقال پول راحتتر از گذشته انجام شود و تشویقی برای امر صادرات ما هم صورت بگیرد.
با توجه به بعد مسافت و ترجیح روسها به حملونقل ریلی آیا تدبیری اندیشیده شده که این بازار برای ما یک بازار یکبار مصرف نباشد؟
بازار یکبار مصرف به کیفیت و قیمت باز میگردد. در زمینه کیفیت، خوشبختانه تجار و تولیدکنندگان ما در روسیه، اوکراین و بلاروس سابقه خوبی دارند. در زمینه صادرات برخی از مواد غذایی و صنایع کشاورزی به روسیه هم امیدواریم همین کیفیت حفظ شود خوشبختانه اقدامات خوبی صورت گرفته است هرچند تراز اقتصادی و مالی بین ما و روسیه خیلی خوب نیست اما امیدواریم این سفر سبب شود به اهداف مدنظر برسیم. در مباحث حملونقل در حال حاضر حملونقل زمینی و جادهای مدنظر است در زمینه حملونقل ریلی هم امیدورایم به سرعت بحث اتصال استان همدان به راهآهن از طریق راهآهن غرب یعنی ملایر انجام شود.
باتوجه به تحریمهایی که در روسیه اعمال شده است ما چگونه میتوانیم از فرصت تحریم به نفع خودمان استفاده کنیم؟
تحریمی که اتحادیه اروپا در زمینه صادرات برخی از اقلام بخصوص مواد غذایی روسیه انجام داده است باعث شده تا روسیه به دنبال بازار جدید باشد تا بتواند راحتتر این کار را انجام دهد. در این بازار که قسمتی از آن به محصولات کشاورزی باز میگردد ما بتوانیم صادرات محصولات کشاورزی به این کشور داشته باشیم. البته این موضوع نیاز به تمهیدات لازم است برای مثال بايد از کانتینرها و واگنهایی که دارای یخچال مناسب هستند، استفاده شود. همچنین در مرز باید محلهایی برای دپو مناسب داشته باشیم تا بتوانیم این صادرات را انجام دهیم.
اما در حال حاضر، طرف روسی به ما اعلام کرده است که علاقهمندی بسیار زیادی برای این موضوع دارد و امیدواریم بتوانیم بازاری برای گرفتن تکنولوژی مناسب و مواد اولیه مناسب از کشور روسیه باشیم که در گذشته به دليل مباحثی که ما را تحریم کرده بودند فدراسیون روسیه كمي از دادن آنها امتناع میکرد.
بحث بعدی که خیلی برای ما اهمیت دارد دارو است ما به دلیل کارهایی که از قبل انجام دادیم و تحریم ها باعث شد خیلی از مواد اولیه دارویی را در کشور تولید کنیم در حال حاضر روسیه به دلیل اینکه تحریم شده است دیگر نمیتواند آن مواد اولیه دارویی را در کشور خود تولید کند. بنابراین دنبال خرید مواد اولیه و دارو است و کشور ما میتواند یک پل مناسب برای صادرات این بخش به فدارسیون روسیه باشد.
کدام بخش از بازار روسیه را ما هدف قرار دادهایم؟
تکنولوژی، بخصوص مواد اولیه و فولاد مناسب، مواد غذایی و کشاورزی و گیاهان دارویی میتوانیم در نظر بگیریم و این کار را پیگیری کنیم.
از سوی دیگر میتوانند صادرات بسیار خوبی در زمینه انتقال تکنولوژی، تهیه مواد اولیه برای صنایع فولاد و صنایع سنگین داشته باشیم. خوشبختانه توافق و همکاری دو طرف میتواند زمینه کار اساسی و خوبی را برای استان همدان و فدراسیون روسیه فراهم کند و امیدواریم نتایج خوبی در برداشته باشد.
*/*/*/*/*/*/*/*/*/
رئيس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان:
تبادل پول بين دو كشور، مهمترين مشكل است
بخش صنعت و معدن استان در سفر قريبالوقوع هیأت اقتصادی استان همدان به سرپرستی استاندار به استان سوردلوفسک روسیه جايگاه ويژهاي خواهد داشت.
رئيس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان همدان استان سوردلوفسک روسيه را يكي از بزرگترين شهرهاي صنعتي ميداند كه بازديد و شناسايي ظرفيتهاي صنعت آن شهر ميتواند در انتقال دانش، تجربيات و توسعه تجاري صنايع استان به ويژه بخش كشاورزي و غذايي و بخش صنعت همدان مؤثر باشد.
حميدرضا متين بزرگترين مشكل مبادلات تجاري ايران و روسيه را مشكل تبادل پول ميداند و ميگويد: اگر اين مشكل به طور خاص برطرف شود ميتوان به توسعه مبادلات تجاري دو كشور اميدوار بود.
وي بيان كرد: در صورت نياز و با توجه به موقعيتهايي كه پيش خواهد آمد ميتوانيم پيشنهاد توليد منيزيم از ذخاير دولوميت استان كه قابل توجه است را با شريك روسي در ميان بگذاريم.
متين با بيان اينكه شركت صنايع غذايي سحر در چند مورد با روسيه مبادلات تجاري داشته است، افزود: بايد در اين ديدار خواستههاي طرف مقابل را شناسايي كرده و آن هنگام ميتوانيم پيشنهادات خود را اعلام كنيم.
وی اظهار امیدواری میکند که این سفر منجر به عقد تفاهمنامهها و قراردادهای تجاری شود.
*/*/*/*/*/*/*/*/*/
كارشناس اقتصادي در گفتگو با همدانپیام:
مهمترین هدف توسعه زیرساختهای داخلی باشد
■ زیرساختهایی که بتوان همیشه از آنها بهرهبرداری کرد، یک طرفه و موقت نباشد
ندا رستمي
همیشه همه چیز را نمیشود در یک مجموعه یافت؛ گاهی باید در جریان برخی تعامل و ارتباطها قرار گرفت تا ضمن تقویت داشتهها، بتوان کمبود و ضعفها را نیز بهبود بخشید.
از طرفی نیز برخی مشابهتها باعث ایجاد و شکلگیری یک تعامل میشود که معمولاً بحث خواهرخواندگیها هم از این نوع محسوب میشوند و شکل میگیرند و اساس این شکلگیریها هم بیشتر بر مبنای تشابههای فرهنگی و نیاز به تقویت در حوزههای اقتصادی است.
در هر حال آنچه مهم است، نتایجی است که در نهایت به دست میآید و هدفی که دنبال میشود و صرفاً نباید تنها به رخداد این نوع رابطهها اکتفا کرد؛ بلکه باید دستاورد آن را بیشتر مورد نظر داشت.
این را میشود در حوزه روابط ایران و روسیه و در موقعیتی دقیقتر، در حوزه روابط همدان با ظرفیتهای شناخته شده در روسیه و استانهای آن جستجو کرد.
البته از این دست خواهرخواندگیها و تعاملهای روی کاغذ تا کنون موردهای بسیاری اتفاق افتاده است؛ اما اصل ماجرا همان نتیجه کار است که از این شرایط متوجه دو طرف میشود.
بر همین اساس گفتگویی با حامد صادقي كارشناس اقتصاد داریم که درباره واقعگرايانه بودن تعاملات روسيه و ايران و روسيه و همدان انجام شده است. صادقی عضو كميته اقتصادي مركز مطالعات شوراي شهر و مشاور شوراي شهرستان همدان نیز هست.
تعاملات منطقهاي در توسعه كشور و استان چه تأثيري خواهد داشت؟
در دنیای کنونی و در عصر حاضر رسیدن به رشد مستمر و با ثبات یک کشور به چگونگی و سطح تعامل و ارتباط با سایر کشورها گره خورده است. تجارت خارجی با فراهم آوردن بسترهایی همچون دسترسی به منابع تولیدی بیشتری، فناوری و دانش بالاتر و بازار مصرف بزرگتر، عامل مؤثری در دستیابی به توسعه اقتصادی کشورها است. به شخصه شرایط به وجود آمده برای روسیه و البته مهمتر از آن انتخاب آقای سنایی به عنوان سفیر ایران را یک فرصت مناسب براي گسترش مراودات تجاری ایران و بویژه همدان با روسیه میدانم که اگر از فرصت به دست آمده استفاده درست شود، میتوانیم برخی از مشکلات زیرساختی اقتصاد استانمان را برای همیشه حل کنیم.
نقش خواهرخواندگي در ارتقاي شاخصهاي اقتصادي چيست؟
در این زمینه در نظریات اقتصادی یک دیدگاه جامع و کامل وجود ندارد. در واقع، این عامل در کنار بسیاری دیگر از متغیرها قرار میگیرد و شاخصهای اقتصادی را تحت تأثیر قرار میدهد؛ اما به طور کلی خواهرخواندگی به عنوان پیوند و اتحاد بین شهروندان دو شهر در ذات خود هم میتواند مفید باشد و هم زیانبار. اما آن چیزی که مهمتر است، نحوه شکلگیری این ارتباط، چگونگی ادامه آن و هدف و برنامه مسئولان دو شهر است. همچنین باید توجه داشت همدان قبلاً نیز تجربه خواهرخواندگی را داشته است، ولی آیا این رابطه بر مبنای تشابهات فرهنگی، تاریخی، علمی و یا اقتصادی شکل گرفته و موجب تحولات عمده در شاخصهای اقتصادی ما شده است؟
مقدار واقعي بودن نياز روسيه به ايران و بالعكس در حوزه اقتصاد چگونه است؟
برای پاسخ به این سؤال لازم است كه ابتدا سطح مبادلات تجاری ایران و روسیه بررسی شود. بر اساس آمارهای موجود اگرچه در دهه گذشته سطح تجارت خارجی بین ایران و روسیه افزایش یافته، اما این روند در دو سال اخیر، افت کرده؛ به طوری که صادرات ایران به روسیه از حدود ۱/۶ میلیارد دلار سال 91 به حدود 700 میلیون دلار در سال 92 کاهش داشته است و احتمالاً بخشی از آن بخاطر تحریمهاست.
به علاوه باید توجه داشت تراز تجاری بین ایران و روسیه به ضرر ایران منفی است؛ یعنی در مقابل این میزان صادرات، واردات بیشتری از روسیه (در حدود 2 میلیارد دلار در سال 92) صورت گرفته است که این ناموزونی صادرات و واردات نشان از آن دارد که ایران باید برای صدور کالاها و خدمات مورد نیاز روسها تلاش و ساختارهای مناسب روابط تجاری را فراهم آورد.
درکنار این موارد بایست توجه داشت که سهم تجارت ایران و روسیه کمتر از نیم درصد از کل تجارت روسیه با دیگر کشورهای دنیاست و از سوی دیگر حجم مبادلات ایران با روسیه در بین همسایگان ایران در رتبه پنجم قرار دارد؛ لذا در مجموع، این سطح از مبادله با توجه به ظرفیتها و پتانسیلهای دو کشور اصلاً قابلقبول نیست و با همکاریهای ملی و استانی میتوان تبادلات را افزایش داده و به رقمی بسیار بالاتر از وضعیت فعلی رساند.
آيا تحولاتي كه دنبال ميشود، واقعگرايانه است يا به خاطر شرايط تحريم، احساسي بودن مسائل مطرح است؟
به هر حال پس از تحولاتی که در اوکراین رخ داد و اقدام روسیه در ضمیمه کردن جزیره کریمه به خاک خود، این کشور با تحریم اتحادیه اروپا و آمریکا مواجه شد و روسیه نیز در پاسخ به تحریمها، ممنوعیت واردات مواد غذایی این کشورها را به بازار داخلی خود اعلام کرد.
در این راستا این کشور سعی كرد با توسعه همکاری با سایر کشورها به دنبال جایگزین کردن تأمینکنندگان مواد غذایی مورد نیاز خود بوده و در این میان به واردات برخی از اقلام همچون محصولات کشاورزی ایران نیز تمایل نشان داد.
گرچه بازار بزرگ روسيه و تحریم این کشور از سوي اتحادیه اروپا و آمریکا میتواند زمينهساز بهبود روابط تجاري ميان دو کشور باشد؛ اما در این زمینه باید چند نکته را مورد توجه داشت.
اول اینکه سالها حجم مبادلات تجاري ميان دو کشور بسيار ناچيز بوده است، لذا انتظار افزایش یکباره و قابل توجه حجم مبادلات تجاري ميان ايران و روسيه منطقی و عملاً امکانپذیر نیست.
از طرف دیگر هر لحظه امکان دارد تحریمهاي وضع شده بر علیه روسیه حذف و روابط غرب و روسیه به حالت مسالمتآمیز قبل برگردد که در این صورت بازار به وجود آمده برای تجار ایرانی و بازرگانان همدانی از بین میرود. موضوع دیگر نیز به نگاه اغلب ایرانیان به روسیه برمیگردد؛ به طوری که از نظر اغلب مردم، روسها در طول تاریخ نه تنها شریک تجاری خوبی نبودهاند، بلکه در اکثر مواقع وقتی اعتمادی به روسها صورت گرفته، جواب مناسبی دریافت نکردهایم؛ به عنوان مثال روسیه در تحریم، نگاه همراهی با ایران نداشت و از فرصت تحریم کشور همسایه برای ساختن اقتصاد خود بهرهها برد.
البته نباید فراموش کرد بخشی از این تحولات در زمینه ارتباط با روسیه به انتخاب آقای سنایی به سمت سفیر ایران در این کشور و تلاشها و پیگیریهای ایشان برمیگردد که باتوجه به سبقه و تعلق خاطر ایشان به همدان تلاش کردهاند استان ما نیز از این موضوع منتفع شوند.
آيا همدان از فرصت موجود ميتواند استفاده كند، پتانسيل آن را دارد يا اين بازار مقطعي در استان خواهد بود؟ يا ميشود آن را براي زمان طولانيتري حفظ كرد؟
پاسخ این سؤال در ترکیب کالاهای وارداتی روسیه، اقلام مورد نیاز این کشور و توانایی همدان در تولید و صادرات این محصولات نهفته است. از یکسو، براساس اطلاعات موجود از بازار، 300 ميليارد دلاري واردات کشور روسيه بخش عمدهای به ورود ماشينآلات، خودرو، تجهيزات برقي و دارو اختصاص دارد و سهم واردات انواع مواد پروتئيني گوشتی، انواع ميوه و مواد غذايي به نسبت کمتر است.
از سوی دیگر، عمده محصولات ممنوع شده وارداتی از مبادی کشورهای اروپایی به روسیه شامل گوشت قرمز، مرغ، ماهی، میگو، خرچنگ، انواع محصولات لبنی، سبزیجات و خشکبار هستند؛ لذا اکنون مهمترین محصولی که ایران میتواند بهعنوان مزیت در بخش کشاورزی به روسیه صادر کند، محصولات یاد شده است.
در مورد پتانسیلهای همدان نیز میتوان به مواردی همچون دارا بودن رتبه تک رقمی استان در حوزه كشاورزي و گردشگري و صنايعدستي در كشور، شرايط خاص آبوهوايي و موقعيت منحصر به فرد جغرافيايي و داشتن فراوان برخی از محصولات کشاورزی و خشکبار در كنار وجود معادني همچون مس، سرب و روي و مصالح ساختماني و سنگهاي ساختماني اشاره کرد.
در مجموع میتوان عنوان داشت استان پتانسیل آن را دارد که بتواند برخی از نیازهای روسیه را در زمینه محصولات کشاورزی، خشکبار، محصولات لبنی و برخی از سبزیجات برطرف كند.
پاسخ قسمت دوم سؤال نیز به توانایی و سرعت همدان در رفع مشکلاتی همچون مشکل بستهبندی محصولات کشاورزی برای صادرات و سردخانه مورد نیاز و صنایعتبدیلی از یکسو و رابطه روسیه با اروپا بستگی دارد.
مشكلات موجود در ورود به بازار روسيه (برند، تبادلات بانكي، بستهبندي، گمرك، طولاني بودن راه و...) را چگونه بررسي ميفرماييد؟
به طور کلی مشکلات موجود بر سر راه صادرات ایران و همدان به روسیه را میتوان به دو دسته تقسیم کرد. یکسری مشکلات به مسائل و سیاستهای کلان و ملی برمیگردد که ضعف نظام بانكي دو كشور، ضعف سيستم حملونقل دريايي و جادهاي و بالا بودن هزینههای حملونقل، بالا بودن میانگین تعرفههاي تجاري و مقررات سخت گمرکی، نبود نظام استاندارد در كالاهاي صادراتي، نبود اراده كافي براي به سرانجام رساندن موافقتنامههاي امضا شده، دشوار بودن صدور ویزا برای بازرگانان ایرانی در كنار نقص نظام بيمهاي در تعاملات و تبادلات اقتصادي از آن جملهاند.
دسته دیگر مشکلات در سطح استانی قابل طرح و حل شدن است. محدود و بسته بودن ديد بازرگانان ايران از روسيه و برعکس باورِ بازرگانان روسي از ايران، نبود راهبرد مشخص و مستمر براي حمايت از همكاريهاي اقتصادي، ضعف شناخت كافي از بازارهاي منطقه و نبود آگاهي از رفتارهاي مصرفي مردم، نبود خلاقیت و نوآوری در زمینه بستهبندي و بازاريابي محصولات از جمله این مشکلات هستند.
آيا معامله با پول اين كشور به نفع اقتصاد كشور خواهد بود يا تأثير منفي دارد؟
با توجه به ضعف شدید و مشکلات ساختاری در نقلوانتقال پول میان تجار ایران و روسیه و نیز با در نظر گرفتن تحریمهای وضع شده بر هر دو کشور، کنار گذاشتن دلار و جایگزینی پول ملی خود میتواند به عنوان یک ابزار مورد توجه و استفاده باشد. اما به هر حال باید قبول داشت مشکلات موجود در مسیر تجارت ایران و روسیه بیشتر و جدیتر از آن است که صرفاً با انجام مبادلات با استفاده از «روبل» حل شود.
كلام آخر...
در نهایت در مورد برقراری ارتباط با روسیه آنچه که از هر چیزی مهمتر است، نوع نگاه مدیران و مسئولین است؛ بهگونهای که انتظار میرود مهمترین هدف و انگیزه از برقراری این ارتباط، توسعه زیرساختهای داخلی باشد. توسعه زیرساختهایی که بتوان همیشه از آنها بهرهبرداری کرد و یک طرفه و موقت نباشد.
*/*/*/*/*/*/*/*/*
جزئیات توافق تجاری ایران و روسیه
همایش تجاری ایران با روسیه با حضور قائم مقام وزیر صنعت و وزیر جهاد کشاورزی، سفیر روسیه در ایران، رایزنان بازرگانی دو کشور و مسئولان اتاق بازرگانی طرفین و 800 نفر از تجار دو کشور برای بررسی راهکارهای مبادلات تجاری در تهران برگزار شد.
مجتبی خسروتاج قائم مقام وزیر صنعت و مسئول کمیته هماهنگی اقتصادی ایران و روسیه به شرایط بوجود آمده برای افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور اشاره کرد و گفت: مهمترین وظیفه دولتها تنظیم بستر حرکت در مناسبات اقتصادی است و از دولت انتظار میرود برای حرکت سریع و توأم با رقابت بخش خصوصی اقدامات لازم را انجام دهد.
مسئول کمیته همکاری اقتصادی بین ایران و روسیه با بیان اینکه طی یک ماه اخیر کمیسیون مشترکی بین دو کشور شکل گرفته، گفت: آنچه به توافق رسیدیم در جهت هموار کردن بستر ورود بخش خصوصی به این بازار است چرا که طرفین اعتقاد دارند باید توازنی در تجارت کالاهای غیرنفتی داشته باشند
به گفته خسروتاج اکنون یک بانک روسی در زمینه واردات از روسیه فعال است و بانک مرکزی دو طرف در حال مذاکره هستند تا بانکهای بیشتری برای این کار وارد شوند.
وی تصریح کرد: ترتیبی اتحاذ شده تا برای صادرات مشکلی برای اخذ ارز در بندر آستاراخان وجود نداشته باشد که یکی تامین نرخ ارز از طریق بیزینس لاین است و از طرف دیگر بانک ملی با دریافت کارمزد به صادرکنندگان ارز مورد نظر را اختصاص خواهد داد.
مسئول کمیته اقتصادی ایران و روسیه تعرفه بالای واردات محصولات کشاورزی را در روسیه یکی دیگر از موانع پیش رو دانست و گفت: به روسها پیشنهاد برقراری تعرفه ترجیحی بین دو کشور را دادیم که آنها گفتند باید با قزاقستان و بلاروس هم در این زمینه توافق کنیم که در صورت برقراری توافقنامه ترجیحی به سمت نظام کاهش تعرفه گمرکی میرویم.
توافق صندوق ضمانت صادرات ایران با یک شرکت روسی برای پوشش صادرات تا یک میلیارد دلار
وی بند 4 توافق با روسها را صدور ضمانتنامه بانکی و ضمانت صادراتی برای شرکتهای خدمات فنی مهندسی ایرانی عنوان کرد و گفت: صندوقهای ضمانت صادرات ریسک شرکتها را پوشش میدهند که قرار شد یک شرکت روسی با صندوق ضمانت صادرات ایران برای پوشش ضمانتهای صادراتی توافقنامهای را امضاء کنند و تا یک میلیارد دلار پوشش در این زمینه برای توسعه روابط تجاری با روسها در نظر گرفته شده است.
خسروتاج شرکت در نمایشگاههای خارجی را یکی از روشهاس مطلوب برای اعتمادسازی بین بازرگانان دو کشور دانست و افزود: هزینه بالای نمایشگاهی یکی از موانع است که با طرف روسی توافق کردیم به صورت تهاتر سالانه 5 هزار متر مربع فضای نمایشگاهی در آستاراخان، سنپترزبورگ و سایر شهرهای روسیه برای تجار ایرانی در اختیار ما بگذارند و ما هم به همین میزان در ایران و تهران به آنها فضای نمایشگاهی خواهیم داد.
وی ادامه داد: اگرچه امروز فضای مجازی والکترونیک به تجارت بسیار کمک میکند ولی مذاکرات رو در رو و شرکت در نمایشگاه همچنان حرف اول را میزند که ما در این زمینه نقطه ضعف داریم.
خسروتاج حل مشکل صدور ویزا را یکی دیگر از محورهای مذاکره عنوان کرد و گفت: با روسها توافق کردیم تا لیستی تنظیم شود و براساس آن بنگاههای بخش خصوصی بدانند ظرفیتهای تولیدی در چه بخشهایی است، به عنوان مثال در بخش مواد اولیه انواع ورقهای آلومینیومی، ورق آهن، انواع الوار، خمیر کاغذ، کائوچوی مصنوعی و در بخش کالاهای اساسی و کشاورزی چه مواردی مورد نیاز روسهاست.
*/*/*/*/*/*/*/
در پی سفر هیأت 25 نفره به سرزمین تزار
ميز مشترك همدان و روسيه تشكيل میشود
مريم مقدم
يك هيأت بلندپايه 25 نفره متشكل از مسئولان دولتي و فعالان بخش خصوصي روز 4 آبانماه براي نخستينبار از همدان راهي روسيه خواهند شد. اين هيأت در سفر 7 روزه خود قرار است در تعاملات تجاري و اقتصادي، زمينههاي متعددي را مورد بررسي قرار دهند. اين سفر در سايه تعاملاتي است كه با تلاش مهدي سنايي، سفير ايران در روسيه و حمايت محمدناصر نيكبخت، استاندار همدان رقم خواهد خورد.
سفري كه برنامهريزان استاني و حاميان توسعه اقتصاد استان از ماهها پيش براي شكل گرفتنش پاي كار بودند و قرار است به واسطه آن، زمينه تعاملات و مراودات اقتصادي و تجاري بين همدان و يكاترينبورگ روسيه شكل گيرد و گسترش پيدا كند، يكاترينبورگ مركز استان سوردلوفسك از جمله شهرهاي صنعتي و فرهنگي ناحيه فدرالي اورال در روسيه است.
روز گذشته به اين بهانه گفتوگويي با سيد مجيد موسوي، رئيس اتاق بازرگاني، صنايع و معادن و كشاورزي استان همدان انجام داديم.
وي معتقد است: هفته آينده در چارچوب گسترش تعاملات اقتصادي استاني ميان ايران و روسيه هيأتي از تجار و مقامهاي اقتصادي و صنعتي استان همدان به سرپرستي محمدناصر نيكبخت استاندار همدان وارد روسيه خواهد شد.
موسوي ميگويد: روابط سياسي ايران و روسيه هميشه روابطي مطلوب بودهاست اما در زمينه روابط اقتصادي شرايط مطلوب امروز نتيجه تعامل و تلاش ارزنده مهدي سنايي، سفير ايرن در روسيه و حمايت نيكبخت استاندار همدان بوده و است.
تحكيم اين روابط اقتصادي براي همدان فرصتي ايجاد خواهد كرد كه امروز در بين استانهاي شاخص در حوزه فعاليت اقتصادي باشد.
وي اضافهميكند: ما براي باز كردن راههاي ارتباطي ميان همدان و روسيه تا به امروز مقدماتي را در مراحل مختلف پشت سر گذاشتيم.
يكي از اين مقدمات، سفر هيأت سياسيتجاري سوردلوفسك فدراسيون روسيه به همدان بود كه 5 خردادماه سال جاري با هدف توسعه روابط اقتصادي و تجاري بين همدان و روسيه رخ داد.
در آن زمان الكساندر يوروويچ پطروف، معاون رئيس هيأت دولت استانداري سوردلوفسك با هيأت همراه در همدان به بررسي ظرفيتهاي مشترك براي برقراري ارتباط تجاري پرداخت و اتاق بازرگاني سوردلوفسك روسيه آمادگي حمايت كامل از بازرگانان و تجار ايراني را اعلام كرد و در آن زمان آنري لوگانسكي، رئيس نمايندگي بازرگاني روسيه در حالي كه به فاصله 4 هزار كيلومتري بين همدان و سوردلوفسك اشاره كرده بود و پيمودن اين فاصله و همكاري براي انجام مراودات اقتصادي و تجاري را نشاندهنده اهميت اين تعاملات دانست؛ البته در آن زمان اين مقام بلندپايه بيان كرد كه سوردلوفسك از نظر تجاري و اقتصادي اهميت زيادي دارد و اسكلت اقتصادي و ستون فقرات اقتصادي روسيه است.
سيد مجيد موسوي، رئيس اتاق همدان پس از آن به نكات ظريف در اين مراودات اشاره كرد، گفت: پس از اين نگاه متمايز هيأت روسي بايد گفت كه اين عزم براي همدانيها جزم شد تا براي توسعه روابط تجاري و سرمايهگذاري مشترك در بخشهاي مختلف صنعت، معدن و كشاورزي مسئولان و برنامهريزان و حتي فعالان اقتصادي پاي كار آيند.
البته در سالهاي اخير سفرهاي ديگري هم بين همدانيها و روسها انجام شد، سفرهايي همچون حضور نماينده اتاق بازرگاني مسكو در بهمنماه 1392 و حضور هيأتي از همدان به دعوت مهدي سنايي، سفير روسيه در مسكو كه در اسفندماه 1392 انجام شد.
اين سفرها در حالي انجام شد كه موانع و مشكلات متعددي در روزهايي كه سايه تحريمها بر سر روابط اقتصادي و سياسي ايران و كشورهاي ديگر سنگين بود بهگونهاي فرصتي گرانبها تلقي ميشد.
در آن زمان به دنبال اين تعاملات مشكل بانك عامل كه براي تجار چالشي در مراودات تجاري ايجاد كرده بود مورد بررسي و حلوفصل قرار گرفت و همچنين موارد احتمالي ديگر كه ميتوانست راه توسعه را بر روي تجارت دو كشور در دو استان سد كند بررسي كرد و اينگونه شد كه نقطه عطفي در مراودات تجاري دو كشور رقم خورد.
موسوي، يكي از اهداف پيشرو پس از سفر هيأت 25 نفره همداني به روسيه را عقد تفاهمنامه همكاري بخش خصوصي استان با بخش خصوصي يكاترينبورگ بيان كرد و گفت: اين سفر تكميلكننده اهداف سفرهاي پيش، بين روسها و همدانيها بوده است.
همچنين وي از تشكيل ميز مشترك بين همدان و يكاترينبورگ خبر داد و گفت: در اين سفر اين ميز مشترك در حالي شكل ميگيرد كه از اين پس تجار دو منطقه، براي برقراري مراودات ميتوانند با پيمودن مسير كوتاهتر و شرايط آسانتر از طريق اين ميز مشترك با يكديگر به مراودات خود توسعه دهند.
4آبانماه، هيأت 25 نفره همداني متشكل از 12 نفرمسئول دولتي و 13 نفر فعال اقتصادي در بخش خصوصي كه متخصصاني در بخش فولاد، صنعت، ريل راهآهن، علم وفناوري و توليد گياهان دارويي و بخش توليد و ماشينآلات كشاورزي، کارآفرینی و رسانه هستند در حالي تا 10 آبانماه در روسيه خواهند بود كه انتظار ميرود پس از آن، گسترش روابط اقتصادي و تجاري بين همدانيها و روسها محقق شود و همدان بتواند از اين فرصت در زمينه جذب سرمايهگذار پيشرو بيشترين بهره را ببرد.
