محصولات پرمصرفی نظیر سیبزمینی و پیاز که از تابستان گذشته در بازارهای داخلی با سیر کاهشی قیمت همراه بود، این روزها با زمزمه آزاد شدن صادرات اینگونه محصولات به خارج از کشور به طورمجدد سیر افزایش قیمت در پیشگرفته است و قیمت سیبزمینی در خردهفروشیهای بازار همدان در کمتر از یک هفته از هر کیلوگرم زیر ۱۲هزار تومان به حدود ۲۲هزار تومان رسیده است.
استان همدان و دشت شهرستان بهار یکی از قطبهای اصلی تولید محصول سیبزمینی در کشور میباشد و بخش عمده تولیدات کشاورزان استان همه ساله به کشورهای منطقه صادر میشود. کشاورزان سیبزمینی کار شهرستان بهار که تابستان گذشته با ممنوعیت صدور محصول سال جاری خود به کشورهای خارجی روبهرو بودند، به همین علت در چند نوبت تجمع مقابل ساختمان فرمانداری و جهادکشاورزی و اتحادیه سیبزمینیکاران در این شهرستان خواستار برطرف شدن منع صادرات و جلوگیری از ضرر و زیان خود شده بودند .
صادرات کالا از شریانهای حیات اقتصادی در هر کشور محسوب میشود و محدودشدن فروش تولید محصول چه در بخش کشاورزی و باغداری و چه در بخش صنعت و حتی در حوزه خدمات فنی و مهندسی به بازارهای داخلی، سبب رکود اقتصادی و در جا زدن پیشرفت و رونق کشور خواهد شد. بارها اتفاق افتاده است که به علت موانع صادراتی بسیاری از محصولات کشاورزی و باغی در نقاط مختلف کشور بهدلیل اشباع شدن بازارهای داخلی روی دست کشاورزان و تولیدکنندگان مانده و بدون مشتری دچار فساد و نابودی شده است و کشاورزان شهرستان بهار چه بسیار سالها به همین دلیل در خاک سیاه نشستهاند.
با این حال صادرات کالا و خدمات نیز چنانچه تابع سیاستهای کلان کشور نباشد و بدون تکیه برآمارهای واقعی تولیدات و میزان نیاز و مصرف داخلی انجام نپذیرد، این قشر عظیم مردم و مصرفکنندگان داخلی هستند که آسیب خواهند دید. قواعد صادرات هر کالا در کشور باید تابعی از علوم آماری براساس نیاز مصرف کشور و تراز عرضه و تقاضا در بازار داخلی باشد که هم قشرهای مردم که منابع ملی خود را در اختیار تولیدات داخلی گذاشته اند و هم طبقات تولیدکننده که سرمایه و عمر خود را در گرو تأمین نیازهای کشور میگذارند، بتوانند رضایتمند و در حال پیشرفت باشند .
متأسفانه اصول و سیاستگذاریهای صادراتی در کشور ما هر از گاهی از دایره منطق و تصمیمگیریهای مبتنی بر دادههای صحیح آماری خارج میشود و چه بسا برنامهریزیهای غلط در این حوزه به ضرر وزیانهای غیرقابل جبران برای تولیدکننده و مصرفکننده داخلی و در نهایت منابع ملی کشور میانجامد. در همین پروسه جدید صادرات محصول سالجاری سیبزمینی که شاید هنوز بهطور کامل کلید نخورده است، این عوامل واسطه و دلالها هستند که قبل از هر عامل مفیدی وارد معرکه شدهاند و مسیر درست عرضه و تقاضای بازار داخلی و روال صحیح اقتصادی صادرات را به بازار سیاه میکشانند.
به طور قطع حاصل فعالیت عوامل واسطه و دلال در بازار بیشتر از اینکه به مجاری قانونی صادرات منتهی شود، به کانالهای ویرانگر قاچاق کالا منتهی خواهدشد و آنوقت است که سر کشاورز و تولیدکننده زحمتکش بدون کلاه خواهد ماند و مصرفکننده داخلی نیز که به لحاظ هزینههای سنگین زندگی چشمش به قیمتهای مناسب میباشد، باید تاوان گرانی و افزایش روزانه قیمتها بپردازد و دست آخر هم رقم چندانی از درآمدهای ارزی حاصل صندوق دولت نخواهدشد .
