آمریکا در نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد برای بررسی اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ خواستار تمدید تحریمهای تسلیحاتی علیه ایران شد، اما این نشست یکبار دیگر به صحنه انزوای آمریکا تبدیل شد.
مواضع و اظهارات نمایندگان کشورهای مختلف در نشست شورای امنیت طبق گزارش منتشرشده از فارس را در ذیل میخوانیم:
آمریکا
وزیر خارجه آمریکا در این نشست با تکرار ادعاهای خود علیه ایران پس از اتمام سخنانش جلسه مجازی را ترک کرد که این موضوع با انتقاد نماینده روسیه همراه شد.
مایک پامپئو در این نشست به موضوع اتمام محدودیتهای تسلیحاتی علیه ایران در اکتبر پرداخت و گفت: «ایران [درصورت اتمام محدودیتهای تسلیحاتی] قادر به خرید و فروش سلاح خواهد بود.»
وی گفت که آمریکا خواستار همکاری با شورای امنیت برای تمدید تحریمهای تسلیحاتی است. او گفت: «ترجیح واشنگتن همکاری با این شورا برای تمدید این محدودیتها برای محافظت از زندگی بشر و امنیت ملیمان است.»
وزیر امور خارجه آمریکا ادامه داد: «اگر شما اقدام نکنید، ایران قادر به خرید جنگنده خواهد بود و این کشورهای اروپایی را در تیررس ایران قرار خواهد داد.»
پامپئو همچنین ادعا کرد: «رفع محدودیتهای تسلیحاتی علیه ایران به این کشور اجازه دسترسی به هواپیما و زیردریایی را خواهد داد و ایران آزادی تردد دریایی در آبراههای منطقه را تهدید خواهد کرد.»
سازمان ملل
این نشست با سخنان معاون دبیر کل سازمان ملل آغاز شد. او ضمن ابراز تأسف از خروج آمریکا از برجام خواستار پایبندی تهران به توافق هستهای شد.
دیکارلو رزماری در ادامه تأکید کرد: «همانطور که در گذشته گفتهایم از خروج آمریکا از برجام متأسفیم. تحریمهای یکجانبهای که به موجب این توافق برداشته شدهاند و همچنین تلاش برای تمدید نشدن معافیتهای تحریمی مربوط به مبادلات نفت با ایران و همچنین پروژههای مرتبط به برجام با اهداف برجام مغایرت دارند.»
اتحادیه اروپا
نماینده اتحادیه اروپا نیز با هشدار اینکه از دست رفتن برجام بهمعنی از دست رفتن پروتکل الحاقی خواهد بود، گفت: «برجام، یکی از مؤلفههای اصلی معماری منع اشاعه هستهای است و به کاهش خطرات جهانی و منطقهای کمک میکند.»
اولوف اسکوگ در ادامه تصریح کرد: «ما از اقدام آمریکا در خروج از توافق هستهای و احیای تحریمهای یکجانبه علیه ایران عمیقاً متأسفیم. با وجود این، اتحادیه اروپا از اقدام ایران در کاهش تعهداتش ذیل این توافق هم بهشدت نگران است.»
وی در ادامه گفت: «من این را درک میکنم که ایران بهمدت ۳ سال و نیم، از جمله ۱۴ ماه پس از خروج آمریکا از برجام بهطور کامل تعهدات خودش در این توافق را اجرا کرد.»
چین
نماینده چین در سازمان ملل بهشدت با تلاش آمریکا برای تمدید تحریمهای تسلیحاتی علیه ایران یا بازگرداندن تحریمهای بینالمللی سازمان ملل مخالفت کرد.
ژانگ جون خاطرنشان کرد: «ریشه اصلی بحران فعلی خروج آمریکا از برجام و تحریمهای یکجانبه آن علیه ایران است.»
وی در ادامه تأکید کرد: «همانطور که در گزارش دبیر کل سازمان ملل آمده این اقدامات با اهداف قطعنامه ۲۲۳۱ مغایرت دارند. اقدامات آمریکا برای تمدید تحریمهای تسلیحاتی تلاشهای مشترک برای حفظ برجام را تضعیف کرده است.
نماینده چین ادامه داد : «همه مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ از جمله توافقات حاصلشده درباره محدودیتهای مرتبط تسلیحاتی باید اجرایی شوند.»جون، همچنین با یادآوری اینکه آمریکا از برجام خارج شده گفت: این کشور از هیچ حقی برای استفاده از ساز و کار موسوم به «مکانیسم ماشه» برای بازگرداندن تحریمهای بینالمللی علیه ایران برخوردار نیست.
آلمان و انگلیس
کریستوف هیوسن، نماینده آلمان که پس از نماینده چین سخنرانی میکرد، موافقت خود را با موضع چین در مخالفت با تلاش آمریکا برای احیای تحریمهای بینالمللی علیه ایران اعلام کرد و تصریح کرد: «من با سخنان نماینده چین درباره مکانیسم بازگشت خودکار تحریمها همنظرم.»
پس از او نماینده انگلیس هم خاطرنشان کرد: که از نظر این کشور هم بازگشت خودکار تحریمها علیه ایران با برجام سازگار نیست.
وی گفت: «انگلیس بارها تعهد کامل خودش به برجام را اعلام کرده است. این در راستای منافع امنیتی جمعی ما است که حفظ نظام منع اشاعه هستهای را هم شامل میشود.»
فرانسه
نماینده دائم فرانسه در سازمان ملل که امروز بهعنوان رئیس دورهای شورای امنیت ریاست جلسه را هم به عهده داشت همانند انگلیس و آلمان با تلاش آمریکا برای رجوع به برجام برای بازگرداندن تحریمهای بینالمللی علیه ایران مخالفت کرد. با وجود این، نیکلاس دی ریوری هم همانند نمایندههای 2 کشور آلمان و انگلیس مدعی شد که رفع تحریمهای تسلیحاتی علیه ایران، تبعات مهمی برای ثبات و امنیت منطقه خواهد داشت.
این مقام فرانسوی گفت: پاریس از تلاش آمریکا برای بازگرداندن تمامی تحریمهای سازمان ملل علیه ایران حمایت نخواهد کرد.
روسیه
نماینده روسیه در سازمان ملل متحد ضمن محکوم کردن بیانیه ضد ایرانی پامپئو، بر مخالفت مسکو با تمدید تحریمهای تسلیحاتی علیه ایران تأکید کرد.
واسیلی نبنزیا، در آغاز این سخنرانی با انتقاد از ترک جلسه توسط وزیر خارجه آمریکا گفت: «میخواستم از مشارکت وزیر خارجه آمریکا هم تشکر کنم ولی ایشان در جمع ما نیستند. میدانم که برنامه شلوغی دارند ولی ایشان نخواستند که به حرفهای شورا گوش دهند. ولی بیشتر از آن، از این بابت متأسفم که در اظهارات ایشان-حداقل من- یک کلمه از همکاری و گفتوگو نشنیدم.»
وی همچنین ادامه داد: «سیاست آمریکا در اعمال تحریمهای یکجانبه بهنظر سایر کشورها بیاعتنایی میکند. ما با نگرانی تحولات مربوط به سیاست فشار حداکثری علیه ایران که عبارت بهتر برای آن سیاست خفگی حداکثری است را دنبال میکنیم.»
دیپلمات روس گفت: «ایران از همه جهات تحت فشار قرار گرفته است. هدف، تغییر نظام این کشور یا ایجاد وضعیتی است که ایران بهمعنای واقعی کلمه قادر به نفس کشیدن نباشد. این مثل گذاشتن زانو روی گردن کسی است. این بحران را ایالات متحده ایجاد کرده است.»
نبنزیا در ادامه افزود: «با آنکه قطعنامههای شورای امنیت بخشی از قوانین بینالمللی هستند و باید توسط تمامی اعضا اجرا شوند، ایالات متحده بهطور رسمی اجرای تعهداتش در قطعنامه ۲۲۳۱ و برجام را متوقف کرد، در را پشت سرش بست و به اجرای سیاست فشار حداکثری علیه ایران روی آورد.»
وی تأکید کرد: «چنین اقداماتی هرگونه انگیزه برای تهران برای اجرای مفاد این توافق هستهای را از بین میبرد. علیرغم این، ایران به اجرای تعهداتش ادامه داد.»
نماینده روسیه همچنین گفت: ایالات متحده آمریکا کشورهای دیگری که قطعنامه ۲۲۳۱ را اجرا میکنند تهدید میکند.
ایران
وزیر خارجه کشورمان ضمن محکوم کردن اقدامات آمریکا و تأکید بر شکست کشورهای اروپایی در عمل به تعهداتشان در برجام درباره هرگونه اقدام برای تمدید تحریمهای تسلیحاتی علیه ایران هشدار داد.
محمدجواد ظریف در آغاز سخنان خود خطاب به رئیس دورهای شورای امنیت گفت: «چنانچه بار دیگر شورا تعللورزی کند به منزله یک نسل عقبگرد در چندجانبهگرایی و حاکمیت قانون خواهد بود.»
وی تأکید کرد: «پس از ۸ مه ۲۰۱۸، ایران و سایر اعضای جامعه بینالمللی شاهد بودهاند که دولت ایالات متحده - که از جمله بانیان قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت بود- بهطور مداوم قطعنامه را نقض کردند و در عینحال سایر کشورها را برای پیوستن به خود در نقض متنی که خود ارائه داده، تشویق میکند. از این خطرناکتر برای نخستینبار در تاریخ سازمان ملل متحد یک عضو دائم شورای امنیت به مجازات دولتهای قانونمدار و اشخاص خصوصی به اتهام عدم نقض قطعنامه شورا میپردازد، قطعنامهای که بر ارتقا و تسهیل توسعه تعاملات اقتصاد و تجاری عادی و همکاری با ایران تأکید میکند.» وزیر امور خارجه ایران در پایان هشدار داد: «همانطور که در نامه رئیس جمهوری اسلامی ایران به رهبران دولتهای باقیمانده در برجام مشخص شده است، هرگونه محدودیت جدید توسط شورای امنیت، برخلاف تعهدات اساسی است که به ملت ایران داده شده است. در چنین سناریویی، گزینههای ایران، همانطور که از پیش به بقیه طرفهای برجام اطلاع داده شده، قاطع خواهد بود و ایالات متحده و هر موجودیتی که ممکن است به آن کمک کند- یا به رفتار غیرقانونی آمریکا تن دهد- مسئولیت کامل را بر عهده خواهد داشت.»