پوکی‌استخوان «بیماری خاموش» نیز نامیده می‌شود زیرا در مراحل اولیه بی‌علامت بوده و همین امر تشخیص را با مشکل مواجه می‌کند پوکی‌استخوان به کاهش توده استخوانی و ضعیف و سست‌شدن بافت استخوان گفته می‌شود این حالت سرانجام به شکستن استخوان منتهی خواهد شد. هنگامی که پوکی‌استخوان رخ می‌دهد.
فضای بین این تیغه‌های داخلی استخوان بزرگ‌تر شده و استخوان تو خالی می‌شود. بدین ترتیب استخوان‌ها نازک و شکننده شده و با کوچک‌ترین ضربه و یا حتی خودبه‌خود می‌شکنند.
علایم پوکی‌استخوان
در واقع پوکی‌استخوان با عوارض خود مشخص می‌شود که عبارتند از:
شکستگی خودبه‌خودی یا با کمترین ضربه به استخوان‌ها، به‌ویژه در نواحی کمر، لگن و مچ دست
درد شدید کمر در نقطه‌ای خاص که می‌تواند به علت شکستگی مهره باشد
قوز پشت که موجب انحنای پشت و کوتاه‌شدن قد نسبت به قد دوران نوجوانی بیشتر از 2/5 سانتی‌متر شود.
باتوجه‌به همه‌گیری بیماری کرونا یکی از معضلاتی که آثار ماندگاری برای همه گروه‌های سنی و جنسی باقی خواهد گذاشت مسئله کم‌تحرکی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مستعدکننده می‌باشد.
عوامل مستعدکننده پوکی استخوان
1- جنسیت: شیوع پوکی استخوان در زنان بیشتر از مردان بوده و در سن 60 سالگی نیمی از خانم‌های سفیدپوست دچار کاهش توده استخوانی یا پوکی استخوان هستند
2- سن: با افزایش سن احتمال بروز پوکی استخوان بیشتر می‌شود.
3- یائسگی: در هنگام یائسگی تولید هورمون استروژن از تخمدان‌ها متوقف می‌شود. بدین ترتیب پس از یائسگی سرعت‌کاهش توده استخوانی بالا می‌رود. زنانی که قبل از سن 45 سالگی یائسه می‌شوند یا کسانی که تخمدان‌هایشان با جراحی برداشته می‌شود بیشتر در معرض پوکی استخوان قرار دارند.
4- سابقه خانوادگی: وراثت بر تراکم استخوانی و سرعت‌کاهش آن اثر دارد (در سفید پوستان این بیماری بیشتر دیده می‌شود)
5- نوع استخوان‌بندی: استخوان‌بندی ظریف و کوچک، داشتن قدکوتاه و یا لاغر بودن فرد را مستعد پوکی استخوان می‌سازد
6- نژاد: برخی نژادها مانند ساکنین اروپای شمالی یا آسیای جنوب شرقی، و یا کسانی که پوست و مویی روشن دارند بیشتر در معرض پوکی استخوان هستند.
7- ابتلا به برخی از بیماری‌ها:
بیماری‌هایی نظیر پر کاری غده تیروئید، بیماری غده پاراتیروئید (پرکاری یا کم‌کاری)، کم‌کاری غدد جنسی و بیماری غدد فوق‌کلیوی (کم‌کاری یا پرکاری)
مصرف سیگار می‌تواند بر ایجاد و تشدید پوکی استخوان مؤثر باشد.
بی‌حرکتی طولانی‌مدت می‌توانند فرد را در معرض ابتلا به پوکی استخوان قرار دهند.
اصول پیشگیری از پوکی استخوان
1- یادگیری و به‌کاربستن توصیه‌های بهبود سلامت استخوان
2 - قرارگرفتن در معرض اشعه مستقیم آفتاب
3-استفاده از مکمل‌های ویتامین D
4- نکشیدن سیگار
5- مصرف‌نکردن نوشیدنی‌های حاوی الکل
6- ورزش
7- شیوه زندگی و تغذیه خوب
اصول درمان در پوکی استخوان
اهداف درمان پوکی استخوان شامل جلوگیری از شکستگی از طریق کاهش عوامل خطر و بهبود تراکم معدنی استخوان می‌باشد. باتوجه‌به مطالب ذیل
1 – درمان‌های غیردارویی:
اصلاح شیوه زندگی، مصرف کلسیم و ویتامین D، تغذیه سالم، ورزش، فیزیوتراپی، جلوگیری از زمین‌خوردن در افراد سالمند، عدم مصرف الکل، حمایت‌های جسمی، روحی و روانی و دوری از سیگار
رژیم غذایی متعادل و مناسب
1- شیر و فراورده‌های شیری: 3- 2 سهم (هر سهم یک لیوان)
2- ویتامین D : 400 تا 800 واحد
3- سبزی‌ها: 5-3 واحد
نوشیدنی‌ها: 6 تا 8 لیوان آب
نقش ورزش در پوکی استخوان
یکی دیگر از راه‌های حفظ سلامت استخوان‌ها و پیشگیری از پوکی استخوان ورزش می‌باشد .
1- ورزش‌های گرم‌کننده
2- ورزش‌های کششی
3- ورزش‌های افزایش‌دهنده توده استخوان
4- ورزش‌های شکم و پشت
2- درمان‌های دارویی:
داروهای تجویز شده توسط پزشک می‌بایست در طولانی‌مدت و طبق برنامه درمانی پزشک مصرف شود
