حفظ آثار تاریخی به لحاظ طیف وسیعی از مزایای فرهنگی و اجتماعی دارای اهمیت است؛ از رفاه اجتماعی و فرهنگی ساکنان منطقه حمایت می‌کند، غرور مدنی جوامع را ارتقا می‌دهد و به همان اندازه می‌تواند وسیله‌ای برای دستیابی به اهداف اقتصادی بلندمدت همچون رشد و احیای مجدد شهرها، مشاغل کوچک و تأمین مسکن باشد.
این تفسیر دقیقاً برخلاف نگاه مالکان و ناظران برخی خانه‌های تاریخی در همدان است. در هفته‌های اخیر خبر تخریب چند خانه تاریخی در همدان از جمله اخبار تلخی بود که سنگینی انتشار آن بر دوش پایتخت تاریخ و تمدن ایران‌زمین افزوده شد.
معاون میراث‌فرهنگی اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان همدان در زمینه تخریب خانه شیری که آخرین رویداد خبری در این زمینه بود، گفت: طبق گزارشات یگان حفاظت سازمان میراث‌فرهنگی جداره بیرونی و بخش زیادی از شیروانی خانه دکتر شیری تخریب شده و به سمت خیابان جهان‌نما آسیبی وارد نشده است.
سیده مریم مختاری‌موسوی با بیان اینکه مرمت قسمت‌های تخریب شده به زودی آغاز می‌شود، افزود: تمامی مراحل ثبتی این بنا در استان به اتمام رسیده و برای تأییدیه نهایی به وزارتخانه ارسال شده است.وی با اشاره به اینکه بر اساس مدارک نسبی تخریب بنا از سوی مالک انجام شده است، گفت: طبق صحبت‌های انجام شده با شهرداری منطقه یک، مجوزی بابت تخریب این بنای تاریخی عصر پهلوی از طرف این سازمان صادر نشده است.
معاون میراث‌فرهنگی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان همدان با بیان اینکه مرمت قسمت‌های تخریب شده به زودی آغاز می‌شود، بیان کرد: تمامی مراحل ثبتی این بنا در استان به اتمام رسیده و برای تأییدیه نهایی به وزارتخانه ارسال شده است.
وی با اشاره به اینکه بر اساس مدارک نسبی تخریب بنا توسط مالک انجام شده است، افزود: طبق صحبت‌های انجام شده با شهرداری منطقه یک، مجوزی بابت تخریب این بنای تاریخی عصر پهلوی از طرف این سازمان صادر نشده است.
مختاری‌موسوی بیان کرد: اگرچه تخریب‌های انجام شده کم است، اما با توجه به پیش‌رو بودن فصل بارندگی می‌تواند آسیب‌های زیادی به دنبال داشته باشد و مسبب تخریب‌های بیشتری باشد.وی با بیان اینکه میراث‌فرهنگی، شورای شهر و شهرداری باید در راستای حفظ بناهای تاریخی قدم بردارند، گفت: همدان مدعی تاریخ و تمدن در کشور است و با تخریب لکه‌های تاریخی دیگر نمی‌تواند این ادعا را داشته باشد.مختاری‌موسوی افزود: اگر می‌خواهیم در راستای حفظ فرهنگ و رونق گردشگری پیش برویم باید بناهایی مانند خانه دکتر شیری و مدرسه ظفر حفظ شوند و مردم گمان نکنند با تخریب این بناها می‌توانند برج بسازند، بلکه این بناها باید عین به عین ساخته شوند.وی با تأکید بر اینکه تخریب لکه‌های تاریخی به پرونده ثبت جهانی "منظر تاریخی هگمتانه تا همدان" آسیب جدی می‌زند، گفت: شهرداری و شورای شهر باید اطلاع‌رسانی‌هایی در این رابطه به مردم داشته باشند و میراث‌فرهنگی نیز با تخریب‌گران بناهای تاریخی برخورد حقوقی خواهد کرد.
ثبت 11خانه تاریخی
رئیس اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان همدان افزود: «از ابتدای سالجاری تاکنون، 11خانه واجد ارزش فرهنگی‌تاریخی در سطح شهرستان همدان در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.»
مجید جهانگیریان در گفت‌وگو با همدان‌پیام، گفت: «مزایای این حفاظت به لحاظ اقتصادی بسیار قابل توجه است و استراتژی‌های حفاظتی با ایجاد شغل، تأمین مسکن، گسترش مشاغل کوچک و نوسازی شهرها، تأثیرات مثبتی به همراه دارد.»جهانگیریان بیان کرد: «از سوی دیگر استفاده مجدد از یک بنا معمولاً نسبت به تخریب و بازسازی آن مقرون‌به‌صرفه‌تر است و نسبت به ساخت‌وسازهای جدید، ضریب اقتصادی بالاتری را برای مشاغل و سرمایه‌گذاری تعیین می‌کند که بازسازی ساختارهای تاریخی، یک دارایی سرمایه‌ای ایجاد می‌کند که با استفاده طولانی‌مدت تأثیرات اقتصادی مداوم خواهد داشت و معمولاً موجب بازیابی اعتمادبه‌نفس عمومی اجتماعی و تجاری، ایجاد فرصت‌های سرمایه‌گذاری و تسهیل بازآفرینی‌های پایدار می‌شود.»
وی گفت: «به منظور حفظ و احیای بافت تاریخی و هویت فرهنگی شهر همدان، خانه غضنفری، خانه علی‌اصغر شکری، خانه بابائی، خانه مدرکی و نوبری، خانه شرفخانی، خانه پورسماکی، خانه احدی، خانه ایزدی و شرکاء، خانه گلستان، خانه شیرسکانی و شرکا از جمله بناهای فرهنگی تاریخی است که برای حفظ و احیا طی فرایندهای قانونی در فهرست آثار ملی و واجد ارزش حفاظت ایران در 6 ماهه نخست سالجاری ثبت و از مراجع ذی‌ربط به استانداری و اداره‌کل ابلاغ شده است.»
مزایای حفظ منابع تاریخی
حفظ منابع تاریخی به لحاظ طیف وسیعی از مزایای فرهنگی، اجتماعی و آموزشی دارای اهمیت است، از رفاه اجتماعی و فرهنگی ساکنان منطقه حمایت می‌کند، غرور مدنی جوامع را ارتقا می‌دهد و به همان اندازه می‌تواند وسیله‌ای برای دستیابی به اهداف اقتصادی بلندمدت همچون رشد و توسعه، احیای مجدد شهرهای داخلی، توسعه مشاغل کوچک و تأمین مسکن باشد.
مزایای این حفاظت به‌لحاظ اقتصادی بسیار قابل توجه است و استراتژی‌های حفاظتی با ایجاد شغل، تأمین مسکن، گسترش مشاغل کوچک و نوسازی شهرها، تأثیرات مثبتی به همراه دارد.
از سوی دیگر استفاده مجدد از یک بنا معمولاً نسبت به تخریب و بازسازی آن مقرون‌به‌صرفه‌تر است و نسبت به ساخت‌وسازهای جدید، ضریب اقتصادی بالاتری را برای مشاغل و سرمایه‌گذاری تعیین می‌کند.
بازسازی ساختارهای تاریخی، یک دارایی سرمایه‌ای ایجاد می‌کند که با استفاده طولانی‌مدت تأثیرات اقتصادی مداوم خواهد داشت و معمولاً موجب بازیابی اعتمادبه‌نفس عمومی اجتماعی و تجاری، ایجاد فرصت‌های سرمایه‌گذاری و تسهیل بازآفرینی‌های پایدار می‌شود.
یک محیط تاریخی احیاشده با ایجاد محیط‌هایی با کیفیت خوب و مقرون‌به‌صرفه برای زندگی و کار از جوامع به‌طور مؤثری پشتیبانی می‌کند.
از سوی دیگر استفاده از بسیاری از املاک تاریخی که در نزدیکی مشاغل و امکانات رفاهی قرار دارند، به‌عنوان محل اقامت مسکونی برای افراد کم و متوسط درآمد گزینه مناسبی است.
برای جوامع کم درآمد، این ساختمان‌ها می‌توانند یک زندگی باکیفیت همراه با قیمت مناسب و رفاه را ارائه دهند و بازارهای احیاشده آن‌ها می‌تواند با جذب سرمایه‌گذاری‌های خصوصی مراکز شهری را رونق ببخشد.
