درحالیکه برخی ادعا دارند، کرونای یکساله، گردشگری چنددهساله را به رخوت کشانده، چهاردهمین نمایشگاه گردشگری برگزار شد تا این ادعا رنگ تردید بگیرد، اما همچنان کموکاستیها حرف اول را میزد.
میراث فرهنگی و شهرداری همدان با بهرهگیری از توانمندی بخش خصوصی و فرهنگی برای معرفی ظرفیتها راهی این رویداد شدند؛ اما در کمال ناباوری نه اثری از منبت گلریز بود و نه اثری از سفال لالجین.
این نمایشگاه با شعار «سفرهای ایمن و مسئولانه» بهمدت 4 روز از سهشنبه ۵ تا جمعه ۸ اسفندماه درحالی برگزار شد که جای هنر دستان هنرمندان همدانی در آن خالی بود.
همدان دارای 2 شهر جهانی ملایر با منبت و لالجین با سفال است. از سوی دیگر شهر تویسرکان نیز دارای نشان ملی جغرافیاست و بهتازگی هم در حوزه صنایع دستی روستای اشترمل با منبت گلریز، ملی شد.
در نظر بگیرید همین توانمندیها در رویدادهای ملی یا بینالمللی معرفی میشد، آیا مردم ایران و جهان برای دیدن ظرفیتهای گردشگری استان همدان ترغیب نمیشدند.
همین داشتهها ما را بس بود تا همدان را در سطح استانهای رتبه نخست گردشگرپذیر قرار دهیم.
اما در تازهترین رویداد مهم گردشگری، چهاردهمین نمایشگاه بینالمللی گردشگری شاهد در غربت ماندن نام و نشان آنها و معرفی نکردن این شهرها بودیم. درحالیکه ۱۷۰ مترمربع مساحتی از سالن ۳۵ نمایشگاه تهران برای غرفه همدان اختصاص پیدا کرده بود اما هیچکدام از شهرداریهای شهرهای ملی و جهانی به غیر از ملایر در استان همدان برای معرفی برندهای شاخص خود در این رویداد حضور پیدا نکردند. مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری همدان در پاسخ به چرایی این اتفاق گفت: این غیبت از دست رفتن فرصتی بود که تکرار نخواهد شد. در سالی که شیوع ویروس کرونا فعالیت حوزه گردشگری جهان، ایران و استان را با چالش روبهرو کرد،
نمایشگاه بینالمللی فرصت خوبی شد برای معرفی ظرفیتهای ملی و جهانی و ظرفیت صنایعدستی استان.
علی مالمیر گفت: با توجه به اینکه همدان رتبه یک کشور را از لحاظ دارا بودن شهرهای ملی و جهانی دارد و این رویداد میتوانست با محوریت ارائه این شاخصها شهرداریها را برای جذب گردشگر پای کار آورد اما این مهم نتوانست به بازدیدکنندگان نمایشگاه القا کنیم.
وی ادامه داد: اما متأسفانه از بین شهرداریها تنها ملایر در این رویداد برای معرفی شهر مبل و منبت مشارکت کرد اما انتظار داشتیم لالجین بهعنوان شهر جهانی سفال و تویسرکان بهعنوان شهر دارای نشان جغرافیا در این نمایشگاه شرکت میکردند و ظرفیتهای مهمشان را معرفی میکردند.
مالمیر عنوان کرد: از آنجا که شهرداریها و شهرداران بهعنوان دبیرشهر جهانی و شهرداریها نقش بسزایی را در معرفی این شهرها دارند، توقع این بود همدان با این جایگاهها پررنگتر در نمایشگاه گردشگری معرفی میشد اما بنا به خواست خود شهرداریها و بهرغم اطلاعرسانی در این رویداد حضور پیدا نکردند.
حمایت مدیریت شهری از صنایعدستی باید نهادینه شود
کارشناس امور شهری در این زمینه بیان کرد: حمایت مدیریت شهری از صنایعدستی باید نهادینه شود، پس از کسب برندهای جهانی نباید شهر را رها کنیم زیرا در نبود عملکردی مثبت، این اعتبار از ما اخذ میشود.
میرزاصادقی گفت: جای خالی مستندسازی و تاریخ شفاهی در این هنرصنعت احساس میشود و لازم است این مبحث از سوی هنرمندان، علاقهمندان و دوستداران واقعی سفال و منبت دنبال شود. خوشبختانه در مورد سفال و منبت، اتفاقات بسیار خوبی را به بهانه جهانی شدن برای این هنرصنعت شاهد هستیم، بهطوریکه زیلو با ترفیع جایگاه خود در اذهان عمومی و نگاه جامعه، بیش از پیش معرفی شده است.
این کارشناس عنوان کرد: استارتاپها و شتابدهندهها را باید در دوران کرونا به خدمت گرفته و برای سفال و منبت تولید محتوای غنی انجام شود؛ زیرا معرفی سفال و منبت به رونق این هنرصنعتها منجر خواهد شد.
باید در این رابطه آسیبشناسی شود و با درنظر گرفته برنامهای درازمدت جهت افق چندساله برای توسعه این هنرصنعت، شبکهسازی کنیم.
میرزاصادقی ادامه داد: درباره اقدامات شهرداری برای توسعه این هنرصنعت، میتوان گفت، ایجاد 2 محوطه یا باغ منبت و سفال در ملایر و لالجین و ایجاد بستری برای تجربه و درک حس به سفال و منبت از مهمترین برنامههای شهرداری در این زمینه میتواند باشد.
باید با اقداماتی مانند اختصاص تسهیلات خرید صنایع دستی در کشور، برای سفال و منبت فرهنگسازی شود، با توسعه فرهنگهایی مانند خرید سفال و منبت و احیای سنتهایی مانند اهدای این هنرهای دستی به مناسبتهای مختلف، میتوانیم دوباره شاهد توسعه این هنرصنعت باشیم.
وی گفت: باید صنایعدستی بزرگ و پرفروش کشور نیز در این شبکهسازی و مارکتینگ همراهی کند و فرصت جهانی شدن عاملی برای توسعه شبکه فروش صنایعدستی شود.
این اتفاقات موجب تشویق و ترغیب جوانان به این هنرصنعتها خواهد شد و در برندسازی استان و قرار گرفتن سفال و منبت در سبد خانواده تأثیرگذار خواهد بود. هنر ایرانی قابلیت عرضه در سطح جهان را دارد و باید این کیفیت را حفظ کنیم. بهترین دستاورد ثبت شهرهای ملی دمیده شدن روح امید میان هنرمندانی بود که سالها برای زنده نگهداشتن صنایعدستی شهرشان همت گماشتند که تنها بهدلیل عشق و علاقه بود. حمایت مدیریت شهری، شورای شهر و شهرداریها از صنایعدستی بر نهادینه شدن این موضوع تأثیرگذار خواهد بود