مثنوی اثر مهمی است که تاکنون به معانی بلند آن و شرح و تفسیرهای عرفانی و معنوی آن توجه بسزایی شده است ولی عناصر زیباییشناسی آن در زیر لایه معانی والای آن پنهان شده است. مثنوی از سویی متنی معنیگراست و از سوی دیگر شکل ساختاری خاص خود را دارد. شگردهای ادبی مثنوی به نسبت شرح معانی و غور در تفسیرها و تاویلهای آن و نیز پرداختن به سرگذشت پرفراز و نشیب و رازآمیز مولانا به دلایلی چند کمتر مورد توجه مولویپژوهان و صاحبنظران قرار گرفته است. شگردهای بلاغی، عناصر نحوی و زیباییشناسی شعر او از عواملی است که مثنوی معنوی و غزلیات شمس را از زمان و مکان فراتر برده است.
به گزارش ایسنا، معاون فرهنگی و بینالملل شهر کتاب با اشاره به محبوبیت مولانا در غرب در این خصوص یادآور شد: امروزه پس از گذشت 800 سال از تولد مولانا و انتشار صدها کتاب و مقاله درباره او به زبان های مختلف دنیا، محبوبیت نوینی در غرب برای مولانا ایجاد شده است. سه گفتمان درخصوص مولانا در چند دهه اخیر در غرب ایجاد شده که عبارتند از: گفتمان پژوهشی و دانشگاهی، گفتمان عرفانی و صوفیانه و گفتمان مردمپسند و تجارتی، این سه گفتمان همزمان اما جدا از هم، هرکدام به مسیر خود ادامه می دهند.
علیاصغر محمدخانی درباره افرادی که در جهان انگلیسیزبان باعث شهرت مولانا شدند، اظهار کرد: در قرن بیستم در جهان انگلیسیزبان توجه به مولانا بیشتر شد. ازجمله کسانی که به این امر پرداختند می توان به کالمن بارکس اشاره کرد که ترجمههای او از مولانا به صورت شعر آزاد بود و این ترجمهها در شهرت مولانا در آمریکا بسیار مؤثر افتاد. در دهههای گذشته افرادی چون جاناتان استار، شهرام شیوا، دیپک چوپرا و هلمینسکی در شناخت مولانا در میان آمری کاییان بسیار تأثیرگذار بودند. در میان محققان انگلیسیزبان نیز می توان به فعالیتهای ویلیام چیتیک و فرانکلین لوئیس اشاره کرد.
محمدخانی درخصوص نحوه ارج نهادن به مقام والای مولانا متذکر شد: ایرانیان باید توجه بیشتری به میراث معنوی مولانا داشته باشند و برنامههای مختلفی را برای روز بزرگداشت مولانا در نظر بگیرند که متأسفانه در ایران دانشگاهها و نهادهای فرهنگی کمتر به این مسئله توجه دارند. این که هر روز طرفداران مولوی در جهان با قرائت آثار ترجمهشده مولوی به زبانهای مختلف، خود را با همدلان ایرانی خویش پیوند میزنند، مسئولیت ایران را به عنوان میراثدار مولوی در جهان دوچندان کرده و تأسیس مرکز و بنیادی با نام مولوی با هدف هدایت و ساماندهی مولوی پژوهی در ایران و جهان، امری ضروری است.