درباره زبالهگردی و زبالهگردان و پیامدهای اجتماعی، اقتصادی و امنیتی آن تاکنون مطالب بسیاری منتشر شده است، اما تأثیری در تغییر این روند نداشته است و شرایط به همان شکل سابق و بدتر از آن ادامه دارد.
البته برخی نیز به کل عنوان مافیای زباله را قبول ندارند؛ از جمله یک جامعهشناس میگوید: «اصطلاح مافیای زبالهگردی گمراهکننده است، زیرا در وضعیت موجود مشخص است که شهرداری با نیروهایی قرارداد میبندد که میداند با چه مکانیزمی کار میکنند.
با تمام این اوصاف، مافیای زباله واقعیتی است که فعالیت آن را نمیتوان انکار کرد، به ویژه وقتی بررسیها از فعالیت اتباع غیرمجاز نیز در این زمینه حکایت دارد.
شهرداریها در دفاع از خود نیز آمارهایی ارائه دادهاند؛ از جمله تاکنون ۶۰۰۰ زبالهگرد در تهران شناسایی شدهاند که از این تعداد، بیش از ۴۵۰۰ نفر ساماندهی شدهاند.
بیش از ۸۰ درصد زبالهگردها اتباع غیرایرانی هستند که بسیاری از آنها اقامت غیرمجاز دارند و بسیاری از زبالهگردها توسط مافیای زباله استثمار میشوند.
بر اساس آخرین اعلام، سالانه ۴ هزار میلیارد تومان درآمد از محل زباله نصیب مافیای زباله در تهران میشود.
برخی شهرداریها برای مقابله با مافیای زباله اقداماتی مانند استخدام زبالهگردان، راهاندازی سامانه جمعآوری پسماند خشک، تفکیک زباله از مبدا، ساخت اتاقک پسماند خشک در مجتمعهای مسکونی و ساخت نیروگاه تبدیل زباله به انرژی انجام دادهاند.
این اقدامات با درک این مطلب بوده که علت قدرت گرفتن مافیای زباله، به طور مثال در تهران، این است که در این شهر روزانه ۷هزار تن زباله تولید میشود که ۱۵۰۰ تن آن، زباله خشک ارزشمند است.
شاید شهرداری تهران در این زمینه پیشرو باشد، اما شهرداریهای دیگر از جمله همدان نیز در این مسیر اقداماتی داشتهاند، اما این اقدامات کافی نیست و لازم است برای مدیریت پسماند استان طرحی نو و کارآمد و بهروز با همراهی تمامی دستگاهها و حمایت استاندار اجرا شود.
فعالیت مافیای زباله و صحنههایی که با فعالیت معتادان به ویژه معتادان متجاهر و گرمخانهای یا افراد نیازمند در زمینه زبالهگردی انجام میشود، زیبنده استان همدان که قصد دارد گردشگری را به عنوان اولویت نخست استان پیگیری کند، نیست.
در کنار این، تمام ساکنان گرمخانه شهرداری به زبالهگردی مشغول هستند که مشخص نیست این اقدام سازماندهی شده یا از این افراد توسط فعالان جمعآوری پسماند زباله سوءاستفاده میشود.
این موضوع نشان میدهد گرمخانه علاوه بر اینکه اکنون در مکان مناسبی نیست و به نارضایتی مردم منطقه دامن زده، نیازمند نظارت بیشتر است و نباید اجازه سوءاستفاده از این افراد به سودجویان از زباله را تحت هر عنوانی داد.
به همین دلیل و دلایلی چون پیشگیری از فعالیتهای مافیایی و... ضروری است برای بحران مافیای زباله، اقدامی در خور در مدیریت پسماند استان انجام شده و این آسیب به فرصتی برای ایجاد درآمد پایدار برای شهرها و زیباتر شدن استان تبدیل شود.
