این روزها که حفظ بافت و خانههای تاریخی بزرگترین دغدغه حفظ میراث فرهنگی برای نسل آینده است، بومگردی میتواند به یکی از گزینههای مهم برای ایجاد کاربری با هدف حفظ ابنیه تاریخی تبدیل شود.
درحالحاضر ۳۰ اقامتگاه بومگردی در استان همدان وجود دارد، اما بقای این تعداد از بومگردیها شرایط خاصی را میطلبد و این شرایط خاص برای تمدید مجوز فعالیت بومگردیها زیر ذره بین بازنگری معاونت گردشگری میروند . شرایط موجود بیانگر آن است که با تمام امکاناتی که از سوی گردشگری در حمایت از بومگردیها اعمال شده است اما این واحدها فعالیت مطلوبی در راستای رعایت استانداردها ندارند.
در آینده نهچندان دور حتی ممکن است پروانه تعدادی از این اقامتگاهها بهدلیل حفظ نشدن شرایط لازم از سوی معاونت گردشگری استان همدان تمدید نشود. اما در همین راستا آن تعداد از بومگردیها هم که شرایط ایدهآل برای ادامه فعالیت را ندارند میتوانند با مراجعه به میراثفرهنگی و معرفی به بانک از تسهیلات لازم جهت بقای سرمایهگذاریهایشان بهرهمند شوند. برای تمدید پروانه باید الزامات و استاندارسازی انجام و ریزفضاهایی اضافه شود، اما اهداف و برنامهریزی در حوزه گردشگری همدان بیانگر این است که تا پایان سالجاری اقامتگاههای بومگردی به ۳۵ واحد میرسد.
معاون گردشگری ادارهکل میراثفرهنگی، صنایعدستی و گردشگری استان همدان در این زمینه گفت: طبق هدفگذاری امسال ۱۰ اقامتگاه بومگردی در استان همدان ایجاد میشود.
علی خاکسار همچنین از ایجاد 3 اقامتگاه بومگردی در شهرستان تویسرکان خبر داد و اظهار کرد: این اقامتگاهها در روستاهای قلعه آستیجان، زرهان و منطقه گزندر ایجاد خواهند شد که بازدید اولیه توسط کارشناس طبیعتگردی انجام و به کمیته برنامهریزی ارجاع داده شده است و بهزودی تعمیر و تجهیز آنها آغاز میشود.
خاکسار درباره ایجاد اقامتگاههای بومگردی توضیح داد: اقامتگاههای بومگردی به 2 روش ساخت و تبدیل در بافت تاریخی شهر یا روستاها ایجاد میشوند، در روش نخست افراد درخواست خود را طبق طرح و نقشه بومی ارائه و پس از گرفتن مجوز آغاز به ساخت و ساز میکنند، در روش تبدیل نیز متقاضی درخواست تبدیل خانه سنتی را ارائه میکند و بازدیدهای اولیه توسط کارشناسان انجام میشود و اگر ظرفیت تبدیل به اقامتگاه را داشت پرونده به کمیته برنامهریزی معرفی شده و مالک تعمیر و تجهیز را انجام میدهد.
وی در رابطه با تأثیر اقامتگاههای بومگردی در جذب و ماندگاری گردشگر در استان هم گفت: با ایجاد اقامتگاههای بومگردی در دید نخست یک واحد اقامتی اضافه میشود و چون این تأسیسات ظرفیتهای فرهنگی دارند، میتوانند گردشگر را با جامعه محلی، آداب و رسوم، فرهنگهای بومی و... آشنا کنند و به جاذبه تبدیل شوند.
معاون گردشگری اداره میراث فرهنگی همدان با تأکید بر اینکه اقامتگاههای بومگردی در حوزه گردشکری تأثیرگذار هستند، یادآور شد: این تأسیسات علاوهبر اینکه اقامتی است در جذب گردشگر و ماندگاری آن تأثیر مثبتی دارد.
خاکسار با بیان اینکه درحالحاضر در شهرستان رزن و درگزین اقامتگاه بومگردی وجود ندارد، خاطرنشان کرد: دولت برای متقاضیان ایجاد اقامتگاههای بومگردی روستایی تسهیلات خوبی درنظر گرفته است.
بومگردي ظرفيتي مهم در صنعت گردشگري
با پيشرفت در صنايع حملونقل و فناوري اطلاعات، دورترين و بكرترين نقاط روي زمين نيز در ديد و دسترس علاقهمندان به سفر قرار گرفته است بهطوريكه امروزه گردشگري بزرگترين صنعت در دنيا محسوب ميشود.
شاخه طبيعتگردي رو به رشدترين بخش صنعت گردشگري است و در اين بين اقامتگاههاي بومگردي كه سهم بسياری از گردشگري كشور را به خود اختصاص داده از ظرفيتهاي مهم براي جذب گردشگران خارجي بهشمار ميرود.
بومگردي، واژه پيچيده و غريبي نيست، رفتن و بودن در طبيعت و عشق ورزيدن به آن است، سفري است مسئولانه كه موجب رشد و پايداري زيستبوم، فرهنگ و كيفيت زندگي ساكنان منطقه گردشگري خاصي ميشود.
با توسعه گردشگري پايدار و براي سفر به مناطق ديدني و بكر، نياز به محلهايي براي اسكان در اين نقاط احساس شد كه براي تحقق اين مهم در چند سال گذشته اقامتگاههاي بومگردي متعدد در اقصي نقاط ايران تأسيس شد.
تمام اين اقامتگاهها با هدف حفظ و پاسداشت فرهنگ بومي و سنتي هر منطقه و افزايش ورود گردشگران به آن نواحي ساخته شده است، بهگونهاي كه صنعت اكوتوريسم پايدارترين نوع طبيعتگردي و سازگارترين نوع گردشگري با محيط شناخته شده و ايران بهدلیل دارا بودن تواناييها و برخورداري از جاذبههاي چشمگير از نظر تنوع اقليم و پوشش گياهي يكي از كشورهاي مهم دنيا در اين زمينه محسوب ميشود.
تعريف اقامتگاه بومگردي
اقامتگاههاي بومگردي، اقامتگاههايي هستند كه در محيطهاي طبيعي و بومي با رعايت بالاترين سطح ضوابط زيست محيطي و به شكلي سازگار با معماري بومي، بافت تاريخي و سيماي طبيعي منطقه ساخته ميشود و ضمن بيشترين تعامل با جامعه محلي و توجه به اقليم، زمينه حضور گردشگران را با كيفيت قابل قبول و تعريف شده فراهم ميكند.
با ايجاد اين آشنايي و فرهنگ دوستي، گردشگران نسبت به منطقه ميزبان حساس شده و به اوضاع آن اهميت بيشتري ميدهند و در كنار آن تأكيد بر حفظ منابع طبيعي، مقوله آموزش و به حداقل رساندن آسيبهاي وارده به طبيعت در طول سفر، اهميت احترام گذاشتن به طبيعت را آشكار كرده و مانع آسيب رساندن به آن ميشوند.
اقامتگاه بومگردي كمك به اقتصاد جامعه محلي
بومگردي با ايجاد فرصت پيشرفت و توسعه اقتصادي ميتواند بهعنوان جايگزيني براي ساير منابع درآمد براي مردم منطقه محسوب شده و از روي آوردن افراد محلي به راههاي ديگر كسب درآمد مانند فروش زمينهاي كشاورزي و بهرهبرداري بيرويه از منابع طبيعي جلوگيري كند.
از جمله اهداف تأسيس اقامتگاههاي بومگردي، ميتوان به توسعه پايدار گردشگري، احياي ارزشهاي سنتي و بومي، كمك به اقتصاد جامعه محلي و حفظ محيط زيست اشاره كرد و در واقع گردشگري فرصتهاي بسياري را براي كسب و كارهاي كوچك خانوادگي و جوامع محلي ايجاد ميكند كه از جمله اين فرصتها توسعه اقامتگاههاي بومگردي در نواحي مختلف كشور است.
بيشتر اين اقامتگاهها خانههاي قديمي هستند كه اكنون احيا و بازسازي شدهاند و در اين نوع اقامتگاهها تلاش بر اين است كه گردشگران با آداب و رسوم، روش سنتي زندگي مردم بومي و غذاهاي محلي آشنا شوند.
در بيشتر اين اقامتگاهها كه بهصورت خانوادگي خدمات ارائه ميدهند، سعي بر اين است كه میهمانان با شيوه سنتي زندگي در آن محل آشنا شوند، از غذاهاي محلي آن استفاده كنند و در محيط طبيعي سفر خود را به انجام برسانند.