وزیر میراثفرهنگی از برنامهریزیهای گسترده برای توسعه روابط ایران با تاجیکستان در حوزههای گردشگری، تجاری و فرهنگی خبر داد.
وزیر میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی در حاشیه اعزام هیأت تجاری اتاق ایران به تاجیکستان، بر اهمیت گسترش روابط با این کشور تأکید کرد و گفت: تاجیکستان با توجه به اشتراکات فرهنگی و تمدنی، یکی از اولویتهای استراتژیک ایران در توسعه روابط با همسایگان است.
وی با اشاره به ظرفیتهای بینظیر تاجیکستان برای تقویت همکاریهای تجاری و فرهنگی افزود: تاجیکستان با توجه به اشتراکات فرهنگی و بهعنوان بخشی از حوزه تمدنی نوروز و با نظر به زبان مشترک، کشوری کلیدی برای تقویت ارتباطات اقتصادی و فرهنگی ایران محسوب میشود.
صالحیامیری همچنین از هدفگذاری برای افزایش تعداد گردشگران تاجیک به ایران خبر داد و اظهار داشت: در حال حاضر، تعداد گردشگران تاجیک حدود ۸ هزار نفر است، اما توافق شده این رقم به ۱۰۰ هزار نفر افزایش یابد. توسعه گردشگری، علاوه بر تقویت روابط فرهنگی، به افزایش تجارت و اشتغالزایی نیز کمک خواهد کرد.
وی به سفرهای اخیر خود به کشورهای منطقه از جمله آذربایجان، ارمنستان و گرجستان اشاره کرد و گفت: دولت چهاردهم بر توسعه روابط با همسایگان متمرکز است و در حال ایجاد زیرساختهای لازم برای بهرهبرداری از این ظرفیتها هستیم.
یک اتفاق، یک راه تازه
با توجه به خواهرخواندگی بین شهر همدان و کولاب، و اینکه قرار بود هفته فرهنگی همدان در تاجیکستان برگزار شود، برنامهریزی برای افزایش سفر گردشگران تاجیک به ایران میتواند بیشتر از هر شهر دیگری به نفع استان همدان باشد.
خواهرخواندگی، اصطلاحی است که میتواند برخی از شهرها را به واسطه داشتن ویژگیهای مشترک به یکدیگر نزدیک کند.
انعقاد قراردادهای خواهرخواندگی قدمی در تقویت روابط اقتصادی، علمی و فرهنگی شهرهاست، اما گاهی نیز پیش میآید که در مرحله اجرا جدی گرفته نشده است.
همدان بهعنوان یکی از شهرهای گردشگری کشور و پایتخت تاریخ و تمدن ایران، ۶ خواهرخوانده با حدود یک میلیون و ۸۰۰ هزار نفر جمعیت دارد که به باور بسیاری از کارشناسان، آن طور که باید و شاید نتوانسته از ظرفیت روابط با آنها بهره ببرد و در جهت تقویت توان اقتصادی خود استفاده کند.
خواهران همدان از کجا آمدند؟
نخستین پیمان خواهرخواندگی شهر همدان در دهه ۷۰ با کولاب تاجیکستان منعقد شد و مهمترین دلیل انعقاد این پیمان، مقبره میرسید علی همدانی، عارف پرآوازه شهر همدان در کولاب بود. پس از عقد خواهرخواندگی بین همدان و کولاب، یکی از چهارباغهای مهم شهر همدان به نام «کولاب» نامگذاری شد.
در دهه ۸۰ نیز شهرهای اسپارتای ترکیه، بخارای ازبکستان و ارفورت آلمان به جمع خواهرخواندههای همدان پیوستند؛ خواهرخواندههایی که تاکنون برای اقتصاد، فرهنگ و گردشگری استان خروجی مدونی نداشتند.
تاجیکستان کولاب، تاجیکستان از ۲۰۰۴، ترکیه اسپارتا، ترکیه: از ۴ مه ۲۰۰۹، ازبکستان بخارا، از ۱۶دسامبر ۲۰۱۱، روسیه یکاترینبورگ، از ۱۴ آوریل ۲۰۱۴، ایران بم، ایران از سال ۱۳۹۸؛ اینها شهرهایی هستند که بیشتر آنها از سابقه تمدنی و موقعیت قابل توجه در عرصه فرهنگ و اقتصاد بهرهمند هستند و همدان با آنها پیمان خواهرخواندگی دارد.
یکی از راهکارهای تقویت دیپلماسی شهری، خواهرخواندگی شهرها است که زمینه را برای افزایش ارتباطات میان فرهنگها و ارتقای تعاملات انسانی میان ساکنان شهرها فراهم میآورد. شهر همدان با ۶ شهر عقد خواهرخواندگی دارد و مدیران شهری و استانی به نظر میرسد در تلاش برای تقویت و گسترش آن به لحاظ کمی و کیفی هستند.
پس از سالها، آمارها میگویند، تهران با ۲۲ شهر، اصفهان با ۱۶ شهر، مشهد با ۱۳ شهر و تبریز نیز با ۱۶ شهر و همدان با ۶ شهر خارجی و یک شهر داخلی پیمان خواهرخواندگی دارند، اما چرا همدان از این خواهرخواندهها تاکنون بهرهای نبرده است؟
جای پرسش است خواهرخواندگی همدان بهعنوان پایتخت تاریخ و تمدن ایرانزمین با شهرهای مختلف چه ثمری داشته است؟ ثمره قراردادهای خواهرخواندگی همدان با شهرهای خارجی چه بوده است؟ آیا این خواهرخواندگی گرهای از مدیریت شهری ما باز کرده است؟ اگر انعقاد این قراردادها اقدامی نمایشی نیست، پس چه نامی میتوان روی آن گذاشت؟ با کدام خواهرخوانده کار به جایی مطمئن بردیم که حالا رخت خواهرخواندگی دیگری را برای همدان بر تن دیگر شهری دوختهایم؟
فعالیت در حوزه بینالملل مثلثی دارد
به گزارش همدان پیام، رئیس کمیسیون گردشگری و سرمایهگذاری شورای اسلامی شهر همدان در این زمینه اظهار میکند: مباحث حوزه بینالملل متأثر از فضای بینالملل و ملی کشور است و موردی نیست که در سطح شهر بتوانیم تعیین کنیم تا این مراودات گسترش اساسی پیدا کند.
حمید بادامی نجات میافزاید: زمانی که سطح تعاملات با یک کشور در سطح خاص باشد و توسعه یا کاهش پیدا کند، بهطور قطع بر تعاملات شهرها و سطح خواهرخواندگی تأثیر میگذارد.
وی با بیان اینکه برای فعالیتها در حوزه بینالملل مثلثی داریم که یک ضلع آن مدیریت شهری، ضلع دوم مردم و ضلع سوم کالبد شهر همدان است، میگوید: برای هریک باید در حوزههای مختلف تعامل و برنامه داشته باشیم. البته این برنامهریزی از ابتدای سال جاری انجام شده است و طبق این برنامه، در حوزه بینالملل باید از دریچههای مختلف، ظرفیت اقتصادی با شهرهای خواهرخوانده را فعال و برای مردم شهر استفاده کنیم.
بادامی نجات عنوان کرد: پیمان خواهرخواندگی رابطهای دوستانه و هدفمند است که به منظور تبادل اطلاعات و تجارب و توسعه مناسبات فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، شهری، فنی و سیاسی میان یک جامعه شهری با جامعه شهری مشابه خارجی برقرار میشود.
وی با بیان اینکه در اطلاعرسانیها باید برای مردم مشخص شود که چه ظرفیتهای فرهنگی، هنری و اقتصادی وجود دارد، میافزاید: در زمینههای علمی باید بتوانیم فعالیتهایمان را گستردهتر کنیم. البته در حوزه گردشگری توافقات خاص و ویژهای انجام میشود که پیوستن به کمیته ابتکار احیای جاده ابریشم کمیته آسیا و اقیانوسیه سازمان شهرهای متحد و حکومتهای محلی با نام UCLG ASPAC BRLC از مصادیق آن است. همچنین پیوستن به شبکه شهرهای خلاق جهان که در سالهای گذشته انجام شده است و در حال حاضر اعلام میزبانی این رویداد بزرگ، از جمله اقدامات انجام گرفته است.
بادامی تأکید کرد: مبحث خواهرخواندگی تنها شامل اشتراکات نمیشود یا تنها سبب نزدیکی 2 شهر در کشورهای مختلف به یکدیگر نمیشود. به نظر میرسد باید در دنیای جدید که اتفاقاتی از جمله تحریمها کمر به محصور کردن کشورها بستهاند، باید در این قراردادهای مثبت به دنبال راههایی برای رسیدن به اهداف کلی بود؛ اهدافی که خیر دنیوی آن بتواند بسیاری از مشکلات را حل کند و دشمنان را از رسیدن به اهداف شوم خود ناکام بگذارد.
خواهرخواندگی پیمان همکاری بلندمدت
یک کارشناس برنامهریزی گردشگری نیز در این زمینه میگوید: در اروپا این پیوند را «شهرهای دوقلو» و در آمریکا آن را «خواهرخواندگی» مینامند؛ در شوروی سابق هم به این پیوند «برادرخواندگی» میگفتند. سابقه این پیوند به پایان جنگ جهانی دوم در سال ۱۹۴۵ برمیگردد که در آن برهه برای نخستینبار بین شهرهای کشورهای اروپایی برقرار شد.
رضا مراحم پور گفت: خواهرخواندگی پیمان همکاری بلندمدت و رسمی 2شهر است که بین شهرداران 2شهر برای ایجاد همبستگی و اتحاد بیشتر انسانی و فرهنگی منعقد میشود؛ بهطوری که میتوان گفت پیمان خواهرخواندگی سبب رشد و توسعه پایدار شهرها و تعاملات فرهنگی 2شهر میشود.
وی عنوان کرد: خواهرخواندگی با اهداف مختلفی بین 2شهر انجام میگیرد که حرکت در مسیر 2رخداد مهم جهانی «شهری شدن جهان» و «ظهور شهرهای جهانی» و ایجاد فرصتهای گردشگری و تعاملات فرهنگی در راستای معرفی همهجانبه شهر در عرصه بینالمللی از مهمترین اهداف توافقات خواهرخواندگی بین 2شهر است.
تاکنون شهرهای زیادی در ایران با سایر شهرهای دنیا پیمان خواهرخواندگی منعقد کردهاند، بهطوری که تهران، شیراز و اصفهان بیش از هر شهری خواهرناتنی دارند.
کاتالیزوری بینظیر برای رشد اقتصادی، فرهنگی شهرها
به عقیده یک کارشناس شهری، روابط خواهرخواندگی کاتالیزوری بینظیر برای رشد اقتصادی و فرهنگی شهرها است؛ زیرا که در پیمان خواهرخواندگی تبادل اطلاعات، تجربیات و توسعه مناسبات فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، شهری، فنی و سیاسی میان یک جامعه شهری با جامعه شهری مشابه خارجی برقرار میشود. حال میخواهیم بدانیم آیا خواهرخواندهها رسم خواهریشان را بهجا آوردهاند؟
سیما محبی معتقد است: مسائل سیاسی و تحریمهای اعمال شده، قراردادهایی از این قبیل و تفاهمنامهها را تحتالشعاع قرار داده و امکان استفاده از آنها نیست.
تفاهم خواهرخواندگی منوط به سفر به شهرهای میزبان و برگزاری جلسات متعددی است که انجام این کار با برخی کشورهای اروپایی و حتی آسیایی ممکن نیست.
وی گفت: عقد خواهرخواندگی بین شهرهای مختلف در صورتی که تمام زمینهها فراهم باشد، مثبت است. براساس ظرفیتهای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی و ظرفیتهای یکسانی که شهرها با هم دارند، عقد خواهرخواندگی منعقد شده و مبادلاتی انجام میگیرد. خواهرخواندگی از نظر ایجاد ظرفیتهای فرهنگی، اقتصادی و سرمایهگذاری برای شهرها مثبت است.