تحقیقات نشان میدهد ۱۳ عامل برای ترک شغل در ایران وجود دارد که از مهمترین آنها دستمزد کم و قراردادهای موقت کار است. هراس از اخراج و ترک کار، موجب گرایش شدید کارجویان ایرانی به مشاغل دولتی شده است.
به عقیده کارشناسان بازار کار دلایل جابجایی و تغییر شغل در ایران به صورت مستقیم با ماهیت شغل، وضعیت امنیت آن، حقوق و مزایا و جایگاه اجتماعی آن در ارتباط است؛ از اینرو درصدی از نیروهای کار در میانه راه تصمیم میگیرند شغل خود را تغییر داده و به اصطلاح از نو تجربه جدیدی را در جایی دیگر شروع کنند.
بیثباتی بازار کار، تعدیل نیرو توسط بنگاهها و مراکز تولیدی کشور، تلاش شاغلان برای دستیابی به جایگاههای بالاتری از اشتغال، بازنشستگی، خوداشتغالی و موضوعاتی از این دست نیز به عنوان دیگر دلایل اختیاری و غیراختیاری انجام جابجاییهای نیروی کار کشور است.
در عین حال، برخی میگویند درصدی از رفت و آمدهای نیروی کار کشور به دلیل نوع نگاه و طرز فکر کارفرمایان درباره نیروهای کاری است. به بیان دیگر، کارفرمایانی که همواره برای تصاحب نیروهای قوی و توانمند در عرصه شغلی تلاش میکنند، غالباً دارای محیطهای کاری بیثبات و هراسانگیز برای نیروهای کاری خود هستند.
هراس دائمی بازار کار از اخراج و بیکاری
متأسفانه در اینگونه فضاهای کاری و بنگاهها، به دلیل هراس دائمی افراد از احتمال بیکاری، امکان بروز استعدادها، خلاقیتها و توانمندیهای افراد فراهم نمیشود. از سویی، به دلیل پایین بودن امنیت شغلی، میزان بهرهوری نیروی کار نیز به صورت ناخودآگاه به جای افزایش، کاهش خواهد یافت.
گزارش جدید وزارت کار درباره دلایل ترک کار در ایران نشان میدهد طبق آمارهای موجود، از یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفری که در سال ۹۲ ترک کار کردهاند، یک میلیون و ۱۰۰ هزار نفر مرد و تنها ۱۲۰ هزار نفر زن بودهاند. این موضوع میتواند بیارتباط با میزان حقوق و دستمزد مردان و در نتیجه تلاش آنها برای کسب موقعیتهای بهتری در بازار کار باشد.
کم بودن درآمد در طول سالهای اخیر یکی از مهمترین دلایل ترک شغل در ایران محسوب میشود که در کنار برخی دیگر از دلایل از جمله تعطیلی دائمی محل کار، فصلی بودن کار، موقتی بودن کار، جابجایی محل کار، تحصیل و یا آموزش، اخراج و یا تعدیل نیروی کار وجود دارد. همچنین بروز مسائل خانوادگی، مهاجرتها، بازنشستگی، به پایان رسیدن دوران خدمت وظیفه، کهولت سن و بیماری از دیگر دلایل ۱۳گانه ترک کار در ایران است. براساس آمارهای موجود در سال ۹۱ مجموعاً یک میلیون و ۵۶۱ هزار و ۳۵۱ مورد ترک شغل در ایران به ثبت رسید.
علاوه بر این، در سال ۹۲ تعداد یک میلیون و ۱۸۷ هزار و ۸۴۳ مورد ترک شغل دیگر نیز در ایران به ثبت رسیده است. میتوان گفت موقتی بودن شغلها در ایران دلیلی محکمتر از میزان حقوق و دستمزد برای افرادی است که نسبت به ترک شغل خود اقدام کردهاند به نحوی که در سال ۹۲ تعدادی افراد که به دلیل کم بودن حقوق کار خود را ترک کردهاند ۱۹۰ هزار نفر بوده و افرادی که به دلیل موقتی بودن کار، شغلشان را ترک کرده اند ۲۹۲ هزارنفر بوده است.
ایرانیها به کدام دلایل کارشان را تغییر میدهند؟
به گزارش مهر، بررسی وضعیت ترک شغل در ۵ سال گذشته نشان میدهد ۴ عامل نسبت به بقیه عوامل تأثیرگذاری بیشتری داشته که نخستین مورد آن موقتی بودن کار با 6/24 درصد است. این عامل یکی از مؤثرترین عوامل ترک شغل از سوی شاغلان ۱۰ساله و بیشتر در کشور است.
عموماً مردان در این زمینه دارای آمارهای به مراتب بالاتری از زنان هستند که نشاندهنده نگرانی بیشتر مردان نسبت به زنان به عنوان سرپرستان خانوار برای از دست دادن شغل و هراس از بیکار شدن است.
کم بودن درآمد به عنوان دیگر عامل مهم و تأثیرگذار ترک شغل در ایران محسوب میشود که 1/ 16درصد کل ترک شغلها را به خود اختصاص میدهد. همچنین 6/15 درصد افرادی که به عنوان سرباز مشغول به کار میشوند نیز پس از دوران سربازی به جمع بیکاران میپیوندند؛ بنابراین این گروه نیز دارای آمار بالایی به لحاظ ترک شغل در ایران است.
از سویی اخراج و تعدیل نیروی کار در ایران 1/12درصد دلایل ترک شغل و بیکاری را تشکیل میدهد. بنابراین مباحث مربوط به حقوق و دستمزد و قراردادها که در طول سالهای اخیر از مباحث اساسی و چالشی بین نمایندگان کارگری و کارفرمایی کشور بوده؛ بیشترین نقش را در ریزش و جا بجایی نیروی کار بازی میکنند.