انتخاب نام نیک برای فرزندان از وظایف پدران و مادران است و تنوع نام‌های دخترانه و پسرانه می‌تواند برگرفته از الگوی‌های توصیفی، مذهبی، ملی، باستانی، قومی، منطقه‌ای، ترکیبی، گل‌ها، طبیعت، حیوانات زیبا، پرندگان، کوه‌ها و رودها و نام موجودات خیالی و تاریخی باشد.
نام‌ها می‌تواند برگرفته از اسطوره‌ها، باورها، اعتقادات یک ملت، نام پدر بزرگ یا مادر بزرگ در گذشته، یک داستان قدیمی یا حتی یک سریال درحال پخش هم باشد، برخی هم 2 اسمی هستند، در شناسنامه یک اسم دارند و در خانواده یک اسم دیگر.
اما مهم این است که اسم انتخابی، یک اسم کامل، خوب، مناسب با جنسیت فرد، مطابق با دین، آداب و سنن و اعتقادات جامعه باشد؛ نامی باشد که تا پایان عمر در تمام مراحل زندگی برازنده فرد باشد نه آنکه نامی رویایی و خیالی و با تلفظی زیبا که فقط با سن نوزادی و کودکی متناسب باشد و فردا که کودک، مردی و بانویی در جامعه شد از تکرار نام به قول معروف فقط «فانتزی» خود خجالت بکشد که در خور سن و جایگاه اجتماعی او نیست.
بهتر است پدر و مادرها با انتخاب نام نیک برای فرزندان خود علاوه بر انجام وظیفه خود، یک نوع بزرگی، عظمت و شأن و منزلت که در معنای نام، نهفته است و برای تمام دوران زندگی فرزندشان کفایت می‌کند، انتخاب کنند که برخواسته از فرهنگ ایرانی و اسلامی باشد و نسل‌های آینده را هم به ماندگاری فرهنگ خودمان ترغیب کنند.
فراوان‌ترین نام‌های انتخابی دختران و پسران
در سال ۹۸
سخنگوی سازمان ثبت احوال گفت: «امیرعلی» و «فاطمه» فراوان‌ترین نام انتخابی خانواده‌های ایرانی است که برای نوزادان خود از ابتدای فروردین تا پایان سال ۹۸ انتخاب کرده‌اند.
ابوترابی افزود: نام‌های انتخاب‌شده برای پسران با بیشترین فراوانی در سال ۹۸ به‌ترتیب: امیرعلی، محمد، علی، امیرحسین، حسین، ابوالفضل، امیرعباس، سامیار، آراد و آریا بود و نام‌های انتخاب‌شده برای دختران با بیشترین فراوانی به‌ترتیب: فاطمه، زهرا، حلما، زینب، آوا، مرسانا، یسنا، نازنین زهرا، فاطمه زهرا و باران بود.
وی گفت: در سال گذشته یک میلیون و ۱۹۶ هزار و ۱۳۵ نفر متولد شدند و ولادت آنها به ثبت رسید که از این تعداد ولادت در سال گذشته ۶۱۶ هزار و ۴۹۴ نفر پسر و ۵۷۹ هزارو ۶۴۱ نفر دختر بودند.
سخنگوی سازمان ثبت احوال افزود: در سال ۱۳۹۷ هم یک میلیون و ۳۶۶ هزار و ۴۸۷ نفر متولد شدند و ولادت آنها به ثبت رسید که ۷۰۴ هزار و ۱۰ نفر پسر و ۶۶۲ هزار و ۴۷۷ نفر هم دختر بودند.
ابوترابی درباره نسبت جنسی حاصل از ثبت رویداد ولادت در سال ۹۸ تصریح کرد: تعداد پسران متولدشده در برابر هر ۱۰۰ دختر متولدشده 4/106 بوده و نسبت ولادت ثبت‌شده برای ساکنان شهرها شامل 8/75 درصد و نسبت ثبت ولادت در مهلت قانونی به ثبت تا یکسال پس از وقوع نیز 8/98 درصد بود.
انتخاب نام با اعلام‌کننده است
ابوترابی در پاسخ به این پرسش می‌گوید: برابر ماده ۲۰ قانون ثبت احوال کشور، انتخاب نام با اعلام‌کننده است، برای نامگذاری، یک نام ساده یا مرکب (مثل حسین، محمد مهدی و مانند آن) که یک نام محسوب می‌شود، انتخاب خواهد شد.
وی ادامه می‌دهد: انتخاب نام‌هایی که موجب هتک حیثیت مقدسات اسلامی می‌شود و همچنین عناوین و القاب و نام‌های زننده و مستهجن یا نامتناسب با جنس، ممنوع است. تشخیص نام‌های ممنوع با شورای عالی ثبت احوال است و این شورا نمونه‌های آن را تعیین و به این سازمان اعلام می‌کند.
وی تأکید می‌کند: انتخاب نام درباره اقلیت‌های دینی شناخته‌شده در قانون اساسی تابع زبان و فرهنگ دینی آنان است و همچنین، ذکر سیادت در اسناد سجلی ساداتی که سیادت آنان در اسناد سجلی پدر و یا جد پدری مندرج باشد و یا سیادت آنان با دلائل شرعی ثابت شود، الزامی است، مگر کسانی که خود را سید ندانند و یا عدم سیادت آنان شرعی احراز شود.
سخنگوی سازمان ثبت احوال کشور گفت: مهلت قانونی ثبت تولد نوزادان در سازمان ثبت احوال ۱۵ روز از زمان تولد است و خانواده‌ها باید در این مهلت اقدام کنند.
ابوترابی گفت: بر اساس ماده ۱۲ قانون ثبت احوال کشور درباره ثبت ولادت، ولادت هر طفل در ایران اعم از اینکه پدر و مادر طفل ایرانی یا خارجی باشند، باید به نماینده یا مأمور ثبت احوال اعلام شود و ولادت اطفال ایرانیان مقیم خارج از کشور هم به مأمور کنسولی ایران در محل اقامت و اگر نباشد به نزدیک‌ترین مأمور کنسولی و یا سازمان ثبت احوال کشور اعلام شود.
