با عریض شدن خیابان‌ها و گسترش فضای شهری، سرعت خودروها نیز افزایش یافته است و اگر سرعت عملکردی وسایل نقلیه معادل ۵۰ کیلومتر بر ساعت یا بیش از آن باشد و یا درصورت وجود کاربری‌هایی مانند مدرسه و مراکز آموزشی، فرهنگسرا، بیمارستان، پارک‌ها و مجتمع مسکونی اطراف یک معبر، امکان سنجی ساخت پل عابر پیاده در آن محدوده قابل بررسی است، پل‌هایی که چیزی بیش از یک جذابیت شهری هستند.
این درحالی‌است که ساخت، نگهداری، نحوه و میزان استفاده از پل‌های عابرپیاده در کنار حفظ امنیت جان عابران همواره یکی از دغدغه‌های اصلی مدیران شهری است، از این‌رو با توجه به آسیب‌پذیر بودن عابران به‌ویژه افراد سالمند و کودکان در عبور از عرض خیابان، مسأله ایمنی تردد عابران در کنار کاهش ترافیک از پایه‌های اصلی حمل و نقل مطلوب شهری به‌شمار می‌رود که متأسفانه بیشترین حوادث تصادف منجر به فوت عابران در زیر پل‌های عابر پیاده رخ می‌دهد.
اما روی دیگر سکه آنجایی است که به‌عنوان مثال طبق بررسی آماری انجام شده در شهر تهران ۶۰ درصد مردم علاقه‌ای به استفاده از پل‌های عابر پیاده ندارند. واقعاً علل اصلی استفاده نکردن از پل‌های عابر پیاده چیست؟
به گفته عابران مشکلاتی از قبیل وجود پله‌هایی با زاویه و شیب نامناسب و قرار گرفتن پل‌ها در محل‌های نامناسب و دور بودن از محل اصلی رفت‌وآمد و برای بانوان خانه‌دار نبود امکانی برای حمل وسایل همراه و یا خریدهایشان که بر روی پله‌ها گیر می‌کنند، سبب استفاده نکردن از پل عابر پیاده می‌شود.
در نکته مقابل برخی کارشناسان هم مشکل اصلی را نبود فرهنگ استفاده از پل‌های عابرپیاده عنوان کرده است و معتقدند باید شهروندان را تشویق به استفاده از پل‌های عابر پیاده کرد و عابران باید بدانند حق ندارند از مکانی غیر از معبر عابر پیاده عبور کنند.
یک دکتری عمران گرایش راه و ترابری در این باره به خبرنگار ایسنا می‌گوید: امروزه با گسترش تقاطع‌های غیرهمسطح در سطح شهر، سرعت عملکردی در شریان‌های شهر همدان افزایش یافته و خود سبب ایجاد نقاط حادثه‌خیز بیشتری شده است، امری که ساخت پل‌های عابر پیاده جدید را ضروری می‌کند.
محمدرضا الیاسی ادامه می‌دهد: از این رو شهرداری همدان باید نسبت به ارزیابی بهره‌وری پل‌های عابر پیاده موجود و گردآوری داده‌های آماری دقیق، برنامه مدونی داشته باشد و متناسب با میزان استفاده نفرات، پل‌ها مجهز به پله برقی و آسانسور شوند.
وی اضافه می‌کند: شهرداری باید شرح خدمات مناسبی درباره ضوابط جانمایی پل‌های عابر پیاده تهیه کرده و ضمن استفاده از نظرات مجموعه‌های مرتبط با حوزه حمل و نقل، نیازهای شهروندان همدانی را درنظر داشته باشد.
عضو دوره‌های سوم و چهارم شورای اسلامی شهر همدان بیان می‌کند: در مجموعه مدیریت شهری هماهنگی لازم درباره چگونگی و مسئولیت اجرای پل‌های عابر پیاده وجود ندارد و به‌منظور استفاده از ظرفیت سرمایه گذاران در این بخش نیاز به انعطاف بیشتر و نیز مشخص شدن بخش اجرایی و نظارتی این حوزه به‌صورت شفاف در شهرداری است.
وی خاطرنشان می‌کند: سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری که سازمانی فنی مهندسی است، باید طبق وظیفه ذاتی خود صرفاً به‌دنبال امور طراحی و نظارتی باشد و انجام امور فنی و ساخت و همچنین تعمیر و نگهداری پل‌های عابر پیاده بر عهده شهرداری مناطق باشد و این سازمان فقط به‌دنبال ضعف‌های موجود مانند علت جانمایی نکردن صحیح پل‌ها باشد که متأسفانه مباحث اجرایی به‌ویژه تعمیر و نگهداری این پل‌ها که قابل واگذاری به مناطق شهرداری است، آنها را از وظیفه تخصصی خود دور کرده است.
رئیس شورای اسلامی شهر همدان نیز به ایسنا می‌گوید: در زمینه ساخت، تعمیر و نگهداری پل‌های عابر پیاده هر ساله توسط شهرداری هزینه‌های گزافی پرداخت می‌شود و از طرفی به جاذبه توریستی پل‌ها توجهی نشده است و به طبع درآمدزایی هم برای شهرداری ندارد که پیشنهاد می‌شود در زاویه ستون پل‌ها و فضای آن با پیاده روها می‌توان با ایجاد مغازه‌های شیشه‌ای هم برای درآمدزایی و هم حفاظت فیزیکی پل‌ها چاره اندیشید.
کامران گردان ادامه می‌دهد: البته در این بین مشکلاتی از قبیل ضعف نظارت و یا نوع نامناسب بودن سازه پل‌ها با منطقه اطراف خود وجود دارد که معتقدم باید به دنبال فرهنگسازی استفاده از پل‌ها باشیم و درباره الزام به مکانیزه و یا غیرمکانیزه بودن پل‌ها تصمیم‌گیری بر عهده شورای هماهنگی ترافیک باشد، زیرا آسانسور و پله برقی الزاماً جاذبه یک پل نیست و باید به‌دنبال طرحی مطالعاتی در زمینه ساخت پل‌های عابر پیاده با تأیید ارگان‌های مرتبط و دخیل از جمله پلیس راهنمایی و رانندگی بود.
و اما کارشناسان حوزه حمل و نقل و ترافیک معتقدند: مکان‌یابی خوبی برای پل‌های عابر پیاده همدان صورت نگرفته و شاهد نبود کاربرد برای همه اقشار و نبود جاذبه‌های زیباشناختی و همچنین رعایت نکردن مسائل مرتبط با امنیت اجتماعی هستیم، وجود مغایرت بین بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های طراحی راه‌ها و خیابان‌های شهری و مقررات راهنمایی و رانندگی نیز مزید بر علت شده است، الزامات موقعیت، تعداد، نوع، طراحی، اجرا، مکان‌یابی، مشخصات فنی و حفاظت و ایمنی باید بررسی شود و باید پل‌ها در مکانی قرار گیرند که بیشترین تردد مسافران را دارد و ضوابط مربوط به ساخت، مکانیزه بودن یا نبودن و تعمیر و نگهداری منطبق با شهر همدان باشد و مطالعه اساسی در زمینه پل‌های موجود شهر از صفر تا صد توسط شرکت‌های تخصصی و طبق ارزیابی‌های دقیق صورت گیرد.
این کارشناسان بیان می‌کنند: شهر باید انسان‌محور باشد نه خودرو محور، به‌طوری‌که وجود پل‌ها سبب افزایش سرعت خودروها شده است. شبکه‌های پیاده‌روی، ارتباط محلات و جریان‌بندی خیابان‌ها و شریان‌ها باید به‌صورت علمی مورد بررسی قرار گیرد و خط‌کشی و سرعت‌گیر در اطراف پل‌ها باشد. جمع‌آوری آمار مربوط به تعداد استفاده روزانه مردم و رغبت نداشتن آنها نیز بررسی شود.
کارشناسان حوزه ترافیک اظهار می‌کنند: پل‌ها باید حفاظت لازم در مقابل آتش را داشته باشد و چون کشور ما در کمربند خطرناک زلزله قرار گرفته باید تاب‌آوری پل‌ها در برابر حوادث را افزایش داد، از طرفی مسئولیت کارکرد صحیح، ایمن و مداوم پله‌ها پس از نصب بر عهده شرکت سازنده یا پیمانکار فروش و یا مسئولان و یا کارفرمای بهره‌بردار و نگهداری و سرویس منظم بر عهده شرکت‌های ذی‌صلاح باشد. پله برقی پل‌های عابر پیاده مورد استفاده شهروندان به سیستم اینورتر متصل شود، با توجه به اینکه پله برقی پل‌های عابر پیاده در طول روز مورد استفاده شهروندان قرار دارد و این مسأله سبب بالا رفتن مصرف برق می‌شود، در همین راستا یکی از مهم‌ترین اقدامات شهرداری می‌تواند مجهز کردن پله برقی پل‌های عابر پیاده به سیستم اینورتر باشد که خود سبب کاعش مصرف انرژی می‌شود و از ویژگی‌های دیگر این سیستم قابلیت کنترل سرعت پله برقی در حین استفاده است که این کار می‌تواند استهلاک قطعات را پایین آورد و در نتیجه تعمیرات پل‌ها را به حداقل برساند.
در پایان اینکه شهر همدان امروز دارای ۲۱ پل عابر پیاده است که ۱۶ پل مکانیزه و 5 پل به‌صورت غیرمکانیزه است، از ۱۶ پل مکانیزه 4 پل دارای پله برقی و آسانسور، 5 پل فقط دارای آسانسور و 7 پل دارای پله برقی هستند اما همانطور که از مباحث فوق برمی‌آید موضوع پل‌های عابر پیاده دارای زوایا و ابعاد متفاوتی است و صرفاً شهرداری نباید مسئول مستقیم باشد، به‌نظر می‌رسد تشکیل کارگروه‌هایی تخصصی در حوزه‌هایی همچون فرهنگی، شهرسازی، معماری، حمل و نقل و ترافیک و عمران با همکاری ادارات، ارگان‌ها و سازمان‌های تأثیرگذار الزامی است؛ به‌عنوان مثال برای تشخیص و شناسایی" یک نقطه به‌عنوان نقطه حادثه خیز که می‌توان این آمار را از طریق مراکز مربوطه نظیر پلیس راهور، علوم پزشکی، پزشکی قانونی و آتش نشانی گردآوری کرد.
از جنبه مالی هم هزینه راه‌اندازی هر دستگاه پل عابر پیاده بسیار گزاف است و از طرفی واردات هم در شرایط تحریم‌های اقتصادی به حداقل رسیده که این امر می‌تواند فرصت مهمی برای شرکت‌های تولیدی داخل باشد؛ به‌عنوان مثال یکی از خبرهای مسرت‌بخش در این حوزه، طراحی پله برقی هوشمند با استفاده از چشم الکترونیکی به همت مخترعان کشورمان است، موضوعی که قیمت تمام‌شده کمتر و صرفه‌جویی ارزی را در پی خواهد داشت.
