هفتهای نیست که خبری از قتل و خشونت خانوادگی در رسانهها منعکس نشود.
برخی میگویند این اتفاقها از قبل هم بوده و حالا به مدد تکنولوژی، اطلاعرسانی بیشتری میشود، عده دیگری هم میگویند این اتفاقها بیشتر شده است، جامعه خشنتری داریم و اگر قتلها و خشونتها شامل اعضای جامعه میشد، حالا به درون خانواده راه پیدا کرده و اعضای خانواده خشمشان را بر سر همدیگر خالی میکنند.
صبح روز شنبه 19آبان ماه یک خانم که سابقه خبرنگاری در یکی از رسانههای کشور را داشت در درگیری و مشاجره با همسرش و با ۴ ضربه چاقو و 2ضربه دمبل ورزشی به قتل رسید. دلیل این قتل اختلافات خانوادگی عنوان شد و قاتل پس از ارتکاب جرم به قتل همسرش اقرار کرد.
این خانواده دارای یک فرزند ۱۵ ساله است که در زمان قتل در خانه حضور داشت و پدر خانواده با دادن حدود ۱۰قرص خوابآور قصد داشت فرزند خود را نیز به قتل برساند ولی در نهایت این کار را انجام نداد.
هرقدر هم بخواهیم این موضوع را انکار کنیم، نمونههایی از قتلهای فجیعی که به تازگی اتفاق افتاده، این نگرانی را بیشتر میکند که خشونتها در خانواده، شکل جدیتری از قبل به خودش گرفته باشد.
خشونتطلبی و خشونتگرایی در جامعه بازتابی از تفکر و زندگی تک تک افراد است که در کنار یکدیگر نهاد جامعه را تشکیل میدهند؛ اگر آحاد جامعه شاد باشند و از زندگی خود رضایت داشته باشند، خشونت در بین آنها اعم از خشونت فیزیکی و کلامی نیز کاهش مییابد.
استاد دانشگاه و جامعهشناس با بیان اینکه زندگی فردی از زندگی اجتماعی آحاد جامعه قابل تفکیک نیست، گفت: کاهش خشونت در جامعه نیازمند رفع مشکلات است.
امانا... قرایی مقدم با بیان اینکه موضوع تاب آوری اجتماعی گستره وسیعی از سبک زندگی، فرزندپروری، همزیستی، موضوعات اقتصادی و معیشتی تا روابط میان فردی و اجتماعی را در برمی گیرد، افزود: در علم روانشناسی حتی رنگها و نشانههای شهری نیز بر روح و روان افراد تأثیر دارند به گونه ای که حاکمیت فضای سیاه و خاکستری بر بیلبوردهای شهری (آگهی نما) نیز می تواند بر رواج خشونت و خشونت گرایی افراد اثرگذار باشد.
وی به مشکلات معیشتی جامعه اشاره کرد و با بیان اینکه اقشار مختلف مردم در زندگی روزمره با مشکلاتی چون اشتغال، تأمین معاش، ازدواج جوانان، بیکاری فرزندان و گرانی مواجه هستند، اظهار کرد: کاهش فشار این مشکلات بر زندگی مردم خود می تواند به کاهش خشونت طلبی و خشونت گرایی کمک کند.
قرایی مقدم با استناد به تحقیقات انجام گرفته از سوی روانشناسان در خصوص اثرپذیری افراد از محیط پیرامونی خود از روزها و ماههای اولیه زندگی اضافه کرد: یک پژوهش نشان داده که حتی نحوه شیردادن مادران به نوزادش بر خلق و خوی کودک تأثیر میگذارد به گونه ای که اگر مادر با نوازش و زمزمه موسیقی به فرزندش شیر دهد، به آرامش و صلح جویی او کمک می کند.
وی با بیان اینکه این تأثیرپذیری از محیط حتی از دوران جنینی تا بزرگسالی ادامه دارد، به فضای حاکم بر رسانهها و فضای مجازی نیز اشاره کرد و گفت: وقتی در رسانهها خبرهای مروج خشونت بیشتر برجسته میشود، بر ذهن و روح و روان فرد بزرگسال و حتی کودک آثار منفی خود را میگذارد و فرد را به پرخاشگری سوق میدهد.
این جامعه شناس با تأکید بر اینکه نباید خشونت خواهی و پرخاشگری را در جامعه عادی سازی کرد و طبیعی جلوه داد، خواستار توجه متولیان امور اقتصادی و فرهنگی کشور برای رفع مشکلات خانوادهها رواج شادی در جامعه شد.
قرایی مقدم ایجاد فضای شاد و امیدبخش را حق شهروندان یک جامعه دانست و افزود: داشتن نگاه امیدوارانه به آینده و روشن کردن چراغ آینده برای جوانان با رفع مشکلات اقتصادی و موانع بیکاری و ازدواج آنان امکان پذیر است.
وی با یادآوری اینکه در خانواده ای که پدر خانواده بیکار است، نمی توان انتظار داشت که خشونت کلامی و فیزیکی وجود نداشته باشد، افزود: در خانواده هایی که در طبقات مرفه جامعه قرار دارند نیز خشونت به دلیل مسری بودن آن در جامعه به شکل های دیگری قابل درک است.
وی ادامه داد: ذات خشونت سرایت پذیر است و فقیر و غنی نمی شناسد؛ اصل اصالت وجود نیز بر این نکته تأکید دارد که انسانها به هم پیوسته و متصل هستند.
این استاد دانشگاه با یادآوری اینکه پدیده خشونت طلبی و خشونت گرایی یک پدیده تام است و بروز آن به دهها عامل بستگی دارد، افزود: هرگامی که برای رفع مشکلات مردم برداشته شود، کمک به تاب آوری اجتماعی است.
قرایی مقدم ارتقای مهارت های فردی در کنترل خشم را یکی از راههای اثرگذار بر کاهش خشونت در جامعه عنوان کرد و افزود: البته باید توجه داشت که فرد یک سلول از جامعه است و باید اراده کل جامعه بر پرهیز از خشونت طلبی قرار گیرد.
وی، شرایط خانوادگی، اعتقادات دینی، دایره دوستان، شغل و تحصیلات را از عوامل موثر در شکل گیری شخصیت افراد دانست که می تواند در افزایش یا کاهش تاب آوری او در برابر خشونت نیز نقش داشته باشد.
این جامعه شناس با اشاره به اینکه در کتاب های درسی نیز تلاش شده تا رفتارهای میان فردی به دانشآموزان آموزش داده شود، گفت: این اقدامات کافی نیست و باید اقدامهای بنیادین در جامعه نهادینه شود تا چرخه رواج خشونت و پرخاشگری متوقف شود.