خبر سقوط یک دختر نوجوان ۱5 ساله همدانی از پل بعثت نخستین خبر مرگ خودخواسته‌ای بود که در فضای مجازی علنی شد و با واکنش‌های بسیاری از مخاطبان به ویژه مواجه شد، به دنبال آن نیز پس از گذشت 2هفته مرگ خودخواسته دخترنوجوان دیگری از پل میدان‌بار نیز رخ داد.
بررسی‌ها نشان می‌دهد در چندماه اخیر برای 5مین بار است که مرگ خودخواسته از بالای تقاطع‌های همدان اتفاق می‌افتد؛ به‌طوری که برخی از رسانه‌ها این مسأله را به دومینوی مرگ خودخواسته تعیبر کردند که متأسفانه برای چندین بار به سقوط از پل انجامید و در برخی موارد نیز خوشبختانه با اقدام به موقع پلیس راهور و شهروندان از سقوط افراد جلوگیری شد و افراد نجات یافتند.
تعداد افرادی که برای مرگ خودخواسته پل‌های همدان را انتخاب می‌کنند در حال افزایش است، اگرچه در این باره نیز عنوان شد در گام نخست لازم است تدابیر لازم در خصوص ایمن‌سازی و ایجاد موانع برای حضور نیافتن افراد در بالای تقاطع‌ها چاره‌اندیشی شود و در گام بعدی نیز علت و عوامل این چالش اجتماعی با هدف پیشگیری از آن بررسی و تحلیل شود.
اما جای سؤال دارد که چرا افراد برای مرگ خودخواسته پل‌ها را انتخاب می‌کنند، زیرا که مرگ خودخواسته، گرچه تلخ و غلط اما در همه جوامع وجود دارد،افرادی به هر دلیل تصمیم می‌گیرند به زندگی خود پایان دهند، هرکدام راهی را برای انجام این عمل پیدا می‌کنند. شیوه انتخاب شده برای این نوع مرگ خودخواسته می‌تواند پیام‌های زیادی را داشته باشد.
برآیند آمارها نشان می‌دهد ۲درصد از مرگ‌ها در جهان در نتیجه مرگ خودخواسته اتفاق می‌افتد. این پدیده مختص جغرافیا یا جوامع خاص نیست، با این حال به‌طور پیوسته و پرشمار هر روز رخ می‌دهد و آمار آن در برخی از کشورها یا شهرها ممکن است بیشتر باشد.هرچند آماری از اقدام‌های ناموفق به دلایل مختلف قابل ردگیری و صحت‌سنجی نیست، اما بر اساس نتایج پیمایش‌های سلامت روان، از هر 4 نفر یک نفر به اختلال روانپزشکی دچار است که نزدیک به 25 درصد از جمعیت را شامل می‌شود، این درحالی است که بار بیماری ناشی از مرگ خودخواسته، خشونت بین فردی و سوء مصرف مواد (نسبت به 2دهه گذشته) در حال افزایش بوده و این مسأله به خودی خود نگران‌کننده است.
در همین‌راستا، دانشگاه علوم‌پزشکی همدان، مرکز سلامتی، روانی اجتماعی جامع‌نگر با عنوان مرکز سراج را در حوزه کاهش چالش‌های آسیب‌های اجتماعی و روانی به منظور کاهش آسیب‌های اجتماعی راه‌اندازی کرده است که در راستای بهبود سلامت روان افراد کمک می‌کند.
این مرکز «سراج» می‌تواند در ابتدا آسیب را شناسایی کرده و در راستای درمان سلامت روان افراد بکوشد و از این رو همه مجموعه‌ها و دستگاه‌های استان لازم است که با مراکز سراج همکاری لازم را داشته باشند.
مدیرمرکز سراج همدان با بیان اینکه آگاهی والدین در خصوص آسیب‌های اجتماعی تأثیر به‌سزایی بر کاهش آمار مرگ خودخواسته نوجوانان و جوانان دارد، گفت: مرکز سلامت روانی اجتماعی جامعه نگر(سراج) دارای واحدهایی در داخل جامعه در یک شهرستان و خارج از بیمارستان‌های روانپزشکی هستند که مسئول اصلی ارائه خدمات تخصصی سرپایی به بیماران روانپزشکی و از این طریق ارتقای سلامت و کیفیت زندگی آنان و رضایت بیماران و خانواده آنان است.
390پرونده در مرکز سراج تشکیل شده است
رحیم مرادی در گفت‌وگو با همدان‌پیام افزود: در حال حاضر در سطح مراکز جامع سلامت روان‌شناسان و متخصص حوزه سلامت روان حضور دارند و همه افراد جامعه می‌توانند برای دریافت خدمات روان‌شناسی به این مراکز مراجعه کنند.
وی با تأکید به اینکه تعداد کل پرونده‌های تشکیل شده در مرکز سلامت روانی اجتماعی جامعه‌نگر (سراج) 390 پرونده بوده است، خاطرنشان کرد: از اهداف این مرکز می‌توان به افزایش شاخص‌های بهره‌مندی عادلانه از خدمات تخصصی سلامت روان، افزایش سواد سلامت روانی و بسترسازی برای دریافت رفتارهای روانی و اجتماعی پیشگیرانه و بهبود حفاظت مالی بیماران روانپزشکی و مبتلا به اختلالات روانی و مشکلات اجتماعی و همچنین افزایش مداخلات و مراقبت‌های اجتماعی و مدیریت عوامل بنیادی و ریشه‌ای در بروز و شیوع اختلالات روانی و آسیب‌های اجتماعی اشاره کرد که خوشبختانه دستاوردهای خوبی هم به دنبال داشته است.
یک روانشناس بالینی نیز با اشاره به مرگ‌های خودخواسته ادامه‌دار از روی پل‌های همدان، گفت: به تازگی موارد متعددی از اقدام به مرگ خودخواسته در دختران نوجوان از طریق پرتاب از بالای پل رخ داده است. این حوادث تلخ، نشان‌دهنده عمق بحران روانی در میان این گروه سنی است و نیاز به توجه فوری و جدی دارد. برای مقابله با این واقعیت تلخ، نیاز به همدلی و شناخت عمیق از علل و عوامل مؤثر بر این پدیده است. باید با ارائه حمایت‌های روانشناختی و اجتماعی، ایجاد محیط‌های امن و حمایتگر، و آگاهی‌بخشی به خانواده‌ها و نوجوانان، تلاش کنیم تا نوری از امید در دل این دختران فروزان کنیم و راهی به سوی زندگی روشن و آرام برای آنان فراهم آوریم.
حمید رنجبران در این باره معتقد است که رسانه‌ها باید از انتشار اخبار مرگ خودخواسته در صفحه نخست روزنامه‌ها و یا سایت‌های خبری و استفاده از عناوین با فونت بزرگ و ذکر روش مرگ خودخواسته یا علت مشکوک مانند "پریدن" یا "سوزاندن" در تیتر پرهیز کنند، زیرا که درج جزئیات روش اقدام به مرگ خودخواسته و توصیف صحنه مرگ خودخواسته و اعلام محل اقدام به مرگ خودخواسته (مانند ایستگاه مترو، بالای پل و غیره) ریسک مرگ خودخواسته را در افرادی که ممکن است قصد اقدام به مرگ خودخواسته در این محل‌ها را داشته باشند، افزایش می‌دهد.
وی با تأکید به اینکه توصیف مرگ خودخواسته به عنوان مسأله‌ای غیرقابل توضیح یا ساده‌انگارانه سبب برداشت‌های نادرست از سوی افراد دارای مشکلات سلامت روان و دارای افکار مرگ خودخواسته می‌شود، افزود: معرفی مرگ خودخواسته به عنوان عملی تحسین‌برانگیز و قهرمانانه با هر توجیهی به طور کامل غلط است و رسانه‌ها باید در کنار انتشار اخبار مرگ خودخواسته، مراکز کمک‌رسانی و درمانی ارائه‌دهنده خدمت را در این خصوص معرفی کنند.
این روانشناس بالینی در ادامه به راه‌های پیشگیری از مرگ خودخواسته اشاره کرد و گفت: ایجاد طرح ایمنی و طرح بحران می‌تواند از افراد در مواقعی که ممکن است به مرگ خودخواسته فکر کنند، حمایت کند. همچنین، مشاوره حرفه‌ای و حمایت‌های روانشناختی می‌تواند نقش مهمی در کاهش خطر مرگ خودخواسته ایفا کند، از همین‌رو جامعه باید به فکر ارائه راهکارهای مناسب برای پیشگیری از مرگ خودخواسته در مدارس و پیشگیری مرگ خودخواسته دانشجویان باشد.
رنجبران در پایان تأکید کرد: اطلاع‌رسانی در خصوص رفتارهای صحیح کمک‌خواهی و اقدامات صحیح و سازنده‌ای که افراد بهتر است در مواقع بحران و یا بروز بیماری به آنها اهتمام ورزند، می‌تواند در کاهش میزان اقدام به مرگ خودخواسته در میان جوانان و نوجوانان مؤثر واقع شود.
متأسفانه با وجود اینکه نماینده ولی‌فقیه در استان و رئیس شورای فرهنگ عمومی همدان درباره لزوم پیشگیری از بروز آسیب‌های اجتماعی به ویژه مواردی مانند طلاق، مرگ خودخواسته، اعتیاد و بیکاری سخن گفته‌اند اما مسئولان مرتبط با مسأله کاهش این آسیب‌ها که از قضا متولی ساماندهی امور جوانان و نوجوانان نیز است با بی‌توجهی خود به هشدارهای دلسوزانه ایشان، سبب افزایش این آسیب‌ها در جامعه شده‌اند.
این سوال پیش می‌آید که آیا تکرار مرگ خودخواسته‌ها در پل‌های همدان، پیام مشترکی از جانب قربانیان دارد؟ آیا آنها ناخواسته نوعی چالش تلخ را کلید زده‌اند که قصد دارد با پیوستن تعداد افراد بیشتر، توجه را به خود جلب کند؟
