امروزه مصرف قلیان در خانوادهها به یک خرده فرهنگ تبدیل شده است، به طوری که در دورههای گذشته افراد در رده سنی ۱۸ تا ۲۲ گرایش بیشتری به مواد دخانی داشتهاند اما در حال حاضر سن ورود به ۱۳ تا ۱۵سال رسیده است. این نیز به دلیل وجود الگوهای مخرب در فضای خانواده و گرایش پدر ومادر است، بنابراین لازم است سواد سلامت یا سواد حوزه روان در خانوادهها ارتقا پیدا کند و آنها باید قبل از نوجوانی کودک در رفتار خود تغییراتی را ایجاد کنند.
به اعتقاد برخی از روانشناسان و کارشناسان امروزه مصرف قلیان در خانوادهها به یک خرده فرهنگ تبدیل شده است، که میتوان به گرایش نوجوانان به قلیان ناشی از کمبود اعتماد به نفس، احساس حقارت، بیارزش بودن و نادیده گرفتن نیازهای نوجوان اشاره کرد. پاسخگویی به نیازهای عاطفی و احساسی، شناختی، امنیت، زیبایی شناختی کودک و نوجوان، حضور فعال پدر و مادر درکنار کودک و نوجوان مواردی است که نوجوان با حضور در شرایط به خود ارزش دهد تا وارد چرخه دخانیات نشود. در این حوزه از سوی روانشناسان پیشنهاد میشود که خانوادهها درباره تأمین نیازهای بنیادین کودک و نوجوان مطالعه کنند و سواد والدگری خود را ارتقاء دهند.
در برخی از موارد پدران و مادران این مکانیسم فعال است و به عنوان یک الگوی رفتاری به نوجوانان و جوانان منتقل میشود، به طوری که گرایش به دخانیات در همه دنیا به صورت محسوسی کاهش پیدا کرده است.
رئیس شبکه ملی پیشگیری از بیماریهای غیرواگیر گفت: سالی ۴۱ میلیون نفر یعنی سهچهارم مرگومیرهای در دنیا مربوط به بیماریهای غیرواگیر است و ۸۶ درصد مرگهای زودرس مربوط به کشورهای با درآمد کم و متوسط است.
محمدرضا مسجدی خاطر نشان کرد: استعمال دخانیات، کمتحرکی، مصرف الکل، رژیم غذایی نامناسب و آلودگی هوا از جمله علل مهم ابتلا به بیماری غیرواگیر همچون بیماریهای قلبی، عروقی، سرطانها و دیابت هستند.
وی با اشاره به اینکه در سال ۴۵۰ هزار نفر در کشور فوت میکنند که ۱۶۰ هزار نفر به دلیل بیماری قلبی، ۵۵ هزار نفر بر اثر سرطان و ۱۳۵ هزار نفر بر اثر سکته مغزی خواهد بود.
مسجدی با بیان اینکه ۸۲ درصد مرگومیرهای ایران مربوط به بیماریهای غیرواگیر است، گفت: ۲۰ درصد مرگهای مربوط به بیماریهای قلبی مربوط به دخانیات و ۸۰ درصد علت مرگومیرهای مربوط به بیماریهای تنفسی مربوط به دخانیات است.
وی بیماریهای تنفسی با انتقاد از افزایش مراکز تولید دخانیات از ۶ واحد به ۳۸واحد، متذکر شد: ۱۵ درصد مردم در ایران دخانیات مصرف میکنند.
وی با انتقاد از کاهش مالیات دخانیات، گفت: عمده این ۶ هزار میلیارد تومان مالیات به شهرداریها برای مبارزه با دخانیات اختصاص پیدا کرده است. یکی از مهمترین محلهای تولید پنبه و دانههای روغنی در کشور استان گلستان است، اما مزارع کشت دانههای روغنی به کشت تنباکو اختصاص پیدا کرده است.
سالانه ۷۰ میلیارد نخ سیگار در ایران تولید میشود
به گزارش فارس، مسجدی ابراز کرد:سالانه ۷۰ میلیارد نخ سیگار در ایران تولید میشود و ۷۳ درصد سیگار داخل کشور توسط دو شرکت بینالمللی تولید میشود.
دبیر کل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات تصریح کرد: استعمال سیگار و قلیان در دختران ۱۳ تا ۱۵ سال، ۱۳۵ درصد رشد داشته است و ۱۶ درصد اعتیاد از سیگار و قلیان ایجاد میشود.
وی اضافه کرد:مصرف قلیان در دانشآموزان پایه هفتمی در کشور به ۳۶ درصد رسیده است.
اجرای طرح ملی ورزش
مسئول دبیرخانه سلامت وزارت ورزش و جوانان با اشاره به برنامه ملی ورزش در کشور، بیان کرد: براساس چشمانداز این وزارتخانه باید تا سال ۱۴۱۰ که جمعیت ایران به ۹۰ میلیون نفر میرسد باید ۴۰ درصد مردم ورزش کنند.
مجتبی کریمی با اشاره به اولویتبندی آزادسازی اماکن ورزشی برای استفاده رایگان مردم، گفت: سالنهای چندمنظوره وزارت ورزش و سایر دستگاهها، سالنهای تخصصی فدراسیونها و بوستانها و باشگاههای خصوصی برای ورزشکردن مردم باز شوند.
مشاوره جمعیت پیشگیری از دخانیات با اشاره به اینکه ۲۲ درصد جمعیت جهان دخانیات مصرف میکنند، گفت: بیش از ۱۴درصد ایرانیها دخانیات مصرف میکنند که سنین ۲۵ تا ۶۴ سالگی شایعترین سن مصرف دخانیات است.
مصرف دخانیات در روستاها بیشتر از شهرهاست
شریف ترکمننژاد افزود: دخانیات در روستاها بیشتر از شهرها است این درحالی است که مصرف قلیان بهویژه در خانمها بیشتر از مصرف دخانیات شده است.
مشاوره جمعیت پیشگیری از استعمال دخانیات ابراز کرد: افرادی که دخانیات مصرف میکنند سلامت روان همراه با مشکل خواهند داشت؛ ضمن اینکه دو سوم کسانی که سیگار مصرف میکنند دچار اختلاف در سلامت روان هستند.
وی با بیان اینکه حدود ۶۰ هزار نفر بر اثر مصرف دخانیات در ایران در سال جان خود را از دست میدهند، تصریح کرد: حدود ۱۰ درصد نوجوانان ما دخانیات مصرف میکنند.
