این روزها مردم بیشتر به سمت اجاره نشيني تمایل پیدا کردهاند و كمتر صاحبخانه مي شوند اين ميل نه از روي رضا و رغبت بلکه یک اجبار است، مثل توفان زدگاني كه اسير امواج مي شوند و مثل كسي كه مقهور قهر زمانه است و اختياري ندارد.
این صحبتهای مردی است که از شمایلش پیداست 40 و اندی سال دارد خودش را احمد توکلی معرفی میکند و میگوید: تا پارسال مستاجران مجبور بودند براي يك آپارتمان قوطي كبريتي50 متري حدود 400 هزارتومان اجاره ماهیانه بدهند و گلهمند هم بودند که در همدان اجاره بها گران است اما با شرایط موجود سال 98 که خيلي بيشتر از سال قبلش است به همان اجارههای سال پیش که چه عرض کنم 6ماه پیش هم رضایت دارند و برایشان آرزو شده است.
حالا به تازگی در همدان پويشی راهافتاده که با شعار"صاحبخانه خوب" ميخواهد نرم و زيرپوستي اين تلخي ها را يادآوري كند و بگويد مستاجراني كه از بد حادثه، مالك نيستند و شايد اميدي به مالك شدنشان نيز نباشد چقدر زير فشارند با اين درآمدها كه ابدا زورش به گراني ها و تورم نمي رسد و بيشتر آدم ها را مجبور به درجا زدن مي كند اگر مجبور نشوند عقب عقب بروند.
" صاحبخانه خوب" از کجا پیدا شد
شاید بتوان گفت نخستین رسانهای که آغازگر این موج بود شبکه سه سیما بود که با نشان دادن قصه صاحبخانههایی که اتفاقات مثبتی را رقم زده بودند سعی کرد بتواند صاحبخانه ها را كه فعلا سوارهاند، در مقابل مستاجران پياده به نرمش تشويق كنند تا اين گونه بركت، هم در زندگي خودشان و هم در زندگي ديگران جاري شود.
این در حالی است که مركز آمار ايران با استناد به سرشماري هاي نفوس و مسكن سال هاي 85، 90 و 95 گفته است كه در اين مدت از جمعيت مالكان كشور 8 درصد كم شده و به همين ميزان به تعداد مستاجران اضافه شده كه مسلما آينه تمام نماي همه گراني هايي است كه درسال هاي اخير به بازار بي صاحب مسكن تحميل شده و مستاجران را اسير تلاطمات ريز و درشت كرده است.
حالا این شرایط پویشی را راه انداخته که تا آخر تابستان ادامه دارد و در استان همدان هم املاکی بسیاری را مجذوب خود کرده است تا یکی با کاهش درصد کمیسیون عهد قرارداد به این پویش بپیوندد و دیگری با نپذیرفتن فایل مسکنهایی که اجاره و فروش آنها خارج از تعرفه و عرف است .
امروز كه سوم مرداد 98 است خانه خريدن براي گروه زيادي از مردم كه ميليوني اند تبدیل به یک آرزو شده است، عده اي حتي در روياهايشان به خود اجازه نمي دهند فكر صاحبخانه شدن را کنند و برايشان خانه دار شدن به حدي دور و محو است كه بي خيالش شده و چسبيده اند به همان سقف اجاره اي شان با اين اميد كه همين سقف مدام و مدام گران تر نشود.
آمارهاي مركز آمار ايران وحشتناك است وقتي از سال هاي 91 تا 97 كنار هم چيده مي شوند و يادآوري مي كنند قيمت ها در اوايل اين دهه چطور بوده و به تدريج به كجا رسيده است بر همین اساس برای درک بیشتر شرایط موجود به میان مردم رفتیم تا گوش شنوایی باشیم برای قصه دردودل هایشان که امروز بوی اجاره میدهد.
انصافتان کجا رفته؟
مریم سعیدی مادر سه فرزند است که به دلیل فوت همسرش خود سرپرستی فرزندان و زندگی را بر عهده دارد و به همدان پیام، میگوید: سال گذشته خانه ای را به قیمت 80 میلیون تومان رهن کردم، حالا صاحبخانه از من می خواهد 170 میلیون تومان دیگر روی پول پیش قبلی بگذارم! اعتراض که کردیم، این طور پاسخ داده که 170 میلیون تومان دیگر لازم دارد! مگر نرخ رهن و اجاره خانه را، احتیاج صاحبخانه تعیین می کند؟ مردم عدالت و انصاف تان کجا رفته؟
این در حالی است که سعید احمدی که تازه دو سال است ازدواج کرده و شغل آزاد هم دارد با گلایهمندی و تمسخر شرایط موجود از صاحبخانهاش به خبرنگار ما میگوید: من صاحبخانه درجه یکی دارم، دیروز با من تماس گرفته و می گوید یا باید 20 میلیون تومان دیگر روی پول پیش خانه اش بگذارم یا به اجاره ام 350 هزار تومان دیگر اضافه کنم! چه صاحبخانه منصفی است، دو تا راه حل پیش پایم گذاشته!
خانمی هم که خودش را رضایی معرفی میکند پس از شنیدن صحبتهای ما با ابراز شکایت از یکی از واحدهای صنفی مشاوران املاک میگوید: گاهی اوقات اگر خود صاحبخانه هم نخواهد مبلغ بیشتری را در نظر بگیرد، برخی بنگاه ها برای پر کردن جیب خودشان در گوش صاحبخانه ها صحبت می کنند که مستاجرت را بلند کند، خودمان برایت یک مستاجر به صرفه و دست به جیب تر جور میکنیم.
کریم محمدی یکی دیگر از شهروندان همدانی گویا از صاحبخانه خوبی برخوردار است و با رضایت از شرایط موجود خود میگوید: چند ماهی است که پدر شدم و صاحبخانهام نه تنها ما را از خانه اش بیرون نکرد که در زمان تمدید قرارداد امسال، اجاره سالانه ام را نصف کرد و گفت همین مقدار اجاره و پول پیش برایش کافی است، بقیه را صرف هزینه های فرزندت کن.
کریم پور معتمد که بازنشسته آموزش پرورش و صاحبخانه است هم در این خصوص به همدانپیام گفت: نذری داشتم که حاجتروا شدم پس از آن بود که نذر کردم خانهام را دوسال رایگان ، به یک تازه عروس و داماد اجاره بدهم و الان 5 سال از آن زمان میگذرد و همچنان آن عروسو داماد در خانه من زندگی میکنند البته فقط دو سال رایگان بودند سه سال بعدی هم با یک مبلغ معقول در خانه من ماندند و الان هم یک بچه یک ساله دارند.
محمد رستمی هم یکی از صاحبان مشاور املاک در همدان است که به پویش " صاحبخانه خوب" پیوسته و کاغذ چسبیده روی شیشه مغازهاش که از تخفیف 50 درصدی کمیسیون عهد قرارداد خبر میدهدباعث شده که جزو یکی از پرترددترین املاکیهای شهر باشد.
وی درباره انگیزه خود برای راهاندازی این پویش میگوید: در چند ماه اخیر قیمت ملک بهاندازهای افزایش یافت که بسیاری از مردم توانایی افزایش اجارهبها و ودیعه را نداشتند و همین امر باعث شد به فکر اجرای این پویش بیفتیم.
وی با اشاره به اینکه این پویش در استانهای اطراف مانند کرمانشاه هم تشکیل شده است، عنوان میکند: بنده و همکارم با طراحی این کاغذ و پایین آوردن نرخ کمیسیون خود سعی کردیم کمکی به وضعیت موجود کنیم چراکه معتقدیم موجران در صورت نداشتن مستاجر و نبود وساطت مشاور املاک ناچار به پایین آوردن اجاره میشوند.
رستمی میافزاید: اگرچه، تاکنون موفق نشدهایم خیلی روی قیمتها تاثیر بذاریم اما شاهد ثبات قیمتها هستیم و در برخی موارد هم موجر و مستاجر با وساطت ما در افزایش ناچیز اجارهبها با هم به توافق رسیدهاند و فقط برای تمدید نزد ما میآیند. ما هم برای تشویق افراد در تمدید قراردادهای اجاره خود و پایین آوردن هزینهها، هزینهای برای تمدید قرارداد دوباره از آنها دریافت نمیکنیم که به نوعی خودمان هم در اجرای این طرح شریک و فقط شعار نداده باشیم.
این مشاور املاک با بیان اینکه در این شرایط اقتصادی باید همه در کنار و به فکر هم باشیم، تاکید میکند: در تصمیمی که با شریکم داشتیم قرار بر این شد که چون برای تمدید قرارداد دارایی تعلق نمیگیرد، از دریافت هزینه تمدید قرارداد چشمپوشی کنیم که این امر از سوی برخی بنگاهداران در همدان هم مورد استقبال واقع شده است.
وی افزود: برخی هم به دلیل مستاجر بودن و نداشتن توان پرداخت اجاره مغازه خود، برای تمدید قرارداد اجاره همچنان ۹ درصد ارزش افزوده را دریافت میکنند با وجود اینکه این مبلغ در بسیاری از شهرهای کشور با افزایش جالب توجهی همراه بوده است.
وی با اشاره به دریافت نتایج خوب از آغاز این پویش، بیان میکند: با توجه به اینکه مشاوران املاک دیگر از ثبت قرارداد رهن و اجاره ملک با قیمت نامتعارف و خارج از توان مردم اجتناب میکنند به دلیل رایگان بودن تمدید قرارداد، برخی موجران هزینه در نظر گرفته خود برای افزایش اجارهبها را تا دو برابر کاهش میدهند. به طوری که اگر تا دیروز قصد افزایش ۳۰۰ هزار تومانی اجارهبها را داشتند، تصمیم به کاهش اجارهبها گرفته و با ۱۰۰ هزار تومان افزایش، تمدید قرارداد کردهاند.