۱.۳ میلیارد دلار ارز برای واردات دارو و تجهیزات پزشکی، در دو هفته اخیر جنجال آفرین شد.
بررسی اظهارات مقامات مطلع در دولت و بخش خصوصی، نشان میدهد که در بخشی از ماجرا مساله مربوط به بروکراسیها و روند طولانی واردات در دوران تحریم است و از طرف دیگر در بستر ارز ۴۲۰۰ تومانی فساد جدی اتفاق افتاده است.
«یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار ارز تجهیزات پزشکی رفته و هنوز دقیقاً معلوم نیست چه کسی برده است و چه چیزی آورده و به چه کسانی داده است.»
وزیر بهداشت، آموزش و درمان پزشکی روز ۲۳ تیرماه در جمع اعضای فراکسیون ولایی مجلس چنین از فساد ارزی در حوزه دارو و تجهیزات پزشکی صحبت کرد.
پیش از این اظهارات رئیس کل بانک مرکزی در نامهای به رئیسجمهوری از فعالیت آمیخته با فساد نزدیک به ۲۰ شرکت واردکننده دولتی و خصوصی در حوزه دارو و کالاهای اساسی با رقمی نزدیک به یک میلیارد یورو، خبر داده بود. همان زمان محمود واعظی، رئیس دفتر ریاست جمهوری به چهار وزیر برای پاسخگویی فوری به نامه رئیس کل بانک مرکزی و پاسخگویی به این تخلفات نامه نوشته بود.در نهایت، دو روز پیش وزیر بهداشت اعلام کرد: «تا اواخر هفته آینده، به جمع بندی خواهیم رسید که کل ارزی که به حوزه دارو و تجهیزات پزشکی اختصاص یافته، به چه مواردی اختصاص یافته، چه کالاهایی وارد کشور شده و در حوزه تجهیزات پزشکی آیا این تجهیزات به بیمارستان های دولتی اختصاص یافته و یا به بخش خصوصی عرضه شده است.»
بستر فساد چطور شکل گرفت؟
نایب رئیس کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق بازرگانی تهران در این باره به ایرنا می گوید: اصل فساد، به ارز ۴۲۰۰ تومانی برمی گردد. ارز ۴۲۰۰ تومانی در حوزه تجهیزات پزشکی و دارو به این دلیل که یارانهای است، در ذات خود می تواند عامل فساد باشد. در این مساله هیچ شکی نیست.
حامدیفر ادامه میدهد: درباره لیستی که از دریافتکنندگان ارز دارو و تجهیزات پزشکی منتشر شد، ملاحظاتی وجود دارد. به نظر من در این فضا افرادی که جنس آورده ولی هنوز ترخیص نکرده اند با گروههایی که سوءاستفاده کرده اند، اشتباه گرفته شده است.
یک روز پس از افشاگری وزیر بهداشت، روزنامه فرهیختگان با بررسی فهرست دریافتکنندگان ارز بانک مرکزی گزارش داد که در بخش واردات دارو و تجهیزات پزشکی بیش از ۳.۵ میلیارد دلار ارز ۴۲۰۰ تومانی از سوی دولت تخصیص داده شده است.
با فرض ۱.۵ میلیارد دلار سهم واردات دارو، سهم واردات تجهیزات پزشکی به دو میلیارد دلار میرسد که این میزان ۷۰۰ میلیون دلار هم بیش از رقم مورد اشاره وزیر بهداشت است. همچنین بر اساس این گزارش، میزان ارز دریافتی ۲۶ برند حوزه تجهیزات پزشکی در یکسال اخیر حدود ۲۷۸ میلیون دلار ارز بوده است. بهعبارت دیگر، بررسی موردی وضعیت ۲۶ برند فعال در حوزه واردات تجهیزات پزشکی طی یکسال اخیر نشان میدهد کل ارز دریافتی این شرکتها فقط معادل ۱۴ درصد ارز اختصاصیافته به این حوزه است. بر اسسا این گزارش «بررسی آماری موید این امر است که دستهای پنهان زیادی در حوزه واردات تجهیزات پزشکی بوده که در شرایط محدودیت ارزی بهطور چراغخاموش ارزهای دولتی را بلعیدهاند.»
به جای یارانه ارزی، هزینه درمان باید از بیمه تامین شود
ساز و کار واردات در دوران تحریم سخت شده و حتی دارو را هم که گفته میشود تحریم نیست، درگیر کرده است.
چطور به جای استنت قلب، مفتول وارد شد؟
رئیس انجمن واردکنندگان دارو نیز درباره جنجال های اخیر میگوید: آنچه ما میدانیم، این است که روند واردات دارو و تجهیزات بسیار کنترل شده است. مشخص است که هرشرکتی باید چه چیز و چقدر کالا وارد کند. در گمرک هم کالا باید مجوز ترخیص داشته باشد و بلافاصله بعد از ترخیص، موظفیم که به شرکت پخش تحویل دهیم.
ناصر ریاحی، ادامه میدهد: برای ما هم که در این صنعت فعال هستیم، این مساله مبهم است. چه اتفاقی میافتد و چه کسانی دخیل هستند که چنین فسادی میتواند انجام شود؟ مشکل اصلی من این است که وقتی چنین مسائلی وجود دارد، اقدام کنید و برخورد کنید. چرا با صحبتهای ضد و نقیض، ذهن مردم را مغشوش میکنید؟