در خود ماندِگی یا اوتیسم نوعی اختلال رشدی از نوع روابط اجتماعی است که با رفتارهای ارتباطی، کلامی غیرطبیعی مشخص میشود. اوتیسم، یک اختلال رشد است که در 3 سال نخست زندگی ظاهر میگردد. این بیماری با تأثیر بر روی مغز کودک، رفتارهای اجتماعی و مهارت ارتباط برقرار کردن را مختل میکند. کودکان و بزرگسالان مبتلا به اوتیسم، در ارتباطات کلامی و غیرکلامی، تعاملات اجتماعی و فعالیتهای مربوط به بازی، مشکل دارند.
بیماری اتیسم در پسران ایعتر از دختران است
جانشین معاون توانبخشی بهزیستی استان همدان در گفتوگو با همدانپیام بیان کرد: اختلال طیف اتیسم يكي از اختلالات جدي در زمینة رشد است که پیش از 3 سالگي معمولا تشخیص داده میشود. علايم و شدت آن در افراد مختلف، متفاوت است و هنوز درمان قطعی برای این کودکان یافت نشده است و هیچ آزمون پزشکی وجود ندارد. علائم این بیماری در همه افراد به یک شکل نیست، میزان ابتلا به این بیماری در پسران شایعتر از دختران است.
سیاوش رهبر در ادامه افزود: این اختلال، ارتباط با دیگران و دنیای خارج را برای آنان دشوار میسازد. در برخی موارد رفتارهای خودآزارانه و پرخاشگرانه نیز دیده میشود. در این افراد حرکات تکراری (دست زدن، پریدن) پاسخهای غیرمعمول به افراد، دلبستگی به اشیا و یا مقاومت در مقابل تغییر نیز دیده میشود و ممکن است در حواس پنجگانه (بینایی، شنوایی، بساوایی، بویایی و چشایی) نیز حساسیتهای غیرمعمول هم دیده شود.
وی در ادامه با اشاره به میزان افراد مبتلا به این بیماری، افزود: طبق آمارهایی که وجود دارد از هر 60 یا 70 نفر نوزاد متولد شده در دنیا یک نفر به اتیسم مبتلا است، بحث تشخیص اتیسم موضوعی قدیمی نیست و از سال 1980 در دنیا آغاز شده که تشخیص آن بهشدت درحال افزایش است و یکی از دلایل آن بهبود روشهای تشخیص است و بهدلیل روشهای جدیدی که برای درمان این بیماری درنظر گرفته شده، شیوع آن هم نسبت به گذشته کاهش پیدا کرده است؛ بهطور کلی میتوان گفت که از هر هزار نفر در دنیا، 6 نفر مبتلا به اتیسم میشوند و تقریباً در ایران حدود 2 میلیون نفر مبتلا به اتیسم هستند.
تشخیص و ارزیابی دقیق اتیسم با تست غربالگری
رهبر عنوان کرد: با تستهای غربالگری میتوان فرایند رشد این بیماری را اندازهگیری کرد. در مراکز تشخیص اتیسم زیر نظارت سازمان بهزیستی و پایگاههای معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی، غربالگری با تست گارد انجام میشود که تشخیص میدهد کودک مبتلا به اتیسم است یا خیر و همچنین ارزیابی دقیقی از نظر شنوایی، بینایی، حسی انجام میشود.
عوامل اصلی ایجاد این بیماری
رهبر در ادامه بیان کرد: دلیل اصلی این بیماری هنوز ناشناخته است اما کارشناسان زندگی ماشینی و عوامل ناشی از آن را در مسیر صعودی اطلاعات این بیماری دخیل میدانند.
زنانی که در دوران بارداری دچار اضافه وزن و دیابت هستند، بیش از مادران سالم با تولد نوزادان اتیسم روبهرو خواهند شد. سن مادران، زایمان زودرس، بیماریهای زمینهای مثل دیابت، اضافه وزن و چاقی در زمان بارداری میتواند احتمال تولد کودک اتیسمی را بالا ببرد و همچنین میتوان گفت عوامل ژنتیکی در ایجاد این بیماری تأثیر بهسزایی دارند.
تأثیر اقدامات توانبخشی بر عملکرد اتیسم
جانشین معاون بهزیستی در این زمینه خاطرنشان کرد: از آنجا که اتیسم طیفی از بیماریهای مشابه است، نمیتوان گفت که یک درمان خاص برای همه این طیفها ممکن است مؤثر باشد. ولــی متخصصان و پزشکان به این نتیجه رسیدهاند که با استفاده از چند روش درمانی یا ترکیبی از آنها میتوان به کودکان اتیسمی کمک کرد تا از رفتارهای اختلالی کاسته و عملکرد کلی آنها پیشرفت کند، یکی از مؤثرترین روشها اقدامات توانبخشی است که تأثیر مثبتی خواهد داشت.
رهبر با اشاره به اهمیت مراقبت از کودکان اوتیسم در زمان جلوگیری از شیوع کرونا گفت: ستاد ملی کرونا اعلام کرده که مراکز بهطور کامل تعطیل شوند و مراکز اتیسم هم تعطیل است اما در فضای مجازی برای والدین و همچنین خود بیماران گروههایی ایجاد شده که برخی مسائل مراقبتی از این کودکان، و همچنین آموزشهای مهارتی- حرکتی برای کادر درمان و ... آموزش داده میشود که تاکنون نیز تأثیرگذار بوده است.
همچنین طبق گزارشها تا بهحال از کودکان مبتلا به اتیسم به ویروس کرونا مبتلا نشدهاند.
