اوایل هفته جاری رویترز در گزارشی به نقل از یک مقام اروپایی نوشت که احتمالاً سهشنبه(امروز) مذاکرات وین از سرگرفته خواهد بود.
از این رو سعید خطیبزاده سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان نیز روزگذشته از بازگشت امروز تیمهای مذاکره کننده به وین خبر داد. گفتنی است که تقریباً 10 روز پیش مقامات ارشد مذاکره کنندگان وین برای رایزنی و مشاوره به کشورهای متبوعشان بازگشته بودند.
دوره هشتم مذاکرات وین به عنوان طولانیترین دوره از ابتدا این مذاکرات تا کنون به حساب میآید و نسبت به اظهار نظر طرفین مذاکره کننده، احتمالاً دوره هشتم دوره آخر مذاکرات وین نیز خواهد بود.
حال در این میان برخی بر این باورند که حصول نتیجه مذاکرات وین با بازگشت اینسری تیمهای مذاکره کننده به وین، مشخص خواهد شد.
این مسئله از این رو است که برخی از طرفین مذاکره کننده اعلام کردهاند که چهارچوب مذاکرات مشخص شده و اکنون زمان تصمیمگیری کشورهای طرف برجام است. البته گفتنی است که در این میان طرفین مذاکره کننده توپ را در زمین طرف مقابل انداخته و حصول نتیجه مذاکرات را بسته به تصمیم یکدیگر میدانند. البته میتوان گفت که روسیه با وجود برخی حمایتهایی که از ایران در مذاکرات کرده همچون رد ضربالاجل مطرح شده از سوی طرفین غربی، با این حای میتوان گفت که روسیه در کنار چین توازن را در میان ایران و طرفین اروپایی و همچنین ایالات متحده تا کنون رعایت کرده است.
آلمان: حصول نتیجه مذاکرات به ایران بستگی دارد
اولاف شولتز صدراعظم آلمان: زمان زیادی برای ما باقی نمانده است، چراکه ما از پیشرفت برنامه هسته ای ایران مطلع هستیم. حصول نتیجه مذاکرات به ایران بستگی دارد. هماکنون در موقعیتی هستیم که منتظر پاسخیم.
روسیه: عزم طرفین لازم است، ظاهراً مرحله نهایی است
میخائیل اولیانوف نماینده روسیه در سازمانهای بینالمللی مستقر در وین: مذاکرات ظاهراً در مرحله نهایی است که به عزم و تلاشهای پرانرژی تمامی طرفها برای رسیدن به نقطه مقصد که احیای کامل برجام از جمله رفع تحریمها است، نیاز دارد.
ایران: هنوز بخشی از مطالبات ما رفع نشده است
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان: ما بر آخرین متونی که در نتیجه مذاکرات ایران با گروه ۱+۵ و Non-Paper هایی که از طریق آقای مورا تبادل شده تمرکز کردیم. در مرور آخرین متون به دست آمده از مذاکرات وین ما هنوز در حوزه رفع تحریمها بخشهایی از مطالباتمان مورد توجه قرار نگرفته است.
اتحادیه اروپا: به روحیه سازش همه طرفها نیاز است
انریکه مورا معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا: برای پایان سریع مذاکرات و بازگشت به اجرای کامل برجام به تلاشهایی مبتنی بر حسن نیت و روحیه سازش از سوی تمام طرفها نیاز داریم.
با وجود موضعگیریها و اظهارات طرفین مذاکره کننده، گفتنی است که حصول نتیجه در وین نیازمند حسن نیست و خواست تمامی طرفین مذاکره بوده است.
در رابطه با نتیجه نهایی مذاکرات وین که (احتمالاً) آخرین دور آن از امروز شروع خواهد شد، دو دیدگاه متفاوت وجود دارد.
از یک سو، برخی بر این باورند(برخی از کارشناسان غربی) که کشورهای غربی به علت ادعا بر نزدیک شدن به گریز هستهای ایران، خواستار حصول نتیجه ضربالاجلی هستند، این در حالی است که ایران به علت برخی فشارهای داخلی و هزینه سیاسی-حزبی که برای دولت در بر دارد، نمیتواند ظرف چند هفته آتی به نتیجه مورد نظر خود برسد و از همین رو مذاکرات عقیم خواهد ماند.
گفتنی است که در این همچنین برخی کارشناسان حوزه بینالملل بر این باورند که جو بایدن رئیسجمهور ایالات متحده، آنقدرها هم که در رسانهها اعلام میشود، خواستار احیای برجام نیست. این افراد بر این باورند که برای جبران خسارتی که دولت قبل ایالات متحده(دولت دونالد ترامپ) بر اعتبار بینالمللی این کشور با خروج از معاهدات بینالملل وارد آورده بود، دولت بایدن در ابتدا تحت فشار بود. اما اکنون پس از برگزاری مذاکرات وین برای احیای برجام و شرکت ایالات متحده در این مذاکرات، این فشار از دوش دولت بایدن برداشته شده و در صورت شکست این مذاکرات طرفین غربی ایران را مقصر این مسئله خواهند دانست و دیگر ایالات متحده از انزوای بینالمللی خارج میشود. این در حالی است که به گفته این کارشناسان با نزدیک شدن به انتخابات پارلمان ایالات متحده، هزینه سیاسی-حزبی وین برای حزب متبوع دولت بایدن افزایش یافته و این مسئله حصول نتیجه مذاکرات را تهدید میکند.
مالی: بایدن هنوز از ما میخواهد که مذاکره کنیم
با این حال رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران و رئیس هیات مذاکرهکننده آمریکا در مذاکرات وین و یکی از طرفداران برجام در دولتهای قبل ایالات متحده در رابطه با این گمانهزنیها روزگذشته در گفتوگویی تصریح کرد: رئیس جمهور بایدن هنوز از ما میخواهد در وین مذاکره کنیم. ما هفته بعد بازمیگردیم. این نماد یا نشانهای از باور ما بر این است که [این توافق] یک جسد بیجان نیست و ما باید آن را احیا کنیم چون به نفعمان است.
از سوی دیگر برخی طرفین مذاکره کننده و برخی از کارشناسان حصول نتیجه مثبت در مذاکرات وین و احیای برجام را نزدیک میدانند. گفتنی است که برخی از ایشان رفع برخی از تحریمهای هستهای کشورمان از سوی دولت ایالات متحده را دلیل بر عزم دولت آمریکا برای احیای برجام میدانند. از سوی دیگر اظهارات برخی از مقامات ایرانی نسبت به احتمال مذاکره مستقیم با مقامات ایالات متحده و همچنین تلطیف مواضع تیم مذاکره کننده ایرانی در وین را نشانهای از حسن نیست و عزم دولت سیزدهم برای احیای برجام میدانند.
شمخانی: دستورکار مذاکرهکنندگان به دقت مشخص شده
علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی روزگذشته در توئیتی درباره مذاکرات وین نوشت: دستور کار مذاکرهکنندگان ایرانی برای ادامه دور هشتم گفتگوها به دقت مشخص شده است. توافقی که طی آن تحریمهای شکلدهنده فشار حداکثری رفع نشود، موجب شرطی شدن اقتصاد کشور شده و نمیتواند مبنای توافق خوب باشد.