پنجشنبه 13 آگوست 2020 (23 مردادماه) دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در توئیت خود اعلام کرد که توافق بین محمدبن زاید ولیعهد ابوظبی و بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل برای عادی‌سازی کامل روابط صورت گرفته است. ترامپ همچنین از یک توافق صلح تاریخی بین رژیم اسرائیل و امارات سخن گفت.
روز گذشته نیز طبق گزارش خبرگزاری امارات، شرکت سرمایه‌گذاری «اپکس» در امارات با شرکت صهیونیستی «ترا» یک توافق‌نامه شراکت و همکاری راهبردی در زمینه توسعه تحقیقات و پژوهش‌های مربوط به ویروس جدید کرونا را امضا کردند و این نخستین قرارداد امارات با رژیم اشغالگر اسرائیل به حساب می‌آید.
این توافق واکنش بسیاری از کشورهای مسلمان از جمله کشورمان را برانگیخت. از این رو در چند روز گذشته مقامات کشوری و لشکری کشورمان در رابطه با این اقدام امارات از خود واکنش نشان داده‌اند.
حسن روحانی رئیس جمهور کشورمان روز در این رابطه گفت: این روزها با یک کشور همسایه که خودش را به دشمن دنیای اسلام و منطقه و قاتل ملت فلسطین نزدیک کرد و تصمیم گرفت خود را به رژیم صهیونیستی نزدیک کند، مواجه شدیم. کشور مسلمانی که مردم متدین و بسیار خوبی دارد، حاکمانش فکر می‌کنند اگر به رژیم صهیونیستی نزدیک شوند اقتصاد و امنیت آن درست می‌شود که این موضوع اشتباه است، این اقدام صد درصد محکوم و غلط است. این کار این حاکمان برای رأی آوردن یک نفر در واشنگتن است.
وزیر اماراتی می‌گوید رابطه با رژیم‌صهیونیستی «علیه ایران نیست»
در واکنش به اعلام مخالفت ایران با توافق امارات متحده عربی با رژیم صهیونیستی، این کشور، کاردار ایران را فراخواند.
خبرگزاری رسمی امارات در گزارشی اعلام کرد که در پی تهدیدات مطرح شده در سخنرانی «حسن روحانی» درباره تصمیم حاکمیتی دولت امارات و تهدیداتی که از سوی وزارت خارجه ایران، سپاه پاسداران و دیگر مقامات ایرانی تکرار شده، معاون وزیر خارجه امارات پیام اعتراض شدیداللحنی را به سفیر ایران تسلیم کرد.
این درحالی است که طبق گزارش خبرگزاری‌ها وزیر مشاور در امور خارجه امارات عربی متحده در واکنش به اعلام مخالفت ایران با توافق این کشور با رژیم صهیونیستی در پیامی نیز اعلام کرد، این یک تصمیم حاکمیتی امارات است و علیه ایران نیست.
روزگذشته «انور قرقاش» در توییتر شخصی خود، نوشت: معاهده صلح امارات و اسرائیل تصمیمی حاکمیتی است؛ این را می‌گوییم و تکرار می‌کنیم. مداخله در تصمیم‌هایمان را نمی‌پذیریم همان‌گونه که تهدید را نمی‌پذیریم چه از روی خشم [و قلدری] باشد چه نگرانی. تصمیم‌های راهبردی ما، متحولانه است که تأثیرات خود را خواهد داشت؛ تصمیم‌های آینده ما موقعیت و رقابت را تقویت خواهد کرد.
واکنش شورای همکاری خلیج فارس به مواضع ایران علیه امارات
دبیر کل شورای همکاری خلیج فارس شامگاه یکشنبه با انتشار بیانیه‌ای مواضع رئیس جمهور و دیگر مقامات ایرانی درباره توافق امارات و رژیم صهیونیستی را محکوم کرد و مدعی شد این اظهارات سبب تشدید بی‌ثباتی و ناامنی در خلیج فارس می‌شود و با روح منشور سازمان ملل، قوانین بین‌المللی و مسیر دیپلماسی در مغایرت است.
براساس گزارش شبکه العربیه، «نایف فلاح الجرف» در ادامه بیانیه خود آورده است، اعضای شورای همکاری خلیج فارس علیه هرگونه تهدید علیه حاکمیت امارات، امنیت و ثبات این کشور در کنار ابوظبی ایستاده است.
مشخص نیست بیانیه دبیرکل شورا مواضع دبیرخانه این سازمان است یا مواضع اعضای شورای همکاری خلیج فارس.
هفته گذشته دبیرخانه شورای همکاری که کشورهای بحرین، کویت، عمان، قطر، امارات و عربستان سعودی عضو آن هستند در بیانیه‌ای مدعی دخالت مستمر ایران در امور کشورهای همسایه شد و اعلام کرد که به همین دلیل خواستار تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران است.
«مطلق بن ماجد القحطانی» نماینده ویژه وزیر خارجه قطر برای مبارزه با تروریسم در واکنش به این نامه گفته بود که مواضع توافق شده شورای همکاری خلیج [فارس]، همواره منطبق بر مصوبات نشست‌های وزرای خارجه کشورهای عضو این شورا است نه بیانیه‌های دبیرکل که تنها بیانگر دیدگاه دبیرخانه این شورا است.
چرایی واکنش انفعالی عربستان به توافق امارات و رژیم صهیونیستی
نوع موضع‌گیری و واکنش کشورهای عربی و اسلامی به عادی‌سازی روابط بین امارات و اسرائیل به 3 دسته تقسیم می‌شود.
طبق گزارش منتشرشده از ایسنا، برخی کشورهای عربی و اسلامی از جمله تشکیلات خودگردان فلسطین، ترکیه، ایران و گروه‌های مقاومت نسبت به این مسأله موضع محکمی گرفته و این اتفاق را محکوم کردند و آن را به‌نوعی خیانت به آرمان فلسطین دانستند.
تعداد قابل توجهی از کشورهای عربی و اسلامی نیز نسبت به این اتفاق موضع خنثایی داشتند و مواضع‌شان در این ارتباط شدیداللحن نبود، این کشورها به‌دلیل ارتباطی که با امارات و آمریکا دارند تلاش کردند که در این زمینه رفتار منفعلانه‌ای داشته باشند که در این ارتباط می‌توان به رفتار کشورهایی چون عربستان و برخی کشورهای شمال آفریقا اشاره کرد.
یکسری کشورهای عربی و اسلامی با این موضوع همراهی کردند که البته تعداد آنها به مانند گروه نخست انگشت شمار است که در این ارتباط می‌توان به حمایت کشورهایی چون بحرین، عمان و یا مصر از این موضوع اشاره داشت.
کشوری چون مصر رابطه ویژه‌ای با امارات به‌ویژه در راستای مقابله با اخوان‌المسلمین دارد و از دیگر سو از ارتباطات وسیعی نیز با آمریکا برخوردار است. در همین چارچوب آنها از اقدام اخیر امارات استقبال کردند و این موضوع شامل کشورهایی چون بحرین و عمان نیز می‌شود. مقامات این کشورها این اقدام را قدمی در راستای حل مسأله فلسطین عنوان کردند.
برخی کشورهای خلیج فارس رابطه ویژه‌ای با آمریکا و ترامپ دارند، این کشورها بر این تصورند که هر چقدر رابطه‌شان با آمریکا کمتر شود احتمال اینکه نفوذ آمریکا در منطقه کاهش پیدا کند و آمریکا بیشتر به سمت شرق گرایش پیدا کند زیاد است و در این صورت این کشورها تنها می‌مانند و خود را در برابر قدرت‌هایی چون عربستان، ایران و حتی ترکیه تنها می‌دانند. در همین چارچوب آنها به‌دنبال این هستند که به هر طریقی حضور آمریکا در منطقه را حفظ کنند و در چارچوب خواسته‌های این کشور حرکت کنند.
همان‌طور که اشاره شد موضع‌گیری عربستان نسبت به این مسأله در دسته دوم قرار دارد. محمدبن سلمان رابطه ویژه‌ای با ترامپ، دیگر اعضای کاخ سفید و همچنین محمدبن زاید ولیعهد امارات دارد ولی در مورد این اتفاق سکوت کرده است؛ زیرا عربستان مدعی رهبری جریان اسلام است و حمایت از این اتفاق تبعاتی را برای این کشور دارد. از طرف دیگر به نظر می‌رسد که خود ملک سلمان تأکید ویژه‌ای بر موضوع فلسطین دارد و بر اساس این شرایط مقامات سعودی واکنش خنثایی را نسبت به این مسأله اتخاذ کردند.
آمریکایی‌ها علاقه‌مند بودند که 3 کشور یعنی بحرین، امارات و عمان هر 3 هم‌زمان به عادی‌سازی روابط اقدام کنند ولی موارد اشاره شده در تحقق نیافتن این تصمیم مؤثر بوده است و اگر این اتفاق می‌افتاد این برگ برنده مهمی برای ترامپ در عرصه سیاست خارجی بود. از دیگر سو اماراتی‌ها مدعی هستند که در برابر این عادی‌سازی موفق شدند که موضوع الحاق بخشی از کرانه باختری به اراضی اشغالی را به تعویق بیندازند و از آن به‌عنوان دستاوردی در مورد این مسأله یاد می‌کنند. در‌حالی‌که عمان و یا بحرین درحال‌حاضر چیزی را برای ارائه دستاورد در برابر عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی ندارند که بخواهند ارائه کنند.
