ممنوعیتهای مربوط به فروش سلاح به ایران، به موجب مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد از روز ۱۸ اکتبر ۲۰۲۰ (۲۷ مهر ۱۳۹۹) برداشته خواهد شد. از اینرو رئیس جمهور آمریکا بهدلیل نزدیک شدن به زمان لغو تحریمهای تسلیحاتی علیه ایران و از آنجاییکه چندین مرتبه مقامات روسیه از لغو تسلیحاتی علیه کشورمان و امکان انجام معاملات در این زمینه با ایران اظهار خرسندی کردهاند، از سرنوشت اقدام خود در قبال خروج از برجام احساس ترس کرده و به گفته برایان هوک، نماینده ویژه وزارت امور خارجه آمریکا در امور ایران در زمینه جلوگیری از لغو محدودیت معاملات تسلیحاتی ایران از هیچگونه اقدامی دریغ نمیکنند.
دونالد ترامپ اکنون در رقابت انتخاباتی تنگاتنگ با جو بایدن رقیب اصلی انتخابات ریاست جمهوری خود است. از اینرو یکی از انتقادهایی که رقیب دموکرات این رئیس جمهور نسبت به عملکرد وی دارد همین مسأله خروج آمریکا از برجام است. زیرا ترامپ پس از خروج از برجام نتوانست به وعدههایی که داده بود جامه عمل بپوشاند.
از اینرو طبق گزارش منتشر شده از خبرگزاری فارس در ادامه ادعاهای بیاساس مقامات آمریکایی علیه توافق هستهای و برنامه موشکی ایران نمایندگی آمریکا در سازمان ملل در نشست غیررسمی کمیته اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ در شورای امنیت، پرتاب ماهواره توسط ایران به فضا را نقض این قطعنامه ادعا کرد.
این نشست که به درخواست واشنگتن بود، چند ساعت پس از دیدار «مایک پامپئو» وزیر خارجه آمریکا با مسئولان رژیم صهیونیستی و همچنین تماس تلفنی با وزیر خارجه استونی - که کشورش ریاست دورهای شورای امنیت را برعهده دارد - برگزار شد.
بر این اساس، نمایندگی آمریکا در سازمان ملل با صدور بیانیهای درباره این نشست گفت که موضوع پرتاب ماهواره توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران را بهمیان کشانده و آن را نقض قطعنامه شورای امنیت در تأیید برجام دانسته است، زیرا این قطعنامه از ایران میخواهد هیچ فعالیت مرتبط با موشکهای بالستیک دارای قابلیت حمل تسلیحات اتمی را انجام ندهد.
دولت آمریکا در روزهای گذشته قطعنامهای را میان شماری از اعضای شورای امنیت توزیع کرده و خواستار تمدید تحریمهای تسلیحات علیه ایران شده است. با اینحال، تصویب این قطعنامه منوط به موافقت ۹ عضو شورای امنیت و عدم وتو از سوی روسیه و چین است.
با اینحال «واسیلی نبنزیا» نماینده روسیه در سازمان ملل با «مضحک» خواندن تلاشهای آمریکا برای اینکه خود را عضوی از توافق هستهای ایران نشان دهد و تحریم تسلیحاتی ایران را تمدید کند، گفته بود: «من دلیلی نمیبینم که تحریم تسلیحاتی بر ایران اعمال شود. این مسخره است. آنها عضو توافق نیستند، آنها حق استفاده از مکانیسم ماشه را ندارند.»
طبق گزارش منتشر شده از خبرگزاری ایسنا، وزیر امور خارجه کشورمان در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه «آمریکاییها برخلاف خروج از برجام، مدعی هستند که اسم آمریکا بهعنوان عضوی از برجام در سند اصلی توافق، قید شده است و در همین چارچوب آنها همچنان میتوانند درمورد این توافق بینالمللی اعمال نظر کنند»، خاطرنشان کرد: طرح ادعاهای بسیار ابلهانه از سوی مقامات آمریکایی تازگی ندارد، از کسانی که به مردم توصیه میکنند مواد ضدعفونی بخورند تا تمیز شوند و کرونا نگیرند، بعید نیست درمورد توافقنامهای که از آن خارج شدهاند و در بیانیهای رسماً نوشتهاند که ما به حضور و مشارکت خود در برجام پایان میدهیم، حالا بیایند و بگویند که نه! ما عضوی از برجام هستیم.
محمدجواد ظریف با بیان اینکه «همه متحدان آمریکا اعلام کردهاند که استدلال آمریکاییها در این زمینه پذیرفتنی نیست»، در پاسخ به سؤال دیگری درباره اظهارات اخیر برایان هوک مبنی بر اینکه تا زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، چیزی از برجام باقی نخواهد ماند، گفت: موضوع برجام ربطی به ایشان ندارد و آنچه مهم است ایران و اعضای باقیمانده در برجام هستند.
وی در ادامه تأکید کرد: برجام سند مستحکمی است و آمریکاییها نیز در آینده متوجه خواهند شد آنچه انجام دادهاند به ضرر خودشان تمام میشود.
واشنگتن تنها میتواند امیدوار به جلب حمایت فرانسه، بریتانیا و آلمان بهعنوان 3 عضو اروپایی برجام باشد. اروپایی که در روزهای پس از خروج آمریکا از برجام با رفتارهایی بسان یکی به نعل و یکی به میخ زدن ، هنوز مشخص نیست که بهدلیل اختلافات اخیر خود با اقدامات ترامپ در جناح بیطرف بوده و یا اینکه هنوز متحد بیچون چرای ایالات متحده آمریکا هستند.
از سوی دیگر پیشبینیمیشود چین و روسیه بهعنوان 2 عضو دارای حق وتو در شورای امنیت با هرگونه تلاش از سوی آمریکا برای تمدید این تحریمها مخالفت کنند. زیرا به گفته میخائیل اولیانوف، نماینده دائم روسیه نزد سازمانهای بینالمللی روسیه در فکر کسب درآمد از فروش سلاح به ایران است.