اظهارات برخی از مقامات ارشد کشورمان، مذاکرات مستقیم ایران با آمریکا را محتمل کرده و این مسأله میتواند در تسریع حصول نتیجه مذاکرات وین تأثیر بهسزایی داشته باشد.
از ابتدای آغاز مذاکرات وین در دور اول برای احیای برجام، طرفین مذاکرهکننده خواستار حضور نمایندگان آمریکا در میز مذاکرات بودند که این مسأله مورد قبول طرفین ایرانی قرار نگرفت. در رابطه با این مسأله مقامات کشورمان اعلام میکردند که از آنجایی که ایالات متحده آمریکا از برجام بهصورت یکجانبهای خارج شده است، تا زمانی که به برجام بازنگردد، مقامات ایرانی بهصورت مستقیم با آنها مذاکره نخواهند کرد.
گفتنی است که این موضع ایران به اعتقاد برخی از کارشناسان داخلی، با وجود اینکه از لحاظ دیپلماتیک منطقی به نظر میآید، اما هم روند مذاکرات را طولانیتر کرده و هم موجب شده که منافع کشورهای وابسته در انتقال پیامها تأثیر گذارد.
از ابتدای دور هشتم مذاکرات وین(که در حالحاضر در حال پیگیری است) طرفین غربی بر محدود بودن زمان پیشرو برای درستیابی به توافق تأکید داشتهاند. البته این مسأله و تعیین ضربالاجل از سوی طرفین غربی مورد تأیید ایران و روسیه قرار نگرفته است.
با این حال تسریع در روند حصول نتیجه مذاکرات وین به نفع همه طرفین برجام و ایالاتمتحده برآورد میشود. برخی از طرفین مذاکرهکننده در پاسخ به تسریع حصول نتیجه مذاکرات پیشنهاد توافق موقت را میدهند که تاکنون این مسأله مورد موافقت ایران قرار نگرفته و سخنگوی دولت روز گذشته در کنفرانس خبری خود باری دیگر اعلام کرد: توافق موقت در دستور کار جمهوری اسلامی ایران قرار ندارد.
علی بهادری جهرمی همچنین روز گذشته در جلسه مذکور در پاسخ به پرسشی در زمینه احتمال مذاکره مستقیم ایران و آمریکا تصریح کرد: درخواست مذاکره از سوی آمریکا بارها مطرح شده، اما هیچگونه مذاکره مستقیمی بین ایران و آمریکا برقرار نشده است.
این پرسش از اینرو مطرح شده که از عصر روز دوشنبه، آغاز فصل جدیدی از مذاکرات وین با مذاکرات مستقیم میان ایران و ایالات متحده محتمل شده است.
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امورخارجه کشورمان عصر روز دوشنبه در سخنرانی اختتامیه همایش ملی ایران و همسایگان اظهار کرد: امروز در نقطهای قرار داریم که باید نتیجه کار کمیتههای سهگانه را در یک تعامل سیاسی با همه طرفها مورد توجه قرار دهیم و تصمیم بگیریم که چه چیزی در مقابل چه چیزی اتفاق میافتد. در عینحال طرف آمریکایی از طرق مختلف پیامهایی را به ما میدهد که خواهان سطحی از مذاکرات مستقیم با ایران است. مذاکرات ما با ۱+۴ بهطور مستقیم است و مذاکرات با آمریکا از طریق non paper و آقای مورا و یکی، 2 کشور عضو برجام در وین است.
از اینرو اینکه بعضاً در برخی از کانالهای مجازی منتشر میشود که ایرانیها در حال مذاکره مستقیم با آمریکا هستند، صحت ندارد، اما در عینحال اگر در روند مذاکرات به مرحلهای برسیم که رسیدن به یک توافق خوب با تضمین بالا لازمهاش این باشد که سطحی از گفتوگوها را با آمریکاییها داشته باشیم این را هم نادیده نخواهیم گرفت. این اظهارات امیرعبداللهیان روزگذشته با واکنشهای زیادی روبهرو بود. به نظر میرسد که راهحل مقامات کشورمان برای تسریع در حصول نتیجه مذاکرات وین قبول درخواست آمریکا برای مذاکرات مستقیم است. گفتنی است که همانطور که در بالا گفته شد توافق موقت که راهحل برخی از طرفین مذاکرهکننده برای تسریع در حصول نتیجه است، مورد قبول مقامات ایرانی قرار ندارد.
در ادامه برخی از اظهارات نظرات روز گذشته مقامات ایرانی و آمریکایی را در رابطه با احتمال مذاکره مستقیم ایران و آمریکا میخوانیم:
مذاکره مستقیم با ایران تعامل کارآمدتری را میسر میسازد
سخنگوی وزارت امورخارجه آمریکا در یک کنفرانس در مورد اظهارات اخیر وزیر امورخارجه کشورمان گفت: همانطور که میدانید، ما آمادگی داریم مستقیماً دیدار کنیم. موضع ما طبق معمول این بوده است که تعامل مستقیم با ایران هم در زمینه مذاکرات وین و هم در زمینه مسائل دیگر، پربارتر خواهد بود. این به چارچوبهای دوجانبه و چندجانبه تعمیم داده میشود. دیدار مسقیم موجب میشود تعامل کارآمدتری انجام شود که برای سریع به تفاهم رسیدن بر سر بازگشتی دوجانبه به پایبندی به برجام ضرورت دارد.
شرط ایران برای تغییر روش ارتباط با آمریکا در وین
علی شمخانی، دبیر شورایعالی امنیت ملی در توئیتی نوشت: تاکنون ارتباط با هیأت آمریکایی حاضر در وین با مبادله نوشتار غیر رسمی انجام شده و نیازی به بیش از این نیز نبوده و نخواهد بود. این روش ارتباطی تنها زمانی با روشهای دیگر جایگزین میشود که توافق خوب در دسترس باشد.
آمریکاییها اگر حسننیت داشته باشند...
محمود عباسزاده، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در مصاحبهای گفت: جمهوری اسلامی ایران با تمامی کشورهای دنیا حتی آمریکا میتواند مذاکره کند؛ اما در مورد آمریکا، مشکل اصلی خودشان هستند. اگر آمریکاییها حسن نیت داشته باشند و به آن چیزی که امضا میکنند عمل کنند، میتوانیم با آنها مذاکره کنیم اما آنها این موضوع را در عمل اثبات نکردهاند.