در آستانه ورود به ششمین سال امضای توافقنامه برجام، شواهد نشان میدهد که کاخ سفید نه یارای نابودی این سند را دارد و نه توان تحمل آن را. همین واقعیت آشکار این روزها فرصتی برای نگاه دوباره اما منصفانه به برجام و تیم دیپلماسی تدبیر و امید است که در تنظیم این سند بر سر هر نوع زیادهخواهی احتمالی مانعی جدی تراشیدند.
به گزارش ایرنا، شامگاه سهشنبه گذشته، نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد برگزار شد تا آمریکا گام آخر پروسهای را که از 3 ماه پیش کلید زده بود، بردارد و کشورهای عضو شورای امنیت را مجاب به پذیرش تمدید تحریمهای تسلیحاتی علیه جمهوری اسلامی کند. ۳۱ خردادماه سالجاری و ده روز پیش از برگزاری این نشست، آژانس بینالمللی انرژی اتمی با القای آمریکا قطعنامهای صادر و از ایران خواست اجازه بازرسی از 2 نقطه مورد ادعای آژانس را بدهد. کاخ سفید پیش از این هم تلاش کرده بود تا «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل را متقاعد کند تا در گزارش خود به اعضا، موشکهای استفادهشده در حمله به تأسیسات نفتی آرامکو عربستان را دارای منشأ ایرانی معرفی کند. روز سهشنبه هم منتظر روی خوش شورای امنیت بود تا پیشنویس قطعنامهای را علیه ایران به تصویب برساند که اظهارات قاطبه اعضا در حمایت از برجام، این سناریو را تا به این جای کار ناتمام و واشنگتن را ناکام گذاشت.
در توضیح اینکه چرا جامعه جهانی به این راحتی و تاکنون تسلیم زیادهخواهیهای آمریکا نشده و این کشور تاکنون نتوانسته کشورهای حاضر در برجام را به سوی انحلال کامل این سند و تمدید تحریمهای تسلیحاتی هدایت کند؛ میتوان عوامل و دلایلی مطرح کرد اما بهنظر میرسد بندها و بنیانهای برنامه جامع اقدام مشترک خود از یکسو و تدبیر و اقدامات تیم دیپلماسی وزارت خارجه از سوی دیگر این توافق بینالمللی را از دستدرازیهای سیاسی و حقوقی «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا، با تمام تلاشهایش حراست کرده است.
در آستانه ورود به ششمین سال امضای توافقنامه برجام و با وجود تمام دلواپسیها و آیات یأس خوانده شده در داخل و تکاپوی آمریکا و رژیم صهیونیستی در خارج برای نابودی این سند، هنوز هم بندهای آن میتوانند برای حفاظت از حقوق مردم ایران کارساز باشند. حجتالاسلام والمسلمین «حسن روحانی» رئیس جمهوری روز گذشته در جلسه هیأت دولت و در توصیف کارشکنیهای آمریکا گفت: «آمریکاییها 5/3 سال است که تلاش میکنند برای اینکه برجام را بشکنند، اما پس از 5/3 سال باز هم وقتی شورای امنیت سازمان ملل تشکیل میشود، غیر از خود آنها، ۱۴ عضو دیگر از برجام و از قطعنامه ۲۲۳۱ حمایت میکنند.»
سند برجام به بیش از یک دهه مناقشه هستهای جهان با ایران پایان داد، حق غنیسازی هستهای را برای این محفوظ اعلام کرد، تحریمها و قطعنامههای 6گانه علیه جمهوری اسلامی را ملغی و زمینههای بهبود رابطه اقتصادی با دنیا را فراهم کرد. بسیاری از توطئههای ایرانهراسانه رژیم صهیونیستی و حاشیهنشینهای خلیج فارس را نقش برآب کرد و ثبات نسبی اقتصادی و معیشتی برای مردم به ارمغان آورد. توصیف تکتک دستاوردهای برجام مجال دیگر و مختص به خود میطلبد اما آنچه این روزها آمریکا را ناتوان از تهدید جدید کرده است، امنیت بینالمللی است که در سایه برجام بهوجود آمده و از منظر آنها ایران در قالب این توافق دیگر کشور تهدیدکننده صلح جهانی نیست. اروپا و چین، روسیه و دیگر کشورهای جهان نمیتوانند این گزاره را بهراحتی نادیده بگیرند.
شاید به همین دلیل است که روزنامه نیویورک تایمز در شماره دیروز خود و پس از نشست شورای امنیت سازمان ملل با اشاره به اینکه این پیشنهاد آمریکا نتیجهای جز شکست در شورای امنیت سازمان ملل نداشته، اذعان میکند که مقاومت در برابر درخواست پامپئو نه فقط از جانب رقبایی همچون چین و روسیه، بلکه از سوی متحدان مهم واشنگتن، بیانگر انزوای رو به گسترش و تأثیر رو به افول آمریکا است. این نشست، مثالی واضح از انزوای واشنگتن درباره مسأله ایران و همچنین مثالی برای شکست آمریکا در 2 سال گذشته در زمینه قانع کردن دیگر اعضای توافق هستهای به پشتیبانی از رویکردش بود.»
ترامپ در ۱۸ اردیبهشت ۹۷ نتوانست برجام و بهرهمندی ایران از آن را تحمل کند و به همین دلیل بهصورت یکجانبه از آن خارج شد. در 3 سال گذشته هم با تمام توان کوشید این توافق را نابود کند اما دستکم تاکنون موفق به این کار نشده و نتوانسته است مکانیسم ماشه را فعال کند.