سخنگوی وزارت خارجه روزگذشته در نشست هفتگی خود با خبرنگاران در پاسخ به این پرسش که آیا در آستانه فرا رسیدن ۲۷ مهرماه ظریف به برخی از کشورها جهت رایزنی برای جلوگیری از اقدامات احتمالی آمریکا در ارتباط با رفع تحریمهای تسلیحاتی ایران سفر میکند یا نه؟ گفت: رایزنیهای جمهوری اسلامی ایران بدون وقفه با کشورهای مختلف ادامه دارد. البته شما باید توجه داشته باشید که کرونا یک موضوع جدی است و نباید آن را سطحی دانست. کرونا دنیا را متحول کرده و این شامل رفتوآمدهای دیپلماتیک و سفرها نیز استا که البته در این چارچوب از مسیرهای جایگزین استفاده میشود.
سعید خطیبزاده تأکید کرد: ۲۷ مهرماه روزی خواهد بود که بهصورت خودکار نه با رایزنی کسی، تمام محرومیتهای تسلیحاتی ایران طبق برجام برداشته میشود. در ۳:۳۰ بامداد ۲۷ مهرماه محدودیتهای تسلیحاتی ایران طبق برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت رفع میشود.
یکشنبه هفته آینده تحریمهای تسلیحاتی کشور پایان میپذیرد، اما این مسأله همچون معاهده برجام تنها روی کاغذ خواهد بود و یا این مسأله متفاوتتر خواهد بود؟
رئیسجمهور وقت ایالات متحده همواره تلاش خود را کرده تا دستاورد (برجام) دولت گذشته این کشور را نابود کند، زیرا رژیم اسرائیل این معاهده را در تضاد با اهداف و مصالح خود میداند. از اینرو از همان ابتدا این اقدام دونالد ترامپ با مخالفت و مقابله دیگر اعضای برجام روبهرو شده بود و این مسأله به شکستهای پیاپی حقوقی و انزوا در سازمانهای بینالملل انجامیده است. با اینحال این رئیسجمهور جمهوریخواه همواره با یکجانبهگرایی و بیتوجه به سازمانها و معاهدات بینالمللی به اقدامات خصمانه خود علیه کشورمان دست زده است.
از اینرو و با توجه به تأکید تمامی اعضای حال حاضر برجام بر ادامه این معاهده و حفاظت از آن، عملاً منفعتی برای کشورمان در بر نداشته و در تازهترین اقدامات خصمانه دولت آمریکا، با تحریم بانکهای ایرانی مراودات اقلام پزشکی و خوراکی را سختتر از گذشته کرده است.
رفع تحریمهای تسلیحاتی کشور که در چند ماه گذشته مورد استقبال روسیه و چین قرار گرفته است، همواره موجب خشم و ترس دولت فعلی ایالات متحده، رژیم اسرائیل و برخی از همسایگان عربزبان کشورمان از جمله عربستان و امارات شده است.
زیرا موضوع خرید سلاح، با برجام فرق میکند. از یکسو ایران ادامه برجام را از طرفهای اروپایی که خود زیر سایه اقتصاد ایالات متحده هستند، خواستار بود اما اکنون روسیه و چین خود را مشتاق این معامله نشان میدهند و از سوی دیگر ایران بهعنوان یک بازار جدید خرید سلاح در منطقه، موقعیت مناسبی را برای چین و روسیه فراهم آورده است.
برخی از تحلیلگران لغو تحریمهای تسلیحاتی کشورمان را شکست انتخاباتی ترامپ میدانند، از اینرو به احتمال زیاد این رئیسجمهور اقدامات یکجانبه دیگری را برای ایران و فروشندگان سلاح به کشورمان درنظر بگیرد.
در همین خصوص عدهای حتی اقدامات نظامی در منطقه از سوی ایالات متحده برای جلوگیری از خرید سلاح توسط ایران را محتمل میدانند.
با وجود این علاوهبر تهدیدات ایالات متحده برای مجازات ناقضان تحریمهای تسلیحاتی ایران(به زعم آمریکا)، مانعی قانون به اسم FATF بر سر راه ایران قرار دارد که انجام چنین معاملاتی را با مشکلاتی اساسی مواجه میکند. از آنجایی که کشورمان در لیست سیاه FATF (گروه بینالمللی اقدام مالی) قرار دارد، برای انجام مرودات بانکی با سایر کشورهای با موانعی مواجه شده است. حتی این مسأله یکی از موانع اصلی بر سر راه انجام توافقات بلندمدت با کشورهای روسیه و چین شده است.
کشورهای چین و روسیه 2 ماه پیش(مردادماه) نیز ناچار شدند نسبت به وضعیت ایران در FATF آرایش جدید بگیرند و فعالیتهای بانکی و ارتباط مالی را محدود کنند. روسیه و چین در انجام تراکنش با اشخاص حقیقی و حقوقی ایرانی، احتیاط به کار برده و از انجام تراکنش پرهیز میکنند.
از اینرو حریری رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین اعلام کرده بود که کشورمان عملا هیچ مبادله بانکی با روسیه و چین ندارد.
با توجه به این مسأله میتوان گفت که پس از 27 مهرماه (یکشنبه هفته آینده) خرید تسلیحات برای کشور با مانعی بزرگ مواجه است، اما این مسأله موجب نخواهد شد که دولت کنونی ایالات متحده دست به اقدامات کارشکنانه علیه کشورمان نزند.