■ علت توقف مذاکرات دوره هشتم در روز پنجشنبه تعطیلات کریسمس است
با توجه به اینکه از سوی وزیر امورخارجه مطرح شد که طرفین در خصوص آغاز کار روی سند مشترک توافق کردهاند، هرچه در مذاکرات پیش میرویم اختلافات کاهش یافته و بر سرعت آن افزوده میشود؛ اینکه چرا در دور گذشته مذاکرات به کندی پیش رفت ناشی از این موضوع بود که میان طرفین نوعی بیاعتمادی وجود داشته و همچنان ادامه دارد چراکه ایرانیها ضمن به یاد داشتن خاطره تلخ خروج آمریکا از برجام، امروز نیز با آیندهای مبهم درخصوص توافق هستهای مواجه هستند چراکه جمهوریخواهان اعلام کردهاند درصورت احیای برجام، چنانچه در انتخابات ۲۰۲۲ اکثریت کنگره و در سال ۲۰۲۴ ریاستجمهوری را به دست بیاورند، اقدام ترامپ در خروج از آن را تکرار خواهند کرد.
بهانه آمریکاییها هم البته تحت فشار لابی صهیونیست این است که ایران درصدد خرید وقت برای پیشبرد برنامههای هستهای خود است. بنابراین باید ببینیم چگونه قرار است این فضای بیاعتمادی میان 2 طرف کاسته شود که البته کار بسیار دشواری است.
ایران به دنبال متنی است که به دغدغههای خودش پاسخ دهد و طرف آمریکایی هم نگرانیهای خود را مدنظر قرار داده است.
به گزارش ایلنا، یافتن چنین متنی با حساسیتهای خاصی همراه است و میتواند فضای دور هشتم مذاکرات را نیز با لغزشهایی مواجه کند. به هرصورت، لازمه پیشرفت مذاکرات این است که اراده طرفین بر پیشبرد مذاکرات باشد که هر 2 طرف در این رابطه نسبت به طرف مقابل شکاک هستند.
همچنین اگر تلاش طرفین بر اعتمادسازی معطوف باشد و این اعتماد شکل بگیرد آن زمان است که میتوانیم نسبت به دستیابی به توافق و اجرای موفقیتآمیز آن امیدوار باشیم.
ایران در مسیر دستیابی به توافق برای احیای برجام با نگرانیهای فراوانی مواجه است که پایبندی آمریکا به توافق حاصل شده و تعهد این کشور برای تسهیل حضور شرکتهای بینالمللی در ایران از مهمترین نگرانیها است. البته تهدید جمهوریخواهان به خروج از توافق نیز میتواند مانعی برای حضور شرکتها و سرمایهگذاری در ایران باشد.
پیش از آغاز مذاکرات اینچنین تصور میشد که مانع اصلی در مسیر احیای برجام آمریکا است و کشورهای اروپایی تنها تسهیلگر گفتوگوها خواهند بود، اما با آغاز دور هفتم مشخص شد که تروئیکای اروپایی نیز نقشی غیرسازنده را در پیش گرفتهاند.
در کل اروپاییها 3 ملاحظه را در جریان مذاکرات مدنظر دارند؛ نخستین ملاحظه مسائل و دغدغههای مرتبط با خودشان است. آنها فرضشان بر این است که ایران به دنبال برنامههای هستهای نظامی است.
همچنین در ملاحظه دیگری نگران اسرائیل هستند چراکه بسیار از خشم این رژیم در هراس هستند و در سومین ملاحظه نیز بر دغدغههای ایالات متحده متمرکز هستند و یک نوع همافزایی را به لحاظ این ادعا که ایران برایشان تهدید است، دارند.
درمجموع اینها برنامههای هستهای صلحآمیز ایران را «امنیتیسازی» کردهاند. اروپا تحتتأثیر این 3ملاحظه در حال کنشگری است؛ این 3 کشور خود را تسهیلگر میدانند، اما عملاً در کنار آمریکا و اسرائیل قرار دارند.
نکته عجیب البته این است که این 3 کشور، فشارهایی را بر ایران وارد کرده و تعهداتی را بر ایران تحمیل میکنند، اما خودشان نه حاضر به پذیرش تعهد هستند و اگر هم تعهدی را بپذیرند به آن عمل نمیکنند.
دوشنبه هفته آینده ادامه مذاکرات دور هشتم
گفتوگوی نمایندگان ایران و گروه ۱+۴ که از دوشنبه با برگزاری نشست کمیسیون مشترک برجام از سرگرفته شد تا فردا (روز پنجشنبه) جریان خواهد داشت و پس از 3روز وقفه در روزهای پایانی سال ۲۰۲۱ میلادی یعنی ۳۱ دسامبر، یکم و دوم ژانویه، مذاکرات از سوم ژانویه (۱۳دی) پیگیری میشود.
انریکه مورا، معاون دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا که بهصورت مشترک با مذاکرهکننده ارشد ایران، ریاست کمیسیون مشترک برجام را برعهده دارد در جمع خبرنگاران به این نکته اشاره و تأکید کرد که این توقف صرفاً به دلیل تعطیلی خدمات و تسهیلات محل برگزاری جلسات است. یک منبع نزدیک به تیم مذاکرهکننده نیز گفته است که گفتوگوها تا فردا ادامه دارد؛ از جمعه تا یکشنبه آینده به دلیل تعطیلی هتل کوبورگ به مناسبت سال نو تنفس خواهد بود و مذاکرات دوشنبه آینده از سر گرفته میشود.