در زمان انتخابات آمریکا انتظارات به این سمت بود که چنانچه جو بایدن بر مسند قدرت بنشیند قیمت ارز خارجی و طلا کاهش پیدا خواهد کرد.
تأثیر این اتفاق از زمان پیروزی تا قدم گذاشتن در کاخ سفید کاهش قیمت دلار و طلا و پرهیز از هرگونه شوک بوده است.
در هفته گذشته انتظارات از کاهش بیشتر قیمت‌ها با ورود بایدن به کاخ سفید سبب شد تا در 2 روز ابتدایی هفته با هجوم فروشندگان، دلار با افت 2 هزار و 250 تومانی مواجه شود و کانال 23 هزار تومان را از دست بدهد. این چهارمین هفته متوالی است که دلار کاهش یافته است.
سکه نیز به تبع دلار ۳۰۰ هزار تومان از ارزش خود را از دست داد و به بهای ده میلیون و ۳۵۰ هزار تومان رسید. سکه که در یک ماه اخیر وارد کانال 12 میلیون تومانی شده بود حالا با کاهش دلار در اوایل هفته گذشته کاهش پیدا کرد. به این ترتیب ارزش دلار در دی ماه ۹۹ بیش از ۱۳ درصد افت قیمت را ثبت کرد. دلایلی همچون ورود بایدن به کاخ سفید، بینش مثبت نسبت به کاهش تحریم‌ها و آزاد شدن دارایی‌های بلوکه شده ایران در سایر کشورها عامل مسلط سقوط قیمت‌ها بوده است.
در اواخر هفته با کاهش قیمت‌ها، معامله‌گران دوباره خرید را در دستور کار قرار دادند و با توجه به اینکه انتظار می‌رود با آغاز دولت بایدن روند کاهش متوقف شود با افزایش خرید امکان افزایش قیمت‌ها وجود دارد؛ همچنان که در پایان هفته گذشته قیمت دلار به 22 هزار و 850 تومان و قیمت سکه به ده میلیون و 350 هزار تومان رسید.
افزایش اندک قیمت سکه در آخرین روز هفته به‌دلیل افزایش بهای اونس طلا در بازارهای جهانی بود که در مقاطعی به آستانه هزار و ۸۷۰ دلار رسید. مشخص است که بازارهای داخلی به‌شدت تحت تأثیر روابط بین ایران و آمریکا است و چنانچه تحول خاصی در این خصوص رخ ندهد، تقویت انتظارات تورمی می‌تواند قیمت‌ها را در مسیر صعودی قرار دهد.
در تمامی کشورها آنچه بیش از تحولات بین‌المللی بر بازارهای داخلی تأثیر‌گذار است، سیاست‌های پولی و نرخ بهره‌ای است که توسط بانک مرکزی اتخاذ و تعیین می‌شود؛ به‌کارگیری همزمان این 2 مقوله در شرایط مختلف اقتصادی بسیار حائز اهمیت است. یکی از دلایل اصلی ریزش بورس در ماه‌های اخیر دخالت دستگاه‌ها در زنجیره قیمت‌گذاری و اعمال محدودیت‌ها در حجم مبنا و دامنه نوسان بوده است. شاخص کل سهام در نخستین روز این هفته با افت5/3 درصدی از مرز مقاومتی 2/1 میلیون واحدی پایین‌تر رفت.
شاخص کل در دومین روز هفته نیز افت 36 هزار واحدی را ثبت کرد. بی‌اعتمادی سهامداران به تصمیمات دولت و بیم کاهش بیشتر قیمت دلار در روزهای آتی باعث ریزش بازار سهام در اوایل هفته گذشته بوده است.
سخنان اخیر رئیس جمهور مبنی بر کاهش قیمت دلار به‌دلیل احتمال آزاد شدن دارایی‌های بلوکه‌شده در کره جنوبی عاملی اثرگذار بر سنگین شدن صف‌های فروش بوده است. چنانچه برنامه محور اقتصادی بایدن نرخ جهانی کامودیتی‌ها را افزایش دهد، می‌توان امیدوار بود که ارزش سهام رشد پیدا کند زیرا بیش از 60 درصد از ارزش کل بازار سهام به سهام کالا محور وابسته است. در مجموع بازار سهام در هفته گذشته بازدهی منفی 4 درصد را به ثبت رسانده و به 1183948 واحد رسید.
ارز دیجيتالی بیت کوین که در هفته‌های اخیر توانسته بود خود را در صدر جدول افزایشی نگه دارد؛ هفته گذشته با سقوط آزاد مواجه شد و بازدهی منفی 5/12 درصد را به ثبت رساند. افزایش نگرانی‌ها درباره استفاده غیرقانونی از این ارز دیجیتالی باعث سقوط ارزش آن شده است.
عده‌ای معتقدند که سیاست‌هایی که دموکرات‌ها اتخاذ خواهند کرد با رشد تورم انتظاری و افزایش ریسک در بازارها منجر خواهد شد و می‌تواند جهش تقاضای بیت‌کوین را به‌دنبال داشته باشد. در آخرین روز هفته گذشته بیت کوین قیمت 32 هزار و 177 دلار را به ثبت رساند، برخی تحلیلگران معتقدند که احتمال سقوط قیمت بیت‌کوین تا 25 هزار دلار وجود دارد.
بازار انواع نفت هفته بدون تنشی را سپری کرد. اما به نظر می‌رسد دیدگاه دموکرات‌ها به استفاده از سوخت‌های غیرفسیلی و توجه به محیط زیست و توسعه پایدار منجر به کاهش عرضه نفت شود و این موضوع می‌تواند سبب افزایش قیمت شود.
با توجه به کمبود شدید تقاضای نفت خام بر اثر ادامه شیوع ویروس کرونا ادامه رشد قیمت انواع نفت در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. قیمت نفت برنت، اوپک و نفت خام آمریکا در آخرین روز هفته به ترتیب 1/56 ، 1/55 و 1/53 دلار در هر بشکه بوده است.
طلا در چهارشنبه گذشته به‌دلیل خوشبینی به اقدامات محرک مالی گسترده دولت جدید آمریکا و افت ارزش دلار تا نقطه هزار و 871 دلار صعود کرد. بسیاری از تحلیلگران معتقدند با گسترش سیاست‌های پولی انبساطی در جهان و اثرات تورمی این سیاست احتمال افزایش قیمت طلا بسیار بالاست، ضمن آنکه اکثریت اعضای سنا را دموکرات‌ها تشکیل دادند که باعث تقویت تصویب بسته مالی محرک اقتصادی می‌شود که بر افزایش قیمت طلا اثرگذار است.
* جمال رزاقی
