چهارشنبه هفته گذشته خبری مبنی بر اینکه ماهواره نور به‌عنوان نخستین ماهواره نظامی جمهوری اسلامی ایران از ماهواره‌بر 3مرحله‌ای قاصد از کویر مرکزی ایران توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با موفقیت پرتاب شد و در مدار 425کیلومتری زمین قرار گرفت، انتشار یافت و از همان روز نخست انتشار این خبر شاهد واکنش‌ها و موضع‌گیری‌های مختلفی در این زمینه بودیم.
به گزارش فارس، در نخستین واکنش‌ها به پرتاب ماهواره نور، وزارت خارجه اسرائیل در بیانیه‌ای اعلام کرد: «اسرائیل پرتاب ماهواره نظامی از سوی سپاه پاسداران ایران را محکوم می‌کند. اسرائیل خواهان محکومیت بین‌المللی پرتاب ماهواره از سوی ایران و اعمال تحریم‌های بیشتر علیه تهران است تا این رژیم از فعالیت‌های ناخوشایند و خطرناک بازداشته شود.»
رابرت لودویک، سخنگوی وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) در گزارشی با بیان اینکه واشنگتن در حال رصد برنامه ماهواره‌ای تهران است، گفت: با وجود آنکه تهران درحال‌حاضر موشک‌های بالستیک بین قاره‌ای ندارد، اما با توجه تمایلش برای داشتن یک موازنه استراتژیک در برابر ایالات متحده ممکن است سبب شود که به سمت تولید موشک بالستیک بین قاره ای برود.
همچنین دیوید نورکوئست، معاون وزیر دفاع آمریکا در واکنش به برد ماهواره پرتاب‌شده گفت: مسیر زیادی را پیمود که این نشان می‌دهد ایران توانایی تهدید همسایه‌های خود و متحدان ما را دارد.
در پی این اظهارات شبکه خبری «CNN» خبر داد که دو مقام پنتاگون موفقیت‌آمیز بودن پرتاب ماهواره نظامی ایران را تأیید کرده‌اند و در این رابطه گفته‌اند: این اقدام گامی چشمگیر به‌شمار می‌آید، چون برنامه فضایی ایران همان فناوری را استفاده می‌کند که مورد نیاز برای پرتاب موشک بالستیک بین قاره‌ای است که تهران را قادر خواهد ساخت تا به هر دشمنی تهاجم کند.
ساعاتی پس از گزارش تأیید مقامات پنتاگون مبنی بر موفقیت‌آمیز بودن پرتاب ماهواره نظامی ایران سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا گفت که واشنگتن موضوع پرتاب ماهواره نظامی نور توسط ایران را به شورای امنیت ارجاع خواهد داد.
مورگان اورتگاس اظهار کرده است که پرتاب این ماهواره از نظر آمریکا نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد به‌شمار می‌آید.
وزیر خارجه آمریکا نیز روز چهارشنبه در واکنش به پرتاب موفقیت‌آمیز ماهواره نظامی نور توسط نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی گفت: ایران باید بابت این اقدام پاسخگو باشد. مایک پامپئو گفت: اقدام ایران نقض قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد بوده است.
از سوی دیگر رئیس جمهور آمریکا در واکنش به پرتاب نخستین ماهواره نظامی ایران به فضا گفت که واشنگتن ایران را از نزدیک زیر نظر دارد.
دونالد ترامپ که در کنفرانس خبری در کاخ سفید صحبت می‌کرد، افزود: «ما بیشتر از خود ایرانی‌ها درباره آنها می‌دانیم.»
این واکنش‌ها از سوی مقام‌های آمریکایی به قرار گرفتن ماهواره نور ایران در مدار زمین در حالی صورت گرفته که پیش از این مقام‌ها بارها در رد صلح آمیز بودن برنامه فضایی ایران موضع گرفته‌اند.
در همین ارتباط پامپئو روز ۲۲ بهمن ۱۳۹۸ در واکنش به اقدام ایران در پرتاب ماهواره ظفر در پیام توئیتری نوشته بود: «رژیم ایران از پرتاب ماهواره برای توسعه بیشتر توانایی‌های موشک بالستیک خود استفاده می‌کند که به این کشور اجازه می‌دهد تا دشمنان خود را تهدید کرده و ثبات منطقه‌ای را نیز تهدید کند.»
هیچ قطعنامه‌ای ایران را متعهد به انجام ندادن این کار نکرده است
رئیس کمیسیون امور بین‌الملل شورای فدراسیون (مجلس سنای روسیه) با رد ادعای آمریکا درباره نقض قطعنامه 2231 شورای امنیت از سوی ایران به‌دلیل پرتاب موفق ماهواره نظامی نور1 اظهار کرد: هیچ قطعنامه‌ای ایران را متعهد به انجام ندادن این کار نکرده است.
به گزارش ایرنا، کنستانتین کاساچوف در جمع خبرنگاران با بیان این مطلب افزود: اظهارات مقام‌های ایرانی درباره پرتاب ماهواره نظامی ایرانی نور به فضا که قطعنامه شورای امنیت را نقض نمی‌کند، درست است، زیرا دارای مهمات هسته‌ای نیست.
وی افزود: باید به این واقعیت توجه داشت که مفهوم ماهواره نظامی به این معنا نیست که در آن سلاح قرار گرفته است.
رئیس کمیسیون امور بین‌الملل شورای فدراسیون گفت: پس از تأیید توافق‌های بین‌المللی درباره منع استقرار تسلیحات کشتار جمعی در مدار پیرامون کره زمین، اهداف ماهواره‌های نظامی شامل ناوبری هوایی، ارتباطات و تجسسی می‌شود.
کاساچوف خاطرنشان کرد: بحث‌ها درباره حق ایران برای پرتاب ماهواره‌ها از زمان امضای برجام که با قطعنامه 2231 شورای امنیت تأیید شده است، جریان دارد.
وی افزود: در این سند از ایران دعوت شده است از انجام فعالیت در زمینه طراحی موشک‌های بالستیکی قادر به حمل موشک‌های هسته‌ای خودداری کند، اما این کشور را متعهد نکرده است.
کاساچوف گفت: طرف ایرانی می‌گوید که پرتاب ماهواره به قطعنامه‌های شورای امنیت ارتباطی ندارد و تهران چنین حقی دارد، از سویی طرف روسی اطلاعاتی دال بر اینکه ایران موشک برای حمل سلاح هسته‌ای آزمایش کرده است را در اختیار ندارد.
سوابق فضایی ایران
به گزارش تسنیم، برنامه فضایی کشور که از حدود 20 سال پیش آغاز شد، در مسیر خود دچار افت و خیزهای مختلفی گردید، از همکاری مشترک با کشورهای خارجی در طراحی و ساخت ماهواره و انتقال این فناوری به کشور و در ادامه ماندن پشت در بسته این کشورها برای پرتاب یا پرتاب‌نکردن هرگونه اطلاع‌رسانی از سرنوشت ماهواره، سپس توسعه پرتابگر فضایی داخلی برای رده عملکردی اثبات فناوری به‌نام «سفیر‌ـ1» بر اساس موشک‌های بالستیک ساخت داخل و تجربه شکست و چندین موفقیت با آن، تزریق موفق ماهواره امید در 14 بهمن 1387 نخستین موفقیت «سفیر‌ـ1» دومرحله‌ای سوخت مایع بود و پس از آن تزریق موفق ماهواره‌های «رصد‌ـ1» و نوید علم و صنعت در سال 1390 و ماهواره فجر در سال 1393 بخش موفق عملکرد ماهواره‌بر «سفیرــ1» است.
«سفیرــ1» نخستین ماهواره‌بر ساخت ایران
اما در ادامه، «سفیرــ1» با مشکلاتی مواجه شد. «سفیرــ2» یا سیمرغ یک طراحی جدید بر اساس توانمندی‌های موجود داخل کشور بود که از اجزای «سفیرــ1» نیز با روشی جدید در آن استفاده شده بود. سیمرغ نیز ماهواره‌بری دومرحله‌ای و سوخت مایع با ابعاد بزرگتر و تناژ بسیار بیشتر از سفیرــ1 بود و شباهتی به هیچ موشک نظامی ایرانی نداشت. این ماهواره‌بر نیز پس از دشواری‌های متعددی در مسیر آماده شدن برای پرتاب فضایی که ناشی از پیچیدگی‌های آن بود با سکوت خبری مواجه شد. نهایتاً در سال‌های 95 تا 98 هر سال یک آزمایش پرتاب را پشت‌سر گذاشت و در آخرین پرتاب موفق به رسیدن به ارتفاع 540کیلومتری شد، اما به‌دلیل سرعت ناکافی، محموله آن که ماهواره ظفر علم و صنعت بود، با موفقیت در مدار قرار نگرفت.
