رئیس سازمان انرژی اتمی، شرط و شروط ایران برای پذیرش پروتکل الحاقی را بیان کرد؛ پروتکلی که به آژانس بینالمللی انرژی اتمی سطح دسترسی بیشتری به تأسیسات هستهای ایران میدهد.
به گزارش فرارو، علیاکبر صالحی در گفتوگو با شبکه تلویزیونی "سیسیتیوی" چین شرط پذیرش پروتکل الحاقی توسط جمهوری اسلامی را توافق درباره همه مسائل دانست.
به گفته وی، تا زمانی که درباره همه مسائل توافق نشده است این بدان معنا خواهد بود که توافقی حاصل نشده است و از این رو ایران پروتکل الحاقی را به مرحله اجرا نخواهد گذاشت.
پروتکل الحاقی بهمنظور تقویت کارآمدی و بهبود کارایی نظام پادمانهای آژانس در ۱۵ مه ۱۹۹۷ در شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی به تصویب رسید.
براساس پروتکل الحاقی، بازرسی حق آژانس است و نیازی به تصویب شورای حکام (برخلاف بازرسی ویژه) ندارد. از طرف دیگر، آژانس در بازرسیهای خود بر مبنای پروتکل الحاقی حق دارد به هر مکانی که برای انجام وظایف خود ضروری میداند، دسترسی پیدا کند. این نوع بازرسی بیشتر برای فعالیتهای اظهار نشده طراحی شده و در واقع، میتوان از آن به بازرسیهای سرزده تعبیر کرد.
براساس توافق مقدماتی میان ایران و گروه 1+5 در ژنو۳ موسوم به برنامه اقدام مشترک جمهوری اسلامی ایران پذیرفته است که پس از توافق جامع این آمادگی را دارد که به صورت داوطلبانه پروتکل الحاقی را به مرحله اجرا در آورد. در تفاهم لوزان نیز بار دیگر این موضوع مورد تأکید قرار گرفت، هر چند از سوی برخی کشورها بخصوص آمریکاییها بر پایه فکت شیت منتشر شده این ادعا مطرح شد که ایران قرار است امکان دسترسیهای بیشتری به تأسیسات هستهای خود فراهم کند.
با این حال صالحی در این گفتوگو تأکید کرد که در صورت تصویب مجلس ایران، بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی میتوانند از برخی مراکز غیرهستهای ایران در چارچوب و شرایط مشخص بازدید کنند. وی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه آیا ایران در چارچوب تدابیر اضافی اجازه خواهد داد که بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی از تأسیسات غیرهستهای آن دیدار کنند؟، گفت: این موضوع میان 2 طرف مطرح و بررسی شده است. اگر همه مسائل به خوبی پیش برود ما این حقیقت را پذیرفتهایم که پروتکل الحاقی را خواهیم پذیرفت.
این موضوع در ژنو 3 مطرح شد. اما همانگونه که گفتم شرط تحقق این موضوع توافق درباره همه مسائل است و تا زمانی که درباره همه مسائل توافق نشده است این بدان معنا خواهد بود که توافقی حاصل نشده است. ما نمیتوانیم یک بخش را مورد توجه قرار دهیم و از بخش و حوزه دیگری غفلت کنیم.
در پروتکل الحاقی این فرصت و امکان وجود دارد که از برخی سایتها بازدید انجام شود اما این به تفاهم و توافق دوجانبه وابسته است. برای مثال فرض کنید بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی میخواهند از یک مرکز یا تأسیسات غیرهستهای بازدید کنند ما مخالف این موضوع هستیم. مراکز و تأسیسات هستهای در چارچوب توافق تأمین امنیت تحت نظر قرار دارند. ما درباره مراکز غیرهستهای صحبت میکنیم. بازرسان براساس پروتکل الحاقی میتوانند از مناطق اطراف مراکز غیر هستهای نمونهبرداری کنند.»