چرا کتاب نمی‌خوانیم؟ چرا کتابخانه نمی‌رویم؟ همدان پیام
 
 
پنجشنبه - 13 بهمن 1401 - شماره 4521
 
امروز : جمعه ، 10 فروردين 1403

Today : Fri, March 29, 2024




ارتباط با سرویس ها - پذیرش آگهی * 1402، مهار تورم و رشد تولید
ورود کاربران


عکس چاپخانه
logo-samandehi
 
کد مطلب:  101157 تاریخ انتشار:  1398-08-12 - 09:56 تعداد بازدید:  193
ارسال به دوستان
نسخه چاپی

با ارائه آمار فرهنگ رشد نمی کند
چرا کتاب نمی‌خوانیم؟ چرا کتابخانه نمی‌رویم؟

نویسنده : حسین پارسا

فرهنگی


 یکم بیایید از همین ابتدا تکلیف خودمان را روشن کنیم. در هفته به اصطلاح «کتاب و کتابخوانی» هستیم، ولی باید بپذیریم که آمار مطالعه در ایران آن اعدادی نیست که آقایان مسئول هر سال ارائه می دهند. آمار خواندن اخبار تلگرام و کپشن های اینستاگرام و توییت های نیم وجبی توییتر، هیچ جای دنیا جزو آمار مطالعه به حساب نمی آیند. فیزیک و شیمی و ریاضی و آدم شناسی هم که برای نمره و امتحان خوانده می شود ربطی به مطالعه ندارد. با این حساب آمار مطالعه در ایران حتی ان 13 دقیقه ای هم نیست که وزیر ارشاد اخیرا اعلام کرده است. این را همه مان خوب می دانیم.
دوم کتاب نخواندنمان دلایل مختلفی دارد که بارها گفته و نوشته شده است. از مشکلات اقتصادی و گرانی نشر تا نبود فضای باز برای نوشتن و غریبه بودن مردم با فرهنگ مطالعه، همه در پدید آوردن وضع موجود موثر هستند. اما اگر بخواهیم یک عامل اصلی را بررسی کنیم باید به سرچشمه برسیم: یعنی جایی که درباره کتاب صحبت می کنند(یعنی باید صحبت کنند!)، سیاست می گذارند، تصمیم می گیرند و اجرا می کنند.
سوم چه دوست داشته باشیم و چه نه، متصدی فرهنگ کشور دولت است. یعنی وزارت ارشاد و ادارات زیرمجموعه اش کار را بر عهده دارند و ناشر و کتابفروش و کتابخوان هم متاثر از آن ها هستند. یکی از این ادارات «نهاد کتابخانه های عمومی کشور» است. یعنی سیستمی که مستقیما و فقط، درگیر کتاب است. از این جهت این نهاد نقشی مهم و اساسی دارد و البته باید مستقیما پاسخگوی وضع موجود هم باشد و بگوید در این بحران فرهنگی، چه کرده است.
چهارم «نهاد کتابخانه های عمومی» از سال 1383 زیرنظر هیأت امنایی فعالیت می کند که رئیس آن وزیر ارشاد است. هدف این نهاد اینطور تعریف شده است: «فراهم کردن امکان کتابخوانی برای تمام افراد جامعه و گسترش و ترویج کتابخوانی و ارائه بهترین خدمات به علاقه مندان کتاب و کتابخوانی.» خب، همین تعریف بخش مهمی از کار را مشخص کرده است. با نهادی سرو کار داریم که قانونا وظیفه دارد کتابخوانی را ترویج کند و به بهترین شکل به کتابخوانان خدمات ارائه دهد. خیلی خوب است که حالا نهادی را می شناسیم که بشود درباره آمار درخشان 13 دقیقه ای مان! (با فرض درستی آمار) با مدیرانش صحبت کنیم.
پنجم اگر برایتان سوال است که این نهاد در همدان چه کاری انجام می دهد بهتر است نگاهی به این آمار بیندازید. بر اساس اعلام سایت رسمی این نهاد، در شش ماهه نخست امسال نزدیک به 478 هزار جلد کتاب در کتابخانه های عمومی استان به امانت داده شده است. اگر فرض کنیم در نیمه دوم سال هم همین مقدار کتاب به امانت داده شود یعنی حدود 950 هزار جلد کتاب در سال توسط بخشی از مردم استان گرفته و خوانده می شود. حالا این عدد را در 365 روز سال تقسیم کنید. نتیجه این می شود: بیش از 2600 جلد کتاب در روز در همدان امانت گرفته می شود! حال اگر فرض کنیم خواندن هر کتاب به طور متوسط 4 ساعت طول بکشد( این عدد حداقل ساعت خواندن یک کتاب معمولی است)، یعنی حدود 10 هزار ساعت در روز، در استان همدان کتاب خوانده می شود! می توانیم همه این آمارها را نپذیریم به شرط آنکه فرض کنیم 950 هزار کتاب در سال فقط به امانت گرفته شود و خوانده نشود! ولی اگر اینطور نباشد به نظرم مسئولان کشور از آمارهای ما خبر ندارند وگرنه ساعت مطالعه در ایران را 13 دقیقه اعلام نمی کردند!
ششم در همین آمار مسئولان کتابخانه های استان اعلام کرده اند که در شش ماه نخست امسال بیش از 4300 برنامه فرهنگی مرتبط با حوزه کتاب در استان برگزار شده است و اگر نهاد کتابخانه ها با همین فرمان تا آخر سال حرکت کند، می شود حدود هشت هزار برنامه در سال و روزی 20 برنامه. یعنی الان که مشغول خواندن این مطلب هستید احتمالا در هر شهر استان حداقل دو برنامه در حال اجراست یا اجرا شده و یا اجرا خواهد شد! خب تا اینجای کار ایرادی هم ندارد ولی تامل به چنین آماری یک سوال اساسی را به ذهن می رساند: با این همه برنامه و آمار پس چرا وضع کتابخوانی در شهر و کشور ما همچنان انقدر اسفناک است؟ به بیان دیگر با این همه برنامه پس کو دنبه اش؟
هفتم نهاد کتابخانه های دقیقا چه کاری انجام می دهد؟ آنطور که دوستان این نهاد اعلام کرده اند برنامه هایشان شامل این موارد است: «نشست کتابخوان، مسابقات فرهنگی، نقد و رونمایی کتاب، خواندن گروهی، برپایی نمایشگاه، نمایشنامه خوانی، فعالیت‌های آموزشی، فعالیت‌های بخش کودک.» راستش حتی اگر به آمار ارائه شده هم زیاد توجه نکنیم، برگزاری هر کدام از این برنامه ها اتفاق خوبی است. بدنه فرهنگی استان - نویسنده و شاعر و ناشر و خواننده - به تقویت احتیاج دارند تا در این بلبشوی اقتصادی همچنان چراغ فرهنگ را روشن نگه دارند. ولی واقعیت این است که فعالیت هایی که عملا انجام می شود آنقدر پر محتوا نیستند که راه باز کنند و چراغ روشن نگه دارند. در همدان بسیاری نویسنده و شاعر وجود دارد که برای چاپ آثارشان به حمایت نیاز دارند. نتیجه نبود حمایت کافی این شده که تا امروز اثری فاخر از طرف نهاد کتابحانه ها به بدنه فرهنگی استان ارائه نشده است. در حالیکه این اتفاق باید یکی از مهمترین برنامه های این نهاد و بالاتر از آن اداره ارشاد باشد.
هشتم نهاد کتابخانه های عمومی همدان می گوید در استان بیش از هفتاد هزار نفر عضو کتابخانه های عمومی هستند (آمار سال 96). راستش خیلی از این افراد سالی یک بار هم پایشان به کتابخانه باز نمی شود و خیلی دیگر هم فقط برای درس و مشق شان به جای ساکت احتیاج دارند و اصولا ربطی به مطالعه ندارند. اما بعضی ها هم هستند که برای گرفتن ویا خواندن کتاب به کتابخانه ها می روند. اگر با این افراد صحبتی داشته باشیم، نمای دقیقی از وضع واقعا موجود کتابخانه ها به ما می دهند: خیلی از کتاب ها قدیمی هستند، سیستم ها دیجیتال نیست و کتاب ها بعضا درب و داغان هستند. از طرفی بسیاری از کتاب هایی که با نگاه اداره ارشاد همخوانی ندارند هم به راحتی از کتابخانه ها جمع می شوند. این وضیعت نشان می دهد که عدد اقبال به کتابخانه ها چقدر دقیق است و چرا تحولی در آمار مطالعه و رشد فرهنگ شهر نمی کند.
نهم ارائه آثار فاخر در حوزه های مختلف با حمایت و نقش آفرینی نهاد کتابخانه ها، تغییر کتاب ها و به روز رسانی شان در کتابخانه های استان، پیگیری وضعیت کتابخانه دیجیتال و حمایت از ناشران و نویسندگان می تواند فرهنگ هر شهر را متحول کند. برای رسیدن به چنین اهدافی و قبل از ارائه آمار، باید اراده محکمی در سطح اداره کل ارشاد استان وجود داشته باشد. اگر چنین شود دیگر آمار مطالعه مان در بهترین حالت 13 دقیقه نیست.


بازگشت
نظرات بینندگان :
نظر شما :
   
نام*
ایمیل* ایمیل محفوظ می باشد
نظر*
کد امنیتی*
کد امنیتی

 
 
 
گزارش گزارش ویژه یادداشت تحلیل سرمقاله ضمیمه(پیام_آدینه) دانلود
صفحه نخست آخرین اخبار درباره ما ارتباط با ما  پیوندها ویژه_نامه راهنما
نشر و نقل مطالب فقط با ذکر نام روزنامه همدان پیام بلامانع است.

 
روزنامه همدان پیام ( اجتماعي، فرهنگي، اقتصادي، سياسي، ورزشی )
صاحب امتياز و مدير مسئول: نصرت ا... طاقتي احسن  -  سردبير: يدا... طاقتي احسن
نشاني: همدان، خيابان شريعتي، ابتداي خيابان مهديه، ساختمان پيام
تلفن: 38264433 (081)  -  فکس: 38279013 (081)  -  سازمان نیازمندی: 38264400 (081)  - ايميل: info@hamedanpayam.com