کتاب "ایرانمرد" به قلم محمدرضا خوشدل و با نظارت عباس خیرآبادی، در197 صفحه به بازنویسی زندگی شاعر شهیر حماسهسرا پرداخته است. در این کتاب سرگذشت فردوسی در یازده فصل روایت میشود و از زمان پیش از تولد شاعرتا اندکی پس از مرگ وی را در بر میگیرد. ساختار ابتدایی کتاب ایرانمرد با یک مقدمه چینی طولانی آغاز میشود و اولین شخصیتی که به مخاطب معرفی میشود، فردوسی است.
نویسنده با استفاده از منابع تاریخی موجود درباره زندگی فردوسی و فراز و نشیبهای آن، با کمیت و کیفیت متفاوت، پیچیدگیهایی را در امتداد روایت خود گنجاندهاست که شخصیت اصلی داستان را به چالش میکشد و سپس توسط عاملی همچون خود قهرمان یا شخصیتهای فرعی و یا یک وضعیت خاص، آن پیچیدگی را برطرف میکند. در این اثر، نویسنده با فصل بندی روایت و عنوان گذاری، به صورت نظام مند روایت را پیش میبرد و درباره محتوای آن به مخاطب اطلاع رسانی میکند. فصل آغازین کتاب«در انتظار فرزند» نام دارد.
با توجّه به موضوع اثر که زندگینامه فردوسی است، نویسنده تلاش کرده است تمام مقاطع زمانی مهم را به ترتیب از پیش ازتولد تا کمی پس از مرگ شاعر را ذکرکند و این یکی از ویژگیهای مثبت این اثر است که به آن جامعیت بخشیده است. سرعت روایت در بخش تولّد و کودکی و جوانی نسبت به بزرگسالی و پیری شاعر بیشتر است؛ چرا که عمده رویدادهای مهم زندگی فردوسی مثل سرودن شاهنامه و دیدار با محمود غزنوی در دوره بزرگسالی او رخ داده و مؤلف سعی کرده است روی بخشهای زمانی مهمتر تمرکز کند و آنها را به تصویر بکشد. نویسنده ایرانمرد، با استفاده از توصیف، تشبیه و کنایه داستان خود را بازگو کرده است.
به علت ویژگیهای داستانی، کارکرد توصیف بیش ازآرایههای ادبی دیگر است. توجه به این موضوع که مخاطب کنجکاو است بداند در زمانه فردوسی مردم به لحاظ شغل، روابط اجتماعی، پوشش و....چگونه بودهاند، سبب شده تا نویسنده روایت خود را با ارائه توصیف ملموس از عصر فردوسی، آغاز کند و کلیتی از وضعیت اجتماعی مردم آن روزگار را ارائه دهد.
نویسنده، زمان آغاز کار جدی شاعر را 35 سالگی او بیان میکند. طبیعیاست با پیشروی روایت بر سالهای عمر شاعر نیز اضافه میشود، اما نویسنده سن و سال شاعر را در مقاطع زمانی مهم بیان نمیکند به جز یک مورد که سن او را در دیدار با سلطان محمود، 65سال بیان کرده است. در بخشهای دیگر نویسنده از عبارات مبهم استفاده کردهاست. مثلا در بخشی که از اوضاع آشفتۀ سیاسی خراسان سخن میگوید، از عبارت آن سالها استفاده میکند:«در آن سالهایی که شاعر شدیدا سرگرم سرودن شاهنامه بود، اوضاع سیاسی و اجتماعی خراسان رو به نابسامانی میرفت و ترکان دربار سامانی در سرشان نقشۀ شورش و تشکیل حکومت مستقلی را میپروراندند».
پس از پایان داستان، نویسنده در بخشی مجزا، گزیدهای از اشعار فردوسی را ذکر کرده است که شامل ستایش پیامبر اکرم(ص)، پندها و اندرزها، خوان هفتم، نبرد رستم و اسفندیار و...می شود. ساختار پایانی کتاب، به صحنههای مربوط به تشییع پیکر فردوسی اختصاص دارد و روایت با مرگ قهرمان به پایان میرسد.
این کتاب توسط انتشارات به نشر به زیور طبع آراسته شده و در دسترس نوجوانانِ علاقه مند به خواندن این آثار قرار گرفته است.