بازار صنایعدستی با یک چالش ریشهای تحت عنوان ضعف در فرایند فروش و بازاریابی روبهرو است که این چالش سرمنشا مشکلات تولیدکنندگان این بازار است و همچنین به شکل غیرمستقیم بر بازار جذب توریست تأثیر گذاشته است.
بنابراین اگر بتوان این مشکل را با یک کلید حل کرد هم گردشگری رونق مییابد و هم تولیدکننده با انرژی بیشتری به تولید صنایعدستی میپردازد. این امر در شرایطی است که شیوع ویروس کرونا به این بخش مرتبط با بازار گردشگری نیز توقف اجباری داده است و موجب متضرر شدن تولیدکنندگان و فروشندگان این حوزه شده است. از اینرو برای جذب سریع و بیشتر «توریست خارجی» باید استراتژی «کوتاهمدت» و «میانمدت» تعریف و بر آن اساس «بستههای عملیاتی» به اجرا گذاشته شود.
بستهها هم ازسوی دولت و هم توسط بخش خصوصی اجرایی شوند. از طریق صنایعدستی میتوان جذب گردشگر را افزایش داد و برای این امر مشکلات و چالشهای صنایعدستی را باید اول شناسایی و سپس برطرف کنیم.
جذب مشتری و دغدغه فروش برای این راهکار وجود دارد که مهمترین و حیاتیترین پیشنهاد ایجاد یک پلتفرم -زیرساخت- حرفهای و جامع است که در آن به طراحی بستههای تشویقی جذاب برای بخش خصوصی بهویژه استارتآپها برای تشویق به سرمایهگذاری بپردازند. این پژوهشگر معتقد است: در قرن حاضر جنگ شرکتها جنگ پلتفرمها است بهگونهایکه هر شرکت بزرگی که در دنیا توانسته پلتفرمی ایجاد کند بر بستر آن کسبوکارهای زیادی در اطراف محور آن شکل گرفته و بازار را تصاحب کرده است. در واقع وقتی یک پلتفرم ذینفعان خود را تقویت و قدرتمند میکند در اصل موجب قدرتمندتر شدن و ثروتمندتر شدن صاحب پلتفرم میشود.
ایران نیز برای حضور قدرتمند در بازارهای داخلی و خارجی به چنین پلتفرمی نیاز دارد و باید در آن دغدغه فروش هنرمند صنایعدستی را برطرف کنند تا تولیدکنندگانی که در یک روستا ساکن هستند بتوانند با قرار دادن عکس محصولات خود در فضای مجازی محصولات خود را برای فروش به بازار داخلی و خارجی بهراحتی معرفی کنند. این پلتفرم باید کل حوزه بازاریابی و فروش محصولات صنایعدستی از مرحله جذب مشتری، پرداخت آنلاین، ارسال کالا و... را پوشش دهد.
دولت باید در حوزه تحقیقات بازاریابی نیز به کمک هنرمندان صنایعدستی وارد شود؛ زیرا انجام تحقیقات بازاریابی بسیار گران تمام میشود و کارگاههای تولید صنایعدستی که عمده آنها را کسبوکارهای کوچک تشکیل میدهند از نظر مالی نمیتوانند پاسخگوی هزینههای تحقیقات بازاریابی باشند؛ بنابراین دولت باید با رصد مستمر بازار و انجام تحقیقات بازاریابی نیاز و خواستههای واقعی گردشگران و کشورهای هدف را شناسایی کنند و اطلاعات مربوط به آن را در اختیار تولیدکنندگان صنایعدستی قرار دهد تا آنها بتوانند محصولاتی مطابق با نیاز مشتری را تولید کنند که به این روش نوع عملکرد تولید هوشمند صنایعدستی میگویند. در واقع دولت میتواند با استفاده از چنین روشهایی حتی در دوران شیوع کرونا به صورت اینترنتی محصولات تولیدکنندگان داخلی را به مشتریان خارجی فروخته و ارسال کنند.
جذب گردشگر به مراتب سادهتر از جذب شرکتهای بینالمللی است با توجه به شرایط تحریمی موجود میتوانیم درآمد دلاری مورد نیاز کشور را از طریق گردشگران و فروش محصولات صنایعدستی به آنها تأمین کنیم و برای عملی شدن آن باید به شکلی هوشمندانه جذب گردشگر بازارهای هدف خود را مشخص کنیم و برای فروش بستههای گردشگری خود به آنها برنامهریزیهای لازم را انجام دهیم. بسیاری از مشکلات در حوزه تجاریسازی صنایعدستی با آموزش صحیح قابل حل خواهد است؛ زیرا متأسفانه بیش از ۹۹ درصد فعالان این حوزه در زمینههای بسیار مهم کسبوکار خود مانند تأمین مواد اولیه، مدیریت مالی، تولید هوشمندانه، بستهبندی، بازاریابی، فروش، مشتریمداری و... ضعفهای اساسی دارند.
کشور در حوزه استفاده از دیجیتال مارکتینگ برای جذب گردشگران با رقیبان منطقهای و بینالمللی فاصله قابل توجهی دارد؛ زیرا هنوز در تولید محتوا و بازاریابی محتوا در حوزه گردشگری کار چندان جدی انجام نشده و اندک کاری هم که انجام شده است بهصورت جزیرهای است. دولت برای رفع چنین مشکلی باید نقشه راه جامعی در حوزه گردشگری تدوین کند که در حوزه دیجیتال مارکتینگ یکپارچهسازی اطلاعات مورد نیاز گردشگران نیز در نظر گرفته شود.
در زمینه جذب حداکثری گردشگران یک راهکار ساده میتواند استفاده از استراتژی اینفلوئنسر مارکتینگ باشد. در دنیا اینفلوئنسرهای بسیار زیادی هستند که به دنبالکنندهها مقاصد گردشگری جدیدی را توصیه میکنند. استفاده از این استراتژی در کوتاهمدت احتمالا بسیار اثربخش خواهد بود. 3 توصیه خطاب به بخش خصوصی مطرح میشود مشتریان داخلی و خارجی به بستهبندی تولیدات صنایعدستی اهمیت بسیار زیادی میدهند، بنابراین اگر میخواهید محصولات خود را به آسانی به فروش برسانید باید روی حرفهای شدن بستهبندی محصولات خود برنامهریزی کنید. توصیه دوم نیز درباره سرمایهگذاری روی آموزش بود و افزود: اگر میخواهید در اقتصاد فعلی ماندگار باشید و جزو ۲۰ درصد موفق صنعت خود شوید؛ باید در تمام زمینههای کسبوکار خود آموزشهای حرفهای لازم را دیده باشید، زیرا مشتریان امروزه با انتخابهای متعددی روبهرو هستند و برای تأمین نیازها و خواستههای خود هیچگونه کمبودی ندارند؛ بنابراین صاحب کسبوکارها باید تولیدات خود را با خواستهها و نیازهای مشتریان خود تطبیق دهند.
توصیه سوم این است که تمام هنرمندان صنایعدستی باید به یاد داشته باشند که آنها در کسبوکار فروش صنایعدستی فعالیت میکنند و وظیفه اصلی و اساسی آنها بازاریابی و فروش تولیدات خود است؛ بنابراین مهمترین مهارتی که میتوانید روی یادگیری آن سرمایهگذاری کنید بازاریابی و فروش است. اگر در این مهارت به درجه استادی برسید هرگز برای فروش محصولات خود با چالش جدی روبهرو نخواهید بود.