حفاظت از میراث فرهنگی در کامبوج، کشوری متأثر از تاریخ حاکمیت استعماری، رژیم‌های توتالیتر و جنگ مدنی، نقش مهمی در طراحی شهرهای آن ایفا کرده است.
معماران در سراسر جهان از میراث فرهنگی و حفاظت از آن به‌عنوان بخشی ضروری در فرایندهای طراحی شهری بهره می‌گیرند؛ زیرا این کار رفاه جامعه و جذابیت شهری را به‌دنبال دارد. ایده حفظ میراث در طراحی شهری از زمان ایجاد یونسکو در سال ۱۹۴۵ در میان معماران و طراحان شهری عمومیت داشته و تا امروز ادامه پیدا کرده است. از این دیدگاه، حفظ میراث فرهنگی یک شهر نه‌تنها گذشته را به نسل‌های بعدی معرفی می‌کند، بلکه بخشی ضروری در توسعه شهری به‌شمار می‌رود. حفاظت از میراث فرهنگی بر فرهنگسازی برای مردم و جوامعی که در آن زندگی می‌کنند، تمرکز می‌کند و جنبه‌های ملموس و ناملموس میراث را الگویی برای توسعه شهری و عملکرد اجتماعی و اقتصادی شهروندان درنظر می‌گیرد.
توسعه کامبوج، در نتیجه گذشته ناپایدار آن که ناشی از حاکمیت استعماری، رژیم‌های توتالیتر و جنگ‌های مدنی است، با سرعت بسیار کمی انجام شده است. اما این روزها آغاز رونق اقتصادی و شهرسازی سریع سبب فشارهایی شده است که استفاده متناسب از زمین شهری را محدود کرده است. شهرهای کامبوج از نو درحال توسعه است اما طراحی شهری مطلوب و حفظ میراث فرهنگی در آن نادیده گرفته شده است؛ ویژگی‌های کامبوج موانعی را بر سر توسعه شهرهایش قرار داده است.
بسیاری از سازه‌های مراکز شهرهای کامبوج از دوران استعمار بر جا مانده است که سرکوبی و حاکمیت رژیم‌های بیگانه را در ذهن مردم این کشور تداعی می‌کند. بنابراین ادامه حیات این میراث با مخالفت بسیاری از مردم و حتی مقامات رسمی کشور مواجه است؛ مردم کامبوج، حفظ میراث دوران استعماری را باارزش نمی‌دانند. برعکس، تخریب یا تغییر کاربری بناهای بر جا مانده از آن دوران، موجب رضایتمندی بسیاری از مردم و مقامات ارشد این کشور می‌شود. این نشان می‌دهد که هیچ چهارچوب یا مقرراتی برای حفظ میراث فرهنگی در قانون ملی کامبوج وجود ندارد و کاربرد این میراث در توسعه شهری می‌تواند تحت‌تأثیر خواسته‌های عموم قرار گیرد.
شهرسازی باتم بنگ، متأثر از میراث فرهنگی
باتم بنگ، شهری در شمال کامبوج، از ویژگی‌های خاصی برخوردار است؛ این شهر آخرین مقر رژیم خمرهای سرخ بود، گروهی که با تفکرات و ایدئولوژی مائویستی از سال ۱۹۷۵ تا ۱۹۷۹ میلادی بر کشور کامبوج حکومت می‌کرد. به همین دلیل، باتم بنگ به‌طور مستقیم تحت‌تأثیر جنگ‌های سال ۱۹۷۹ قرار گرفت و در نتیجه بازسازی و توسعه شهری آن در سال ۱۹۹۸ آغاز شد.
در سال ۲۰۰۴ دولت کامبوج دستور داد، باتم بنگ به‌عنوان یک استان از سایر استان‌های کشور جدا شود. همزمان با جداسازی استانی، گروهی از مردم در مرکز شهر سخنرانی‌هایی ارائه کردند تا مردم را از ارزش آثار تاریخی باخبر سازند. در نتیجه، مرکز شهر، که از ۸۰۰ ساختمان تاریخی تشکیل شده است، به‌عنوان منطقه میراث فرهنگی در طراحی شهری بدون تغییر حفظ شد.
توسعه شهری باتم بنگ را می‌توان به 2 مرحله تقسیم کرد. در مرحله نخست که به سال‌های ۱۹۹۸ تا ۲۰۱۰ برمی‌گردد، تغییر و تحولات زیادی در شهر اتفاق افتاد و رشد جمعیت و توسعه اقتصادی را نیز در برگرفت. مرحله دوم، که از سال ۲۰۱۰ آغاز شد، تلاش‌های متعددی برای حفظ میراث فرهنگی شد و تخریب این آثار متوقف شد. سپس، ساختمان‌های تاریخی برای اهداف مختلف، مثلا برای جذب توریست با تغییر کاربری به فروشگاه‌های سوغاتی و رستوران‌های غربی مورد استفاده قرار گرفت.
پیامدهای حفظ آثار تاریخی در باتم بنگ
تغییر نگرش مردم باتم بنگ درباره حفظ آثار تاریخی شهر، صرفنظر از نماد و دوره ساخت آن‌ها، پیامدهای مثبت بسیاری را برای شهر همراه داشت؛ به‌عنوان مثال، از سال ۲۰۱۰، صنعت گردشگری در این شهر به‌طور چشمگیری رونق یافت که این امر می‌تواند در نتیجه افزایش آگاهی مردم به ارزش میراث فرهنگی و آثار تاریخی اتفاق افتاده باشد. در نتیجه افزایش مسافران خارجی، توسعه شهر باتم بنگ با سرعت بیشتری اتفاق افتاد و اقتصاد شهر رونق چشمگیر یافت.
با وجود این، برخی فرایندهای توسعه‌ای شهر نشان داد که آگاهی از ارزش میراث تاریخی به‌تنهایی برای حفظ آن‌ها کافی نیست؛ چنانچه دیدگاه مردم نسبت به ارزش این آثار تغییر کند، یا اینکه دولت تشخیص دهد که سازه‌ها و اهداف ضروری‌تری باید جایگزین آن‌ها شود، آنگاه پیامدهای مثبت حفظ آثار تاریخی باتم بنگ به حداقل می‌رسد؛ مثلا، به‌تازگی یکی از سینماهای تاریخی شهر تخریب و ساختمانی 5 طبقه در محل آن ساخته شد.
حفظ مرکز شهر باتم بنگ، که امروزه میزبان آثار فروشگاه‌های دوره استعماری فرانسه است، نیز نقش مهمی در توسعه شهری آن ایفا می‌کند؛ زیرا به‌عنوان یک مرکز تجاری تاریخی، گردشگران زیادی را به سمت خود جلب می‌کند. این منطقه یادآور دوران استعمار کامبوج است و آثار بزرگ‌ترین ساختمان تجاری دوره استعماری فرانسه را نیز در خود جای داده است.
